Bradel
(oprawa à la Bradel, oprawa wklejana) (ang. Bradel binding, niem. Bradel-Einband, fr. cartonage à la Bradel) Oprawa wykonywana w technice wklejanej, opracowana w końcu XVIII w. (pomiędzy 1772 a 1809) przez francuskiego introligatora Alexisa Pierre Bradela. Oprawa charakteryzuje się wolnym (odpadającym) grzbietem oraz odsadkami pomiędzy grzbietem i okładkami. Współcześnie, od zwykłej oprawy wklejanej odróżnia ją oporkowany grzbiet. Oporek o wygięciu 45° powinien być na tyle wystawać ponad blok, by zrównać się z grubością okładzinówek. Obecność odsadki powoduje, że technika jest przeznaczona dla opraw papierowych lub płóciennych, ewentualnie pergaminowych. Wykonanie oprawy ze skóry wymaga cienkiego zszarfowania skóry w partii odsadek. Oprawa Bradela była w jego epoce techniką rewolucyjną, pierwotnie całą okładkę wykonywał z jednego użytku cienkiej tektury, którą przełamywał w przegubie, a następnie oblekał papierową obłóczką. Oprawa była traktowana jako oprawa tymczasowa, dlatego czasem nie obcinano przedniej i dolnej krawędzi, a jedynie górną, którą niekiedy złocono. Z czasem w miejsce jednej tekturki zaczęto stosować dwie odrębne tekturowe okładzinówki oraz kartonową grzbietówkę, które montowano na pasku papieru. Technika oprawy Bradela stała się punktem wyjścia dla różnych technik XIX-wiecznych, w tym przemysłowej oprawy wklejanej oraz oprawy z łamanym grzbietem.
Zobacz też
Grafika
Obrazek 1
Obrazek 2
Przypisy
- Przypis 1
- Przypis 2
Autor: E.P.
