Arkada
Arkada
Element budowli złożony z dwóch podpór tektonicznych (kolumn, filarów, słupów) i wspartego na nich łuku. W introligatorstwie motyw a. zdobył ogromną popularność w renesansie, głównie jako element radełkowań z wizerunkami całopostaciowymi, pod którym często znajdują się tabliczki z napisami; powszechnie ukazywana na prostokątnych plakietach jako dekoracyjne obramienie przedstawień personifikacji (np. Sprawiedliwości), portretów (np. Lutra, Melanchtona, elektorów niemieckich, cesarzy z dynastii Habsburskiej), herbów (zwłaszcza w superekslibrisach) oraz scen i wizerunków postaci biblijnych. Na oprawach XVII-XVIII motyw ten niemal zupełnie zanikł, by odrodzić się w XIX w. na oprawach a la cathedrale. Ze względu na częstą silną stylizację lub uproszczenie, często zaciera się granica między przedstawieniem a. oraz renesansowego →okna z parapetem bądź edikuli, nakrytych łukiem. Odnosi się to zwłaszcza do niezwykle częstych, renesansowych radełkowań oraz plakiet z popiersiami (np. personifikacji, postaci biblijnych, władców m.in. na →jagiellońskich radełkach); zob. też →fryz arkadkowy, →portal.
Autor: A.W.
