Papiery metaliczne
Spis treści
Papiery metaliczne
(ang. melallic papers, niem. Metallpapier)
Rodzaj papieru dekoracyjnego, dekorowanego płatkami lub opiłkami metalu.
Papiery dekoracyjne metaliczne były znane już pod koniec XVII w. Uważa się, że pierwszym twórcą tych papierów był Abraham Meisel. Papierów "złotych" używano jako obleczenia książek/poszytów zawierających mowy dziękczynne, panegiryki itp., a papierów "srebrnych" do opraw mów pogrzebowych i dzieł religijnych.
Papiery dekorowane metalem płatkowym
(ang. metal-leaf papers, niem. Blattmetallpapier)
Papier zazwyczaj pokrywano zieloną farbą na bazie kleju, a następnie - celem zapewnienia przyczepności płatków metalu - tak przygotowany grunt pokrywano białkiem jajka lub wodą klejową i kładziono nań płatki metalu tak, aby zachodziły na siebie. Płatki miały zazwyczaj wymiary ok. 90x90 mm. Płytę miedzianą podgrzewano, na niej umieszczano pokryty płatkami metalu papier, całość przykrywano grubą tkaniną, np. filcem i dociskano w prasie. Dzięki ogromnej sile docisku prasy, metal przylegał do papieru.
Papiery dekorowane sproszkowanym metalem
(papiery metaliczne wykonywane w technice opiłkowej) (ang. metal-powdered papers, fr. papier avec paillettes, niem. Gestrichtes Metallpapier)
Do dekoracji używano pył metalowy. Mieszano ze sobą opiłki różnych metali, przemywano je w silnym ługu, a następnie umieszczano na żelaznej lub miedzianej płycie, którą podgrzewano do bardzo wysokiej temperatury, aż opiłki zmieniły kolor (cynowe stały się złotawe, miedziane - czerwone, stalowe - niebieskie lub fioletowe, cyny i bizmutu - białe). Wówczas opiłki umieszczano na papierze i wkładano do prasy walcowej. Metal bardzo silnie przywierał do papieru. Papiery tego typu były bardzo popularne w żeńskich klasztorach, np. w Reichenstein lub na terenie Francji. Siostry zakonne ozdabiały w ten sposób obrazki z przedstawieniami świętych i Agni Dei.
Grafika
il. 1.Obleczenie książki wykonane z papieru metalicznego.
Przypisy
- Beckmann J., A History of inventions and Discoveries, Londyn, 1817, vol. III.
- Beckmann J., Beitrdgezur Geschichte der Erfindungen, Getynga, 1780.
- Haemmerle A. von, Buntpapiere: Herrkomen, Geshichte, Techniken, Beziehungenzur Kunst, Monachium, 1961.
- Krauze S., Rinck J., Buntpapier – ein Bestimmungsbuch, Decorated Papers – a Guidebook, Sierpapier – een Gids, Stuttgart, 2016.
- Encyclopaedia Metropolitana: Miscellaneous and lexicographical, Londyn, 1845, t. XXIII.
- Siemieniako E., Praca magisterska teoretyczno-badawcza: Dekoracyjne papiery ręcznie wykonywane stosowane w oprawach książek od XV do XVIII w. Katalog zbiorów papierów dekoracyjnych w oprawach książek Biblioteki Kórnickiej PAN, wydruk komputerowy,(promotor: M. Pronobis-Gajdzis), UMK, Toruń 2018.
- Windyka T., Papiery wzorzyste. Katalog zbiorów Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju, Duszniki Zdrój, 2002.
Autor: M.P.B.
