Kopiowanie opraw

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj

Kopiowanie opraw

Wykonywanie przez introligatorów (a także konserwatorów) kopii dawnych opraw. Zależnie od intencji i wierności pierwowzorom rozróżnia się:

Fałszowanie opraw

(ang. forging/faking of bindings; fr. faux, reliure fausse; niem. Einbandfälschung)

Wykonanie oprawy z zamiarem świadomego wprowadzenia w błąd i podania jej za oryginał starszy lub pochodzący ze znanej kolekcji lub warsztatu.

Imitacje i pastisze

(ang. imitation binding; fr. reliure d'imitation Einbandkopie; niem. Einbandimitation)

Wierne wzorowanie się na dziełach innych mistrzów lub upodobnianie swych prac do dzieł z odpowiedniej epoki, zwykle dla zastąpienia zniszczonych opraw lub oprawienia dzieł które utraciły swe oprawy.

Naśladownictwa opraw historycznych

(ang. retrospective binding; fr. reliure à décor rétrospectif; niem. historisierender Einband)

Swobodne adaptowanie kompozycji i motywów dekoracyjnych z dawnych epok.

Faksymile

(ang. facsimile binding; fr. fac-similé de reliure; niem. Faksimile-Einband )

Wierne kopiowanie wykonywane na zlecenie muzeów, bibliotek, archiwów dla zastąpienia opraw zniszczonych, dla celów wystawienniczych i edukacyjnych. Dla wydawnictw faksymilowych wykonywane są wieloegzemplarzowe serie opraw faksymilowych, odwzorowujących wygląd oryginału.

Początki zjawiska sięgają końca XIX w., i wiążą się z rozwojem antykwarstwa i kolekcjonerstwa starych ksiąg. Ówcześni bibliofile i bibliotekarze wyraźnie domagali się, by introligatorzy sporządzający oprawy dla dawnych ksiąg dostosowywali ich formę i stylistykę do epoki, z której pochodzi książka. Niektórzy rzemieślnicy specjalizowali się w sporządzaniu kopii starych tłoków (Emil Schrott), ze sporządzania historyzujących opraw znani są Robert Jahoda i Aleksander Semkowicz.

Pod względem technologicznym rozróżnia się tzw. kopie wrażeniowe (z materiałów współczesnych, imitujących materiały oryginalne) od kopii technologicznych, wykonanych z użyciem takich samych materiałów jak w oryginale.