Francuska oprawa: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "(oprawa à la Bradel, oprawa wklejana) (ang. Bradel binding, niem. Bradel-Einband, fr. cartonage à la Bradel) Oprawa wykonywana w technice wklejanej, opracowana w ko...") |
|||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
[[Indeks alfabetyczny ]] <br> | [[Indeks alfabetyczny ]] <br> | ||
| − | [[ | + | [[Organiczna oprawa ]] <br> |
| − | [[Przegub | + | [[Przegub zwarty]] <br> |
| + | [[Oporek]] <br> | ||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
Wersja z 15:07, 15 lip 2019
(oprawa à la Bradel, oprawa wklejana) (ang. Bradel binding, niem. Bradel-Einband, fr. cartonage à la Bradel)
Oprawa wykonywana w technice wklejanej, opracowana w końcu XVIII w. (pomiędzy 1772 a 1809) przez francuskiego introligatora Alexisa Pierre Bradela. Konstrukcja Bradela miała na celu uproszczenie technologii oprawy, była techniką rewolucyjną, punktem wyjścia dla różnych technik XIX-wiecznych, przede wszystkim oprawy wklejanej stosowanej na skalę przemysłową.
Pierwotnie Bradel całą okładkę wykonywał z jednego użytku cienkiej tektury, którą przełamywał w przegubie, a następnie oblekał papierową obłóczką. Oprawa była traktowana jako oprawa tymczasowa, dlatego czasem nie obcinano przedniej i dolnej krawędzi, a jedynie górną, którą niekiedy złocono. Z czasem w miejsce jednej tekturki zaczęto stosować dwie odrębne tekturowe okładzinówki oraz kartonową grzbietówkę, które montowano na pasku papieru. W końcowej fazie oprawy okładki są łączone z blokiem, poprzez przyklejenie wyklejek oraz wąsów (końcówek zwięzów) do wewnętrznej strony kładek.
Oprawa charakteryzuje się wolnym przegubem oraz odsadkami pomiędzy grzbietem i okładkami. Współcześnie nazwę Bradel stosuje się dla oprawy wklejanej z oporkowanym grzbietem. Oporek o wygięciu 45° powinien być na tyle wystawać ponad blok, by zrównać się z grubością okładzinówek. Obecność oporka i odsadki powoduje, że technika jest przeznaczona dla opraw papierowych lub płóciennych, ewentualnie pergaminowych. Wykonanie oprawy ze skóry wymaga cienkiego zszarfowania skóry w partii odsadek.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Organiczna oprawa
Przegub zwarty
Oporek
Grafika
Obrazek 1
Przypisy
- Bradel binding, w: M.T. Roberts, D. Etherington, Bookbinding and the Conservation of books. A Dictionary of Descriptive Terminology http://cool.conservation-us.org/don/dt/dt0459.html
- Bradel, Alexis Pierre, w: G. Moessner, Buchbinder ABC, Bergisch Gladbach 1981, s. 18.
- J. Cambras, La reliure, Vineuil 2013, s. 52-53.
Autor: E.P.
