Papiery z Herrnhut
papier z Herrnhut, ang. Herrnhut paper, niem. Herrnhuter Kleisterpapier, Herrenhüter Papier
Historia
W 1765 roku grupa sióstr należąca do wspólnoty religijnej Braci Morawskich w Herrnhut (Saksonia) utworzyła manufakturę wytwarzającą papiery dekoracyjne w technice klajstrowej. Przypuszcza się, że inicjatorem założenia manufaktury był introligator David Hans, który dołączył do wspólnoty w 1731 roku. Siostry stworzyły tak charakterystyczny indywidualny styl, że nie sposób pomylić tych papierów z innymi. Charakterystyczna była nie tylko kolorystyka ale także wzornictwo.
Początkowo papiery z Herrnhut zyskały dużą popularność we wschodnich i centralnych Niemczech, gdzie używane były w pracowniach introligatorskich. Z czasem, w ciągu pięćdziesięciu lat funkcjonowania manufaktury, papiery te rozprzestrzeniły się na terenie całej Europy. Za sprawą pochodzącego ze wspólnoty w Herrnhut brata Andreasa Schloezera tradycja wytwarzania papierów przeniosła się do ośrodka w Wielkiej Brytanii. Od 1766 roku w Fulneck, blisko Leeds kontynuowana była przez siostry ze zgromadzenia Braci Morawskich pod przewodnictwem siostry Margaret Woodhouse (Il. 50). Sposób wytwarzania papierów był pilnie strzeżony, w statucie założenia manufaktury w Fulneck znajdował się zapis zobowiązujący Andreasa Schloezera, aby nie pokazywał nikomu, oprócz osób dopuszczonych do „Tajemnicy”, jak się wykonuje tego rodzaju papiery. Przez pierwsze trzy lata istnienia manufaktury w Fulneck papiery klajstrowe mogły być sprzedawane jedynie w sklepie należącym do zgromadzenia. Zapisy pochodzące z księgi sprzedaży, świadczą o tym, że po upływie trzech lat papiery dekoracyjne wytwarzane w Fulneck były eksportowane do wielu innych sklepów na terenie Wielkiej Brytanii. Około 1780 produkcja papierów znacznie zmalała, aż w 1799 roku całkowicie zamarła341. Tradycja wytwarzania papieru z Herrnhut przeniosła się także do USA wraz z emigrującymi braćmi morawskimi, którzy zakładali swoje wspólnoty w Pensylwanii i Karolinie Północnej342
Technika wykonania
Wykonuje się ten papier w sposób następujący: na papier nakłada się warstwę klajstru, a następnie natychmiast przygotowaną wcześniej warstwę silnie zabarwionego klajstru. Następnie rzemieślnik wybiera kawałek drewna o krawędzi wyciętej w odpowiedni kształt i prowadzi go po powierzchni papieru tak, aby uzyskać zaplanowany wzór. W wyniku tej czynności kolorowa warstwa klajstru zostaje zdjęta z powierzchni papieru i ukazuje się biały wzór: wijący się, ząbkowany lub w kratkę. W przestrzeniach między liniami można odbić drewniane stemple, które zabiorą kolor lub posmarowane klajstrem w innym kolorze. Można również użyć gąbeczek, które zabierając warstwę klajstru wytworzą odbicia w kształcie uroczych chmurek. Często rzemieślnik może użyć własnych palców zamiast drewnianych narzędzi”
Lista
- Punkt 1
- Punkt 2
- Punkt 2.1
- Punkt 2.2
- Punkt 2
Zobacz też
Grafika
Obrazek 1
Obrazek 2
Przypisy
- Cloonan, 1991, s. 67. 336
- Schmoller, 2008, s
- Sutter, 1994,
- Wolfe, 1990, s. 25. 337 s. [6-7].
Autor: E.P.
