Papier klajstrowy narzędziowy
Papier klajstrowy narzędziowy
(papier klajstrowy narzędziowo – pędzlowy) (ang. brushed paste papers, niem. das Kleisterpapier mit Pinseldekor)
Papier pokryty warstwą mieszaniny klajstru i farby, którą modyfikowano różnymi narzędziami. Przyłożenie narzędzia powodowało rugowanie z tego miejsca barwnej pasty, a w konsekwencji jaśniejsze partie papieru. Wzory wykonywano używając palców, patyczków, grzebyczków o różnym rozstawie płasko zakończonych ząbków lub stempelków i rolek. Sposób w jaki twórca prowadził swoje narzędzie zależał jedynie od jego wyobraźni.
Papier stemplowy
Wzory na pokrytym zabarwionym klajstrem papierze odciskano stemplami, wykonywanymi w technice drzeworytu, linorytu, gumowej pieczątki, a nawet stemplami wyciętymi z ziemniaka. Szczególny charakter miały papiery z odciskiem stempla, sporządzonego specjalnie dla konkretnej książki, związanego z nią tematycznie. Na pocz. XX w. wykonanie takiego papieru było jednym z elementów koncepcji wystroju książki artystycznej, prace takie wykonywali np. Bonawentura Lenart, Zofia Dębicka i Stanisław Wilczek.
W podobny sposób wytwarzano papiery walcowe, korzystając z gumowych wałków, przeznaczonych do malowania ścian. Wykonywano nimi wzorzyste pasy lub też wzorem pokrywano całą powierzchnię papieru. Do tej grupy papierów dekoracyjnych zaliczają się tzw. papiery z Herrnhut.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Papiery klajstrowe
Papier klajstrowy odciągany
Grafika
Papier klajstrowy narzędziowo – stemplowy, koniec XVIII w.
Sposób wykonania dekoracji palcami na papierze klajstrowym.
Dekoracja okładki wykonana patykiem. Oprawa B. Lenart.
Papier wyklejkowy stemplowany. Oprawa Z. Dębicka
Przypisy
- Cloonan M. V. Early bindings in Paper a Brief History of Hand-Made Paper-Covered Books with Multilingual Glossary, 1990, s. 67.
- Loring R., Decorated Book Papers, Cambridge, 1973, s. 65-70.
- Siemieniako E., Praca magisterska teoretyczno-badawcza: Dekoracyjne papiery ręcznie wykonywane stosowane w oprawach książek od XV do XVIII w. Katalog zbiorów papierów dekoracyjnych w oprawach książek Biblioteki Kórnickiej PAN, wydruk komputerowy,(promotor: M. Pronobis-Gajdzis), UMK, Toruń 2018, s. 70-73.
- Sutter S., Wrapped in Color: A Survey of Paste Paper Bookbindings, Chicago, 1994, s. 6-7.
- Windyka T., Papiery wzorzyste. Katalog zbiorów Muzeum Papiernictwa w Dusznikach, Duszniki 2012, s. 162-172.
- Wolfe R. J., Marbled Papers: Its History, Techniques and Patterns, Filadelfia, 1990, s. 25.
Autor: M.P.B., E.P.
