Wersja z 11:41, 5 lis 2018

Daszek

(kapturek, ang. pulled-over caps, headcap, niem. Häubchen) Zawinięcie materiału obleczeniowego, zazwyczaj skóry, na dole i górze grzbietu oprawy (il. 1). Daszki nachodzą na kapitałki, a gdy książka nie była zaopatrzona w ten element, daszki zawinięte są nad górną i dolną krawędzią grzbietu, bezpośrednio przy grzbietach składek. Daszki były tworzone na wiele różnych sposobów. Zaciąganie skóry nad kapitałkami w celu utworzenia nad nimi jakby ochronnego daszku było techniką wprowadzoną na początku XVI w., chociaż naciąganie skóry nad kapitałkę odnotowano już na pocz. XV w., to jednak uformowanie w wyraźny kształt daszku odnotowuje się dopiero w XVI w. Najczęściej w podwinięcie skóry wprowadzany był sznurek lub inny materiał, np. skóra, rzadziej tektura. W przypadku kodeksów powstałych w 1 poł. XVI w. celem „pogrubienia” daszka mogło być optyczne zmniejszenie różnicy pomiędzy grubymi drewnianymi okładzinami a cienkim obleczeniem grzbietu. W 2 poł. XVIII w., gdy kapitałki praktycznie zaniknęły, pogrubione i często zdobione tłoczeniem daszki spełniały jedną z przypisywanych kapitałkom funkcji, tj. maskowały konstrukcję grzbietu książki od strony górnej i dolnej krawędzi (il. 2). Dla opraw z XIX w. charakterystyczne były daszki cienkie i płasko leżące nad kapitałkami (il. 3).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
można i tak
link lokalny

Grafika

• Daszek1.jpg

  il. 1. Daszek nad kapitałką - schemat.jpg

• Daszek2.jpg

  il. 2. Daszek spełniający funkcję kapitałki - schemat.jpg

• Daszek3.jpg

  il. 3. Daszek w oprawie książki.jpg

Przypisy

1. Roberts M.T., Etherington D., A Dictionary of Descriptive Terminology, http://cool.conservation-us.org/don/ (data dostępu 11.07.2018)
2. Language of Bindings, http://www.ligatus.org.uk/lob/concept/1240 9data dostępu 11.07. 2018)
3. Zjawiński Z., Introligatorstwo. Warszawa 1967.

Autor: P.M.