System szycia

System szycia

pojęcie określające w introligatorstwie sposób konstrukcji bloku kodeksu; sposób doboru i użycia elementów składowych systemu szycia, na który składają się zagadnienia technologiczne i techniczne:

• materiały i ich obróbka
• sposoby/techniki szyć (ściegi)

Historia

Systemy szycia kodeksów wykształciły się na przestrzeni wieków i ewoluowały z różnych koncepcji popularnych w danym okresie historycznym na określonym terytorium. W tym ujęciu w literaturze wyróżnia się:

• szycie koptyjskie
• szycie etiopskie
• szycie islamskie
• szycie bizantyńskie
• szycie karolińskie
• szycie romańskie
• szycie gotyckie
• szycie nowożytne

Rodzaje systemów szycia kodeksów

• system bezzwięzowy (ang. unsupported sewing)
  • szycie ściegiem na pierścień
  • szycie ściegiem na sztych
  • szycie ściegiem łańcuszkowym (ang. linked sewing)
  • szycie z wiązaniem
  • szycie ściegiem podłużnym (ang. longstitch)
  • szycie ściegiem archiwalnym
  • inne rodzaje szyć bezzwięzowych, m.in. broszurowanie, ścieg francuski, ścieg biblioteczny, ścieg obrzucający (ang. oversewing)
• system zwięzowy (ang. supported sewing)
  • szycie na zwięzy wypukłe
    • szycie ściegiem w jodełkę
    • szycie ściegiem obejmującym
    • szycie ściegiem na pojedynczą okrętkę
    • szycie ściegiem na podwójną okrętkę
  • szycie na zwięzy płaskie
    • szycie ściegiem obejmującym
    • szycie ściegiem węzłowym
  • szycie na zwięzy kryte
    • szycie ściegiem obejmującym
    • szycie ściegiem na okrętkę

Sposoby wyszycia składek

Podobnie, jak rozróżnia się sposoby wyszycia zwięzów, z pojedynczym i wielokrotnym wyszyciem (zob. szycie ściegiem na okrętkę), tak i rozróżnia się także sposób wyszycia składek:

• szycie z wyszyciem każdej składki i zwięzu (tzw. szycie 1 za 1, wyszywanie)
• szycie na kapitałkę (wyszywanie z dodatkowymi zwięzami kapitałkowymi)
• szycie ściegiem omijającym
• szycie ściegiem przemiennym (tzw. szycie 2 za 1, itp.).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Szycie książek

Przypisy

1. Wachnik Barbara, Systemy szycia zabytkowych kodeksów - terminologia, historia, systematyka, zagadnienia konserwatorskie, część teoretyczno-badawcza pracy dyplomowej magisterskiej, promotor: dr hab. M. Pronobis-Gajdzis, prof. UMK, Toruń UMK 2020, s. 18.

---

Autor: M.P.B.