Yapp: Różnice pomiędzy wersjami
(→Zobacz też) |
(→Yapp 2) |
||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
Typ oprawy wymyślony przez londyńskiego księgarza Williama Yappa, który ok. 1860 r. zaproponował go jako oprawę kieszonkowych wydań Biblii. Typ oprawy nawiązywał do średniowiecznej oprawy płaszczowej, była to oprawa półtwarda z wydatnymi, miękkimi kantami daleko wystającymi poza krawędzie bloku, spełniającymi w ten sposób funkcję ochronną. W szczególnym wariancie w kanty wmontowywano zamek błyskawiczny (np. w oprawie brewiarzy). | Typ oprawy wymyślony przez londyńskiego księgarza Williama Yappa, który ok. 1860 r. zaproponował go jako oprawę kieszonkowych wydań Biblii. Typ oprawy nawiązywał do średniowiecznej oprawy płaszczowej, była to oprawa półtwarda z wydatnymi, miękkimi kantami daleko wystającymi poza krawędzie bloku, spełniającymi w ten sposób funkcję ochronną. W szczególnym wariancie w kanty wmontowywano zamek błyskawiczny (np. w oprawie brewiarzy). | ||
| − | + | '''2.''' (ang. yapp edges; niem. Stosskanten) | |
| − | (ang. yapp edges; niem. Stosskanten) | + | |
| − | + | Zagięte kanty okładek pergaminowych, zachodzące na jedną lub trzy krawędzie bloku. Termin funkcjonujący w środowisku konserwatorów, przejęty z pierwotnych miękkich wystających kantów (znaczenie 1). | |
W przypadku, gdy zagięcia pergaminu nachodzą na trzy krawędzie opraw tworzy rodzaj pudła chroniącego blok. Oprawa ta jest znakomitą ochroną dla bloku książki. Pojawił się nawet pomysł zastąpienia zniszczonych oryginalnych opraw ksiąg inwentarzowych rysunków Muzeum w Luwrze, typem obwoluty pergaminowej opracowanej przez C. Clarksona. Brał on udział w akcji ratowania książek po powodzi w 1966 r. we Florencji. Stwierdził wówczas, że książki z XVI w. obleczone w pergamin z zachodzącym na krawędzie yappem uległy stosunkowo najmniejszym uszkodzeniom. Osiem lat poświęcił na badania tych opraw i opracował typ oprawy „konserwatorskiej”, która nie wymaga klejenia, chroni dostatecznie tekst i była łatwa do zdjęcia i ponownego połączenia z blokiem książki. | W przypadku, gdy zagięcia pergaminu nachodzą na trzy krawędzie opraw tworzy rodzaj pudła chroniącego blok. Oprawa ta jest znakomitą ochroną dla bloku książki. Pojawił się nawet pomysł zastąpienia zniszczonych oryginalnych opraw ksiąg inwentarzowych rysunków Muzeum w Luwrze, typem obwoluty pergaminowej opracowanej przez C. Clarksona. Brał on udział w akcji ratowania książek po powodzi w 1966 r. we Florencji. Stwierdził wówczas, że książki z XVI w. obleczone w pergamin z zachodzącym na krawędzie yappem uległy stosunkowo najmniejszym uszkodzeniom. Osiem lat poświęcił na badania tych opraw i opracował typ oprawy „konserwatorskiej”, która nie wymaga klejenia, chroni dostatecznie tekst i była łatwa do zdjęcia i ponownego połączenia z blokiem książki. | ||
Wersja z 10:41, 14 maj 2022
Spis treści
Yapp
(jap, yaap)
Yapp 1
(ang. yapp binding)
Typ oprawy wymyślony przez londyńskiego księgarza Williama Yappa, który ok. 1860 r. zaproponował go jako oprawę kieszonkowych wydań Biblii. Typ oprawy nawiązywał do średniowiecznej oprawy płaszczowej, była to oprawa półtwarda z wydatnymi, miękkimi kantami daleko wystającymi poza krawędzie bloku, spełniającymi w ten sposób funkcję ochronną. W szczególnym wariancie w kanty wmontowywano zamek błyskawiczny (np. w oprawie brewiarzy).
2. (ang. yapp edges; niem. Stosskanten)
Zagięte kanty okładek pergaminowych, zachodzące na jedną lub trzy krawędzie bloku. Termin funkcjonujący w środowisku konserwatorów, przejęty z pierwotnych miękkich wystających kantów (znaczenie 1).
W przypadku, gdy zagięcia pergaminu nachodzą na trzy krawędzie opraw tworzy rodzaj pudła chroniącego blok. Oprawa ta jest znakomitą ochroną dla bloku książki. Pojawił się nawet pomysł zastąpienia zniszczonych oryginalnych opraw ksiąg inwentarzowych rysunków Muzeum w Luwrze, typem obwoluty pergaminowej opracowanej przez C. Clarksona. Brał on udział w akcji ratowania książek po powodzi w 1966 r. we Florencji. Stwierdził wówczas, że książki z XVI w. obleczone w pergamin z zachodzącym na krawędzie yappem uległy stosunkowo najmniejszym uszkodzeniom. Osiem lat poświęcił na badania tych opraw i opracował typ oprawy „konserwatorskiej”, która nie wymaga klejenia, chroni dostatecznie tekst i była łatwa do zdjęcia i ponownego połączenia z blokiem książki.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Pergaminowe oprawy
Holenderska oprawa
Grafika
il. Miękka oprawa pergaminowa typu yapp (stary druk z klasztoru sióstr benedyktynek w Żarnowcu), fot. M. Pronobis-Gajdzis
Oprawa typu yapp. Widok okładki przedniej
Oprawa typu yapp. Widok miękkich kantów
Oprawa typu yapp na polskiej książce
Przypisy
- Middleton B. C., A History of English Craft Bookbinding Technique, London 1978, s. 164.
- https://en.oxforddictionaries.com/definition/yapp
Autor: M.P.B., E.P.
