Słońce
Spis treści
Słońce
(fr. soleil, niem. Sonne)
Motyw rozpowszechniony w kulturze antycznej, przejęty przez chrześcijaństwo jako symbol Eklezji. W średniowieczu przedstawiany zwykle jako męska personifikacja w antycznym kostiumie lub jako męska twarz z promieniami dokoła, towarzysząca personifikacji księżyca. W takim ujęciu m.in. w scenach Ukrzyżowania Chrystusa na wczesnośredniowiecznych złotniczych oprawach (np. Ewangeliarz Anastazji, ok. 1170). Na oprawach gotyckich XIV-pocz. XVI w. rzadki, wyciskany z okrągłych tłoków ukazujących antropomorficzną tarczę z falującymi promieniami (gloria). Emblematyczny motyw s. otoczonego gałązkami palmowymi widnieje na niektórych oprawach książek królowej Margot z kon. XVI-pocz. XVII w. Ukazany jest też jako emblemat króla-słońce na oprawach niektórych ksiąg darowanych Ludwikowi XIV, bądź w inny sposób związanych z jego osobą (np. superekslibris kaznodziei królewskiego, Jean-Paula Bignona). Poza tym stosowany niekiedy w obrębie większych kompozycji ornamentalnych lub scen i widoków na malowanych oprawach
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Gloria
Księżyc
Grafika
Słońce otoczone gałązkami palmowymi jako emblemat na oprawie książki królowej Margot, ok. 1600, wg: mabiblio.hypotheses.org na podst. fotografii: Vente Binoche, Paris 2011
Motyw słońca w dekoracji superekslibrisu kaznodziei królewskiego Ludwika XIV, Jeana-Paula Bignona, Francja, ok. 1700.
Przypisy
- Hobson 1970, s. 81-82;
- Ziesche, Becker 1977, s. 56;
- Schwenke, Schunke 1979, tabl. 299/1-8;
- Devauchelle 1995, s. 114;
- Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 37;
- Wagner 2014, s. 21-22.
Autor: A.W.
