Bordiura

Bordiura

(ang. border; fr. bordure, niem. niem. Rahmen, Innenkante) (także: rama ornamentalna)

Dekoracyjne, najczęściej ornamentalne, obramienie dzieła o spłaszczonej formie (np. tkanina, malowidło, rycina, stronica księgi, płaskorzeźba, kwatera ogrodu). W zdobnictwie introligatorskim pojęcie używane w różnych kontekstach:

• obramowanie okładziny wypełnione ornamentem (najczęściej wykonanym za pomocą tłoków, radełka lub filety), tworzące ramową kompozycję. Używanie pojęcia b. (w liczbie pojedynczej lub mnogiej – gdy obok siebie występuje więcej niż jeden ornament) jest szczególnie zasadne w przypadku samodzielnego ornamentu/ornamentów. Pozwala to na odróżnienie go od typowej ramy ornamentalnej, na którą oprócz ornamentu składają się linie wyznaczające jego granice, często też oddzielające od innych ornamentów.

• ozdobna ramka wytłoczona na wewnętrznej stronie okładki, na zawinięciach, otaczającą wyklejkę.

• złocony ornament na wyściełanym skórą blacie biurek i innych rodzajów mebli z płaską powierzchnią użytkową.

• ramka ze złoconego (złotem w płatkach) i wytłaczanego wzorzyście papieru, naklejona na passe-partout, na okładkach, pudełkach i różnych wyrobach galanteryjnych (niem. Goldborte).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Obramowanie
Ornament
Rama ornamentalna
Ramowa kompozycja

Grafika

• 

  Bordiura wokół zwierciadła na oprawie renesansowej, XVI w., BWSD - Włocławek, fot. A. Wagner

• 

  Bordiura wokół zwierciadła na oprawie koronkowej, Francja, XVIII w., Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner

• 

  Oprawa aksamitna złocona z naklejoną papierową złoconą bordiurą. Oprawa Andrzeja Rosiewicza

• 

  Bordiury papierowe złocone i barwione naklejone na passe-partout

• 

  Bordiury papierowe złocone i barwione naklejone na passe-partout

Przypisy

1. Encyklopedia wiedzy o książce, red. zbiorowa, Wrocław-Warszawa-Kraków 1971, szp. 323-324.
2. Słownik terminologiczny sztuk plastycznych. Wydanie nowe (red. Krystyna Kubalska-Sulkiewicz i in., wg red. Stefana Kozakiewicza), Warszawa 1996, s. 49.
3. Garczewska-Semka K., The History and Techniques of Mounting the Graphic Art Collection from Wilanów (1834–1845), „Polish Libraries” 2019 Vol. 7, p. 180-186.

---

Autor: E.P., A.W.