Szycie romańskie
Spis treści
Szycie romańskie
Określenie odnoszące się nie do charakterystyki systemu szycia, a wyróżnione w literaturze w odniesieniu do charakterystyki kodeksów romańskich.
Charakterystyka
Kodeksy romańskie mają w większości bardzo równomiernie rozmieszczone nacięcia na nici, co świadczy o tym, że blok nacinany był prawdopodobnie w prasie. Nacięcia miały długość do 6 mm i były wykonywane nożem lub dłutem. W przypadku otworów przebijanych szydłem bądź igłą, otwory są rozmieszczone mniej regularnie, co świadczy o przebijaniu grzbietów składek podczas szycia. Czasami przebijanie składek poprzedzano wykonaniem drobnych nakłóć, mających wyznaczać poszczególne stacje. Podobnie jak w kodeksach karolińskich, nie można zaobserwować korelacji między rozmiarem zszywanej książki a ilością zastosowanych zwięzów. Do końca XII wieku, w Europie popularne było szycie na dwa zwięzy, a ich ilość stopniowo zwiększała się aż do końca XVI wieku. Rozłożenie zwięzów na grzbiecie było zwykle równomierne, ale zdarzało się, że skrajne międzyzwięźla były nieznacznie mniejsze bądź większe. Najczęstszym materiałem stosowanym na zwięzy była skóra, docięta w paski o grubości do 5 mm i szerokości między 8 a 22 mm. Paski te posiadały pionowe przecięcie, pozwalające na zastosowanie ich jako zwięzy podwójne. Paski stanowiące zwięzy najprawdopodobniej wykonywane były ze skóry jeleniej lub wołowej. Najczęściej były proste, czasami jednak skręcano je tworząc spiralę (il. 1).
Grafika
il. 1. Skórzane podwójne zwięzy, prosty i skręcony. (rys. Szirmai J.A., 2017, s. 184)
Przypisy
- J. A. Szirmai The archeology of medieval bookbinding, New York, 2017.
- Wachnik Barbara, Systemy szycia zabytkowych kodeksów - terminologia, historia, systematyka, zagadnienia konserwatorskie, część teoretyczno-badawcza pracy dyplomowej magisterskiej, promotor: dr hab. M. Pronobis-Gajdzis, prof. UMK, Toruń UMK 2020.
Autor: MPG
