Oporek
Spis treści
Oporek
(kaszerowany grzbiet) (niem. Abpressen)
Rozszerzony profil grzbietu książki, przypominający przekrój grzybka, uzyskany podczas opracowania kształtu grzbietu.
Grzbiet uszytego bloku książki jest zaklejany, po przeschnięciu wyokrąglany. Następnie wraz z deskami zaciśnięty w prasie belkowej. Książka wystaje poza deski kilka milimetrów. Prasa ustawiana jest w ten sposób, by grzbiet znalazł się poziomo ponad prasą a następnie jest odpowiednio obijany młotkiem, wskutek czego skrajne składki odchylają się na zewnątrz. Następnie profil jest utrwalany ponownym zaklejeniem.
Zależnie od rodzaju oprawy wykonuje się mniej lub bardziej szeroki oporek. Największy oporek, 90° jest wymagany w oprawie francuskiej. Dla jego nabijania stosuje się specjalnie przygotowane deski ze skośną fazą, pozwalające nabić oporek o kącie większym niż 90°, należy bowiem liczyć się z tym, że podczas schnięcia oporek nieco się cofnie.
Okładziny są dosunięte do samego oporka i całkowicie wchodzą w zagłębienie. W innych oprawach oporek była płytszy - 45°. Czasami jego wykonanie nie wymaga obijania młotkiem, w przypadku mocno "naszytych" grzbietów, tj. takich gdzie nici powodują zgrubienie grzbietu, wystarcza pozostawienie zaklejonego bloku w prasie, w ten sposób, że grzbiet jest wysunięty poza belki/deski.
W podobny sposób powstawał oporek w dawnych oprawach - ulegał samoczynnemu rozchyleniu wskutek zamocowania desek okładzin.
Zobacz też
Grafika
Nabijanie oporka.
Oporek 90°.
Oporek 45°.
Przypisy
- Z. Zjawiński, Introligatorstwo, Warszawa 1965, s. 182-184.
- G. Moessner, Buchbinder ABC, Bergisch Gladbach 1981, s. 7.
Autor: E.P.
