Yapp: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 20:33, 27 paź 2021

Yapp

(jap, yaap)

Yapp 1

(ang. yapp binding)

Typ oprawy wymyślony przez londyńskiego księgarza Williama Yappa, który ok. 1860 r. zaproponował go jako oprawę kieszonkowych wydań Biblii. Typ oprawy nawiązywał do średniowiecznej oprawy płaszczowej, była to oprawa półtwarda z wydatnymi, miękkimi kantami daleko wystającymi poza krawędzie bloku, spełniającymi w ten sposób funkcję ochronną. W szczególnym wariancie w kanty wmontowywano zamek błyskawiczny (np. w oprawie brewiarzy).

Yapp 2

(ang. yapp, yapp edges; niem. Stosskanten)

Nazwa yapp oznaczająca miękkie, wystające kanty, przez środowisko konserwatorów książek została przeniesiona na zagięte kanty okładek pergaminowych, zachodzące na jedną lub trzy krawędzie bloku.

W przypadku, gdy zagięcia pergaminu nachodzą na trzy krawędzie opraw tworzy rodzaj pudła chroniącego blok. Oprawa ta jest znakomitą ochroną dla bloku książki. Pojawił się nawet pomysł zastąpienia zniszczonych oryginalnych opraw ksiąg inwentarzowych rysunków Muzeum w Luwrze, typem obwoluty pergaminowej opracowanej przez C. Clarksona. Brał on udział w akcji ratowania książek po powodzi w 1966 r. we Florencji. Stwierdził wówczas, że książki z XVI w. obleczone w pergamin z zachodzącym na krawędzie yappem uległy stosunkowo najmniejszym uszkodzeniom. 8 lat poświęcił na badania tych opraw i opracował typ oprawy „konserwatorskiej”, która nie wymaga klejenia, chroni dostatecznie tekst i była łatwa do zdjęcia i ponownego połączenia z blokiem książki.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Pergaminowe oprawy

Grafika

• 

  il. Miękka oprawa pergaminowa typu yapp (stary druk z klasztoru sióstr benedyktynek w Żarnowcu), fot. M. Pronobis-Gajdzis

• 

  Oprawa typu yapp. Widok okładki przedniej

• 

  Oprawa typu yapp. Widok miękkich kantów

• 

  Oprawa typu yapp na polskiej książce

Przypisy

1. Middleton B. C., A History of English Craft Bookbinding Technique, London 1978, s. 164.
2. https://en.oxforddictionaries.com/definition/yapp

Autor: M.P.B., E.P.