Materiały obleczeniowe opraw: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "Materiały obleczeniowe opraw - materiał stosowany do obleczenia (zo. obleczenie, oblekanie)opraw. Należą do nich:skóra, pergamin, tkanina, papier, tworzywa sztuczne...") |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
Skóry są najwcześniejszym i najbardziej rozpowszechnionym materiałem obleczeniowym książek. Były to skóry różnych gatunków zwierząt: cielęce, wołowe, kozie, świńskie, a nawet z dzikich zwierząt (kodeksy karolińskie). Udokumentowany początek skórzanych obleczeń sięga wczesnego średniowiecza. Arabowie przyswoili, udoskonalili, a następnie rozpowszechnili sztukę oprawiania ksiąg w skórę, przenosząc ją do nowych ośrodków w Azji, Północnej Afryce i stamtąd do Europy. Stosowano wówczas garbowanie roślinne i mineralne . Najpowszechniej stosowano mocną i grubą skórę bydlęcą, występuje ona w oprawach książek od wczesnego średniowiecza po czasy współczesne . Rzemiosło koptyjskie potrafiło doskonale wykorzystać możliwości dekoracyjne tego materiału. Wiadomo, że pierwsze kodeksy koptyjskie i bizantyjskie oprawiane były także w skórę owczą i kozią , a także w skóry cielęce w kolorach brązowym, czerwonym i czarnym . Skóra kozia, jest wysokiej jakości, charakteryzuje ja lekko groszkowane lico. Jako delikatniejsza i bardziej szlachetna niż bydlęca była używana do oprawy książek cenniejszych. Skórę tę, jako materiał obleczeniowy opraw stosuje się nieprzerwanie od XI w. do czasów współczesnych . Skóry kozie barwiono na wiele kolorów, najbardziej powszechne były skóry czerwone (tzw. maroquin), ale także zielone, brązowe i czarne. Skóra cielęca upowszechniła się w oprawach pod koniec średniowiecza (ok. 1450) i od tego czasu jest najpowszechniejszym gatunkiem skóry stosowanym jako materiał obleczeniowy opraw . Skóry te są najczęściej garbowane roślinnie przyjmując różne odcienie brązu. Skóry te mają bardzo dobre właściwości wytrzymałościowe, przy jednocześnie gładkim licu, dają się znakomicie tłoczyć, co jest ich wielką zaletą w rzemiośle introligatorskim. Powszechnie stosowano także marmoryzację jako technikę ich zdobienia. W XVII w. pojawiły się w introligatorstwie skóry cielęce zwane rosyjskimi, szczyt ich popularności przypada na XVIII/XIX w. Cechą charakterystyczną tych skór jest zdobienie całej powierzchni małymi rombami. Skóra jelenia, miękko garbowana stosowana była głównie w okresie późnego średniowiecza do opraw tzw. sakwowych i płaszczowych. Trwała, gruba i jasna skóra świńska, jako obleczenie książek była bardzo pospolita w XV i XVI w., stosowano ją jeszcze jednak w XVII i XVIII w. zwłaszcza w oprawach niemieckich i francuskich. Na przełomie XVIII i XIX w. jakość skóry uległa pogorszeniu, np. maroquin stał się cienki, mniej trwały o chropowatej powierzchni . | Skóry są najwcześniejszym i najbardziej rozpowszechnionym materiałem obleczeniowym książek. Były to skóry różnych gatunków zwierząt: cielęce, wołowe, kozie, świńskie, a nawet z dzikich zwierząt (kodeksy karolińskie). Udokumentowany początek skórzanych obleczeń sięga wczesnego średniowiecza. Arabowie przyswoili, udoskonalili, a następnie rozpowszechnili sztukę oprawiania ksiąg w skórę, przenosząc ją do nowych ośrodków w Azji, Północnej Afryce i stamtąd do Europy. Stosowano wówczas garbowanie roślinne i mineralne . Najpowszechniej stosowano mocną i grubą skórę bydlęcą, występuje ona w oprawach książek od wczesnego średniowiecza po czasy współczesne . Rzemiosło koptyjskie potrafiło doskonale wykorzystać możliwości dekoracyjne tego materiału. Wiadomo, że pierwsze kodeksy koptyjskie i bizantyjskie oprawiane były także w skórę owczą i kozią , a także w skóry cielęce w kolorach brązowym, czerwonym i czarnym . Skóra kozia, jest wysokiej jakości, charakteryzuje ja lekko groszkowane lico. Jako delikatniejsza i bardziej szlachetna niż bydlęca była używana do oprawy książek cenniejszych. Skórę tę, jako materiał obleczeniowy opraw stosuje się nieprzerwanie od XI w. do czasów współczesnych . Skóry kozie barwiono na wiele kolorów, najbardziej powszechne były skóry czerwone (tzw. maroquin), ale także zielone, brązowe i czarne. Skóra cielęca upowszechniła się w oprawach pod koniec średniowiecza (ok. 1450) i od tego czasu jest najpowszechniejszym gatunkiem skóry stosowanym jako materiał obleczeniowy opraw . Skóry te są najczęściej garbowane roślinnie przyjmując różne odcienie brązu. Skóry te mają bardzo dobre właściwości wytrzymałościowe, przy jednocześnie gładkim licu, dają się znakomicie tłoczyć, co jest ich wielką zaletą w rzemiośle introligatorskim. Powszechnie stosowano także marmoryzację jako technikę ich zdobienia. W XVII w. pojawiły się w introligatorstwie skóry cielęce zwane rosyjskimi, szczyt ich popularności przypada na XVIII/XIX w. Cechą charakterystyczną tych skór jest zdobienie całej powierzchni małymi rombami. Skóra jelenia, miękko garbowana stosowana była głównie w okresie późnego średniowiecza do opraw tzw. sakwowych i płaszczowych. Trwała, gruba i jasna skóra świńska, jako obleczenie książek była bardzo pospolita w XV i XVI w., stosowano ją jeszcze jednak w XVII i XVIII w. zwłaszcza w oprawach niemieckich i francuskich. Na przełomie XVIII i XIX w. jakość skóry uległa pogorszeniu, np. maroquin stał się cienki, mniej trwały o chropowatej powierzchni . | ||
| − | Pergamin | + | Pergamin w pełni samoistnym materiałem obleczeniowym opraw (zob. oprawy pergaminowe)stał się W XVII w. Jest on pięknym i szlachetnym materiałem obleczeniowym okładzin. Jego zaletą jest wysokie pH, co ma niebagatelne znaczenie w oprawie papierowych bloków. Bezpośredni kontakt materiału obleczeniowego z blokiem, nie skutkuje fatalnymi konsekwencjami, jak to ma miejsce w przypadku skóry garbowanej. Właściwości fizyczne pergaminu są jego wadą i zaletą. Sztywność tego materiału umożliwiła wyeliminowanie z oprawy desek, co znacznie obniżyło wagę książki. Możliwość wykonania trwałych sztywnych zagięć, najpierw klapy, potem japu (zob. jap) było cechą zdecydowanie dodatnią. Zastosowany na trzech krawędziach jap był znakomitym wynalazkiem, taka oprawa doskonale chroni blok książki. Wrażliwość pergaminu na wahania temperatury i wilgotności jest jego zasadniczą wadą, łatwo ulega on silnym i trwałym deformacjom. To oraz duża podatność mikrobiologiczna niosą ze sobą fatalne skutki, szczególnie w oprawach, w których materiał obleczenia styka się bezpośrednio z papierowym blokiem. Wprowadzenie tekturowych okładzin spełniło rolę izolacji bloku od oprawy oraz ustabilizowało pergamin. Oprawy pergaminowe sztywne z japem na krawędziach, z jednej strony, znakomicie spełniają swą rolę ochronną, z drugiej - naturalna sztywność pergaminu jest ich wadą. Pergamin użyty jako materiał obleczeniowy niejednokrotnie powoduje silne deformacje okładzin, czego nie ma przy elastycznej, miękkiej skórze garbowanej. |
| + | |||
Tkanina | Tkanina | ||
Papier | Papier | ||
Tworzywa sztuczne | Tworzywa sztuczne | ||
Wersja z 15:41, 16 maj 2017
Materiały obleczeniowe opraw - materiał stosowany do obleczenia (zo. obleczenie, oblekanie)opraw. Należą do nich:skóra, pergamin, tkanina, papier, tworzywa sztuczne. Skóry są najwcześniejszym i najbardziej rozpowszechnionym materiałem obleczeniowym książek. Były to skóry różnych gatunków zwierząt: cielęce, wołowe, kozie, świńskie, a nawet z dzikich zwierząt (kodeksy karolińskie). Udokumentowany początek skórzanych obleczeń sięga wczesnego średniowiecza. Arabowie przyswoili, udoskonalili, a następnie rozpowszechnili sztukę oprawiania ksiąg w skórę, przenosząc ją do nowych ośrodków w Azji, Północnej Afryce i stamtąd do Europy. Stosowano wówczas garbowanie roślinne i mineralne . Najpowszechniej stosowano mocną i grubą skórę bydlęcą, występuje ona w oprawach książek od wczesnego średniowiecza po czasy współczesne . Rzemiosło koptyjskie potrafiło doskonale wykorzystać możliwości dekoracyjne tego materiału. Wiadomo, że pierwsze kodeksy koptyjskie i bizantyjskie oprawiane były także w skórę owczą i kozią , a także w skóry cielęce w kolorach brązowym, czerwonym i czarnym . Skóra kozia, jest wysokiej jakości, charakteryzuje ja lekko groszkowane lico. Jako delikatniejsza i bardziej szlachetna niż bydlęca była używana do oprawy książek cenniejszych. Skórę tę, jako materiał obleczeniowy opraw stosuje się nieprzerwanie od XI w. do czasów współczesnych . Skóry kozie barwiono na wiele kolorów, najbardziej powszechne były skóry czerwone (tzw. maroquin), ale także zielone, brązowe i czarne. Skóra cielęca upowszechniła się w oprawach pod koniec średniowiecza (ok. 1450) i od tego czasu jest najpowszechniejszym gatunkiem skóry stosowanym jako materiał obleczeniowy opraw . Skóry te są najczęściej garbowane roślinnie przyjmując różne odcienie brązu. Skóry te mają bardzo dobre właściwości wytrzymałościowe, przy jednocześnie gładkim licu, dają się znakomicie tłoczyć, co jest ich wielką zaletą w rzemiośle introligatorskim. Powszechnie stosowano także marmoryzację jako technikę ich zdobienia. W XVII w. pojawiły się w introligatorstwie skóry cielęce zwane rosyjskimi, szczyt ich popularności przypada na XVIII/XIX w. Cechą charakterystyczną tych skór jest zdobienie całej powierzchni małymi rombami. Skóra jelenia, miękko garbowana stosowana była głównie w okresie późnego średniowiecza do opraw tzw. sakwowych i płaszczowych. Trwała, gruba i jasna skóra świńska, jako obleczenie książek była bardzo pospolita w XV i XVI w., stosowano ją jeszcze jednak w XVII i XVIII w. zwłaszcza w oprawach niemieckich i francuskich. Na przełomie XVIII i XIX w. jakość skóry uległa pogorszeniu, np. maroquin stał się cienki, mniej trwały o chropowatej powierzchni .
Pergamin w pełni samoistnym materiałem obleczeniowym opraw (zob. oprawy pergaminowe)stał się W XVII w. Jest on pięknym i szlachetnym materiałem obleczeniowym okładzin. Jego zaletą jest wysokie pH, co ma niebagatelne znaczenie w oprawie papierowych bloków. Bezpośredni kontakt materiału obleczeniowego z blokiem, nie skutkuje fatalnymi konsekwencjami, jak to ma miejsce w przypadku skóry garbowanej. Właściwości fizyczne pergaminu są jego wadą i zaletą. Sztywność tego materiału umożliwiła wyeliminowanie z oprawy desek, co znacznie obniżyło wagę książki. Możliwość wykonania trwałych sztywnych zagięć, najpierw klapy, potem japu (zob. jap) było cechą zdecydowanie dodatnią. Zastosowany na trzech krawędziach jap był znakomitym wynalazkiem, taka oprawa doskonale chroni blok książki. Wrażliwość pergaminu na wahania temperatury i wilgotności jest jego zasadniczą wadą, łatwo ulega on silnym i trwałym deformacjom. To oraz duża podatność mikrobiologiczna niosą ze sobą fatalne skutki, szczególnie w oprawach, w których materiał obleczenia styka się bezpośrednio z papierowym blokiem. Wprowadzenie tekturowych okładzin spełniło rolę izolacji bloku od oprawy oraz ustabilizowało pergamin. Oprawy pergaminowe sztywne z japem na krawędziach, z jednej strony, znakomicie spełniają swą rolę ochronną, z drugiej - naturalna sztywność pergaminu jest ich wadą. Pergamin użyty jako materiał obleczeniowy niejednokrotnie powoduje silne deformacje okładzin, czego nie ma przy elastycznej, miękkiej skórze garbowanej.
Tkanina Papier Tworzywa sztuczne
