Falc

Inne nazwy

zagiętka, złam, zagięcie, piętka

Nazwy w innych językach

ang. stub, niem. Falz

Falc (znaczenie 1)

Miejsce, w którym nastąpiło zamierzone złożenie (złamanie) arkusza papieru celem uzyskania wymaganego formatu. W wyniku składania arkuszy (falcowanie, łamanie) powstają odowiednio: falc grzbietowy, górny, dolny i przedni, które po obcięciu bloku lub rozcięciu stają się odpowiednio: grzbietem bloku książki, krawędzią górną, dolną i przednią bloku książki.

Falc (znaczenie 2)

Wszystkie zagięcia celowo wykonane przez introligatora.

Przykłady

Poprzez odpowiednie zagięcie scezury (zob. scezura)powstaje falc, w który wkłada się karty przybyszowe, bądź karty właściwe kodeksu w zalezności od konstrukcji wyklejki. Czasem wykonuje się w scezurze podwójne złożenie powstaje wówczas forma mini leporello. Taka scezura nosi nazwę scezury z podwójnym falcem. Wówczas w tak wykonane falce wkłada się składkę wyklejkową i kolejną składkę. Falc najczęściej przykleja się do karty właściwej z nim sąsiadującej.

Funkcja

Falc zapobiega pęknięciom powstającym w wewnętrznym przegubie książki, w wyniku powstawania silnych naprężeń, przy otwieraniu książki, pomiędzy oprawą a jej blokiem. W XIX i XX w. to strategiczne w scezurze miejsce podklejano tkaniną lub też było wykonane wyłącznie z tkaniny, wówczas w przegubie wewnętrznym, tkanina ta była widoczna, ten rodzaj wyklejki nosi nazwę wyklejki z widocznym falcem (Zjawiński).