Kapitałka koptyjska
Spis treści
nazwy w innych językach
ang. Coptic endband, fr. tranchefile copte, cz. koptský kapitálek
opis
Kapitałka wykonywana najczęściej ściegiem łańcuszkowym, z łańcuszkiem pojedynczym lub podwójnym zachodzącym na okładziny nawet na kilka cm. Ponieważ kodeksy koptyjskie nie posiadają obleczenia, jej szycie jest widoczne na grzbiecie bloku i okładzinach.(il.1)
Informacje
Kapitałka koptyjska należy do grupy kapitałek ksiąg basenu Morza Śródziemnego i orientalnych. Wśród nielicznych zachowanych kodeksów koptyjskich nie jest znany żaden posiadający całą kapitałkę. W opisach wczesnych wieloskładkowych kodeksów koptyjskich pochodzących z okresu od powstania chrześcijańskich koptyjskich społeczności, jako części Imperium Bizantyjskiego około II w. n. e. aż do podboju arabskiego w połowie VII wieku wspomina się (J.A.Szirmai) jedynie o zachowanych śladach wraz z resztkami kolorowych nici po szyciu nieokreślonych kapitałek. Podobnie nie zachowały się kapitałki w późnych kodeksach koptyjskich pochodzących z okresu represji arabskich wobec Koptów w VII ‒ XI w. Przeprowadzona analiza pozostałości po kapitałkach pozwoliła stwierdzić (Szirmai), że najpowszechniejszym sposobem ich wykonywania był ścieg łańcuszkowy (link stitch) z łańcuszkiem pojedynczym lub podwójnym, którego szycie przedłużone było nieznacznie na krawędzi obu okładzin (il. 2). Odmianą tej kapitałki mogą być kapitałki zidentyfikowane w kodeksach z Hamuli (Petersen). Modyfikacja w pierwszym przypadku polega na szyciu wykonanym na zabezpieczonym wcześniej tkaniną grzbiecie, w drugim na wprowadzeniu sznurkowego rdzenia składającego się z jednego lub dwóch sznurków (il. 3).Tak przygotowane bazy kapitałek obszywano barwnymi nićmi. Ustalono (T.Petersen),że kapitałki koptyjskie często były czerwone i zielone. Odnotowano także (Petersen) duże podobieństwo pomiędzy kapitałką koptyjską a etiopską, islamską i jedną z odmian kapitałki bizantyjskiej.
Grafika
- Rys 1 schemat szycia koptyjskiej.jpgBookbinders 2.jpg
il. 1. Schemat szycia kapitałki koptyjskiej
Obrazek 2
Obrazek 3
Obrazek 4
Przypisy
- Przypis 1
Autor: P.M.
