Falc: Różnice pomiędzy wersjami
(→Zobacz też) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | =Falc= | + | ==Falc== |
(zagiętka, złam, zagięcie, piętka) (ang. stub, niem. Falz, wł. cerniera) | (zagiętka, złam, zagięcie, piętka) (ang. stub, niem. Falz, wł. cerniera) | ||
| − | =Falc (znaczenie 1)= | + | ===Falc (znaczenie 1)=== |
Miejsce, w którym nastąpiło zamierzone złożenie (złamanie) arkusza papieru celem uzyskania wymaganego formatu. W wyniku składania arkuszy (falcowanie, łamanie) powstają odowiednio: falc grzbietowy, górny, dolny i przedni, które po obcięciu bloku lub rozcięciu stają się odpowiednio: grzbietem bloku książki, krawędzią górną, dolną i przednią bloku książki.(il. 1) | Miejsce, w którym nastąpiło zamierzone złożenie (złamanie) arkusza papieru celem uzyskania wymaganego formatu. W wyniku składania arkuszy (falcowanie, łamanie) powstają odowiednio: falc grzbietowy, górny, dolny i przedni, które po obcięciu bloku lub rozcięciu stają się odpowiednio: grzbietem bloku książki, krawędzią górną, dolną i przednią bloku książki.(il. 1) | ||
| − | ==Falc (znaczenie 2)== | + | ===Falc (znaczenie 2)=== |
Wszystkie zagięcia celowo wykonane przez introligatora. | Wszystkie zagięcia celowo wykonane przez introligatora. | ||
| − | ==Falc (znaczenie 3)== | + | ===Falc (znaczenie 3)=== |
| − | Pasek wzmacniający grzbiet składki lub wyklejki. | + | Pasek wzmacniający grzbiet składki lub wyklejki. |
| + | |||
| + | ===Falz (znaczenie 4)=== | ||
| + | (niem. Ausgleichfalz) | ||
| + | |||
| + | Pasek wstawiony w grzbiet mający na celu wyrównanie grubości grzbietu (np. w albumach, atlasach ze składanymi mapami itp.). | ||
==Przykłady== | ==Przykłady== | ||
| Linia 35: | Linia 40: | ||
---- | ---- | ||
| − | Autor: '''M.P.G.''' | + | Autor: '''M.P.G., E.P.''' |
Wersja z 14:11, 29 lut 2020
Spis treści
Falc
(zagiętka, złam, zagięcie, piętka) (ang. stub, niem. Falz, wł. cerniera)
Falc (znaczenie 1)
Miejsce, w którym nastąpiło zamierzone złożenie (złamanie) arkusza papieru celem uzyskania wymaganego formatu. W wyniku składania arkuszy (falcowanie, łamanie) powstają odowiednio: falc grzbietowy, górny, dolny i przedni, które po obcięciu bloku lub rozcięciu stają się odpowiednio: grzbietem bloku książki, krawędzią górną, dolną i przednią bloku książki.(il. 1)
Falc (znaczenie 2)
Wszystkie zagięcia celowo wykonane przez introligatora.
Falc (znaczenie 3)
Pasek wzmacniający grzbiet składki lub wyklejki.
Falz (znaczenie 4)
(niem. Ausgleichfalz)
Pasek wstawiony w grzbiet mający na celu wyrównanie grubości grzbietu (np. w albumach, atlasach ze składanymi mapami itp.).
Przykłady
Poprzez odpowiednie zagięcie scezury (zob. scezura) powstaje falc, w który wkłada się karty przybyszowe, bądź karty właściwe kodeksu w zależności od konstrukcji wyklejki (il. 2). Czasem wykonuje się w scezurze podwójne złożenie, powstaje wówczas forma mini leporello. Taka scezura nosi nazwę scezury z podwójnym falcem. Wówczas w tak wykonane falce wkłada się składkę wyklejkową i kolejną składkę. Falc najczęściej przykleja się do karty właściwej z nim sąsiadującej.
Funkcja
Falc zapobiega pęknięciom powstającym w wewnętrznym przegubie książki, w wyniku powstawania silnych naprężeń, przy otwieraniu książki, pomiędzy oprawą a jej blokiem. W XIX i XX w. to strategiczne w scezurze miejsce podklejano tkaniną lub też było wykonane wyłącznie z tkaniny, wówczas w przegubie wewnętrznym, tkanina ta była widoczna, ten rodzaj wyklejki nosi nazwę wyklejki z widocznym falcem (il. 3).
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Skórzany falc
Grafika
il. 2. Sposoby falcowania arkuszy.
il. 2. Falc założony za karty przybyszowe (rys. K. Komsta-Sławińska)
il. 3. Wyklejka z widocznym falcem. (rys. Zjawiński Z., 1965, s. 101)
Przypisy
- Z. Zjawiński, Introligatorstwo, Warszawa 1965.
Autor: M.P.G., E.P.
