Antytetyczny układ dekoracyjny
Antytetyczny układ dekoracyjny
Sposób rozmieszczenia motywów dekoracyjnych (figuralnych, zoomorficznych lub innych) naprzeciwko siebie wraz z oddzielającym je elementem centralnym, bądź bez niego; może występować pojedynczo lub jako powtarzalny składnik ornamentu. Stosowany już w dekoracji opraw bizantyńskich i romańskich (pojedyncze tłoki lub pary tłoków z naprzeciwlegle zakomponowanymi motywami np. wojowników, stworów fantastycznych, często wkomponowanych w plecionkę); na oprawach XVI-XVIII w. stosowany głównie w przedstawieniach herbów z tzw. trzymaczami herbowymi po bokach tarczy lub kartusza, w wizerunkach aniołków, puttów itp. podtrzymujących koronę nad herbem oraz w obrębie dekoracji wypełniającej całe zwierciadła lub medaliony w centrum okładzin; popularny w klasycystycznych dekoracjach radełkowych z wizerunkami sfinksów, lwów, rogów obfitości itp. ujmujących palmetę bądź inny motyw. W późniejszym czasie niekiedy stosowany w dekoracjach historyzujących.
Zobacz też
Grafika
Przykład antytetycznego układu dekoracyjnego na oprawie romańskiej, XII w.
Przykład antytetycznego układu dekoracyjnego na oprawie klasycustycznej, pocz. XIX w.
Przypisy
- Goldschmidt 1967, t. 2, tabl. CV.il. 165;
- Schmidt-Künsemüller 1985, s. 224-225, 228, 230-231;
- Federici, Houlis 1988, s. 50;
- Kozakiewicz 1996, s. 16.
Autor: A.W.
