Ażurowa dekoracja
Ażurowa dekoracja
Dekoracja oparta na jednej z najprostszych złotniczych technik zdobniczych, polegających na wycinaniu z blachy (srebrnej, miedzianej itp.) niektórych elementów rytowanej kompozycji (najczęściej tła, lub detali ornamentalnych). W takiej postaci blachę montowano na tle z tkaniny (aksamitnej, jedwabnej itp.), której faktura i barwa kontrastowała z metalem. Wykorzystywano ją na oprawach złotniczych od wczesnego średniowiecza; niekiedy stosowana także w okresie nowożytnym (np. złotnicze ramki oprawy kodeksu bpa M. Drzewickiego, przed 1531, Muzeum Narodowe w Poznaniu). Plastyczną i a. formę chętnie nadawano gotyckim okuciom ksiąg luksusowych; częściowo ażurowe bywają też późnogotyckie, mosiężne okucia. W XVII-XVII w. tę formułę a. d. zdominowały dekoracje o odlewanych i cyzelowanych strukturach reliefowych, składających się z elementów ornamentalnych i figuralnych, które osadzano na tle tkaniny, skóry, masy perłowej, lub blachy o innej barwie. Szczególnie finezyjna i technicznie skomplikowana okazała się →filigranowa d., której ażur tworzyły liczne srebrne druciki, poskręcane w formy floralne i inne. W XIX w. a. d. chętnie stosowano do pokaźnych, metalowych zapięć np. sztambuchów
Autor: A.W.
