Oprawa książki

Oprawa jako proces

Pod pojęciem oprawianie należy rozumieć nie tylko wykonanie okładki, lecz całego wyrobu, w którym okładka stanowi tylko jeden z elementów oprawy. Oprawianie rozpoczyna się od łączenia składek w blok, a kończy na uzyskaniu produktu finalnego, tj książki.

Oprawa jako element kodeksu

Oprawa książki (okładka) – element kodeksu pełniący rolę ochronną względem bloku, ale także niejednokrotnie ozdobną. Na oprawę bloku książki w formie kodeksu składają się elementy okładek (przedniej i tylnej) oraz grzbietu. W przypadku starych druków zwyczajowo mówi się o oprawie książki i obu okładzinach a nie okładkach.

Budowa oprawy/okładek

Na budowę okładek składają się okładziny i oklejający je materiał. Od strony wewnętrznej (bloku) jest to wyklejka, a od strony zewnętrznej obleczenie. Grzbiet oprawy tworzy najczęściej wyłącznie materiał obleczeniowy (zob. grzbiet zwarty), w oprawach z wolnym grzbietem (zob. grzbiet wolny) jest to ponadto grzbietówka (zob. grzbietówka).

Rodzaje opraw/okładek

Według konstrukcji oprawy dzielą się na:

• o. nieorganiczne,
• o. półorganiczne,
• o. organiczne.

Według wyglądu oprawy dzielą się na:

• o. w pełną skórę ( w tym oprawy sakwowe i płaszczowe),
• o. w półskórek ( w tym oprawy mnisze/klasztorne),
• o. pergaminowe,
• o. półpergaminowe,
• o. w pełną tkaninę (w tym płótno),
• o. w półpłótno,
• o. w cały papier (w tym oprawy tymczasowe)

Ze względu na zdobienie (zob. techniki introligatorskie zdobienia oprawy książki)wyróżnia się:

• o. nacinaną (ledersznyt)
• o. tłoczoną (wyciskaną)

Ze względu na miejsce powstania oprawy wyróżnia się:

• Oprawę nakładową (wydawniczą) – jednakowa dla wszystkich egzemplarzy danego wydania dzieła, sporządzona na koszt i zamówienie wydawcy. Pojawiła się już pod koniec XV w., (Aldus Manutius)
• Oprawę introligatorską
• Oprawę złotniczą

Ponadto ze względu na rodzaj okładzin wyróżnia się:

• Oprawy miękkie
• Oprawy półtwarde (półsztywne)
• Oprawy twarde (sztywne)

Bibliografia

1. Mozdżonek P., Introligatorstwo przemysłowe. Pojęcia ogólne. "Wydawca" 2002, nr 2.

Lista

• Punkt 1
• Punkt 2
  • Punkt 2.1
  • Punkt 2.2
• Punkt 2

Zobacz też

Indeks alfabetyczny

Grafika

• 

  Obrazek 1

• 

  Obrazek 2

Przypisy

1. Przypis 1
2. Przypis 2

---

Autor: MPG