Gwiazda: Różnice pomiędzy wersjami
(→Grafika) |
|||
Linia 2: | Linia 2: | ||
(ang. star; fr. étoile) | (ang. star; fr. étoile) | ||
+ | |||
+ | motyw dekoracyjny rozpowszechniony w sztuce całego świata, ukazywany pojedynczo lub jako gwiazdkowy ornament. W introligatorstwie średniowiecznym wyciskany z tłoków o najczęściej okrągłym kształcie i niewielkich rozmiarach (ok. 7-20 mm śr.), z pięcioma lub sześcioma ramionami, pomiędzy którymi nierzadko kropki lub perełkowania; rzadziej jako pentagram lub heksagram (Gwiazda Dawida). W Polsce motywy g. o różnej formie stosował do dekoracji okładzin m.in. gdański Introligator Smoka – starszy (na przecięciu linii →wzoru rombowego i w ramach zwierciadła). W XVI w. za pomocą miniaturowych tłoków z g. tworzono złocone tło w typie →''fond pointillé'' oraz →''semé'' (przykłady znane również z introligatorstwa polskiego 2 poł. XVI w.). Motywy g. o heraldycznych konotacjach widnieją na oprawach rzymskich kon. XVI-XVII w., związanych z papieżem Klemensem VIII (Aldobrandinim) i Aleksandrem VII (Chigi). Jako drobne i zazwyczaj licznie rozsiane motywy g-y są częstym elementem dekoracji teł na oprawach w rozmaitym stylu XVII-XVIII w.: →à la fanfare, →wachlarzowych, →koronkowych, →rokokowych. W analogicznej roli występują w oprawach z kon. XVIII-1 poł. XIX w. (np. jako ''décor à mille points''). W XVI-XVIII w. g-y bywały też uszeregowane w ornament (np. wzdłuż grzbietu oprawy). Dekoracyjny walor geometrycznego kształtu g. wykorzystywany jest do dziś w introligatorstwie artystycznym. | ||
+ | |||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
Linia 9: | Linia 12: | ||
Plik:Gwiazda 2.jpg | Plik:Gwiazda 2.jpg | ||
Plik:Gwiazda 3.jpg | Plik:Gwiazda 3.jpg | ||
+ | </gallery> | ||
+ | |||
+ | ==Przypisy== | ||
+ | |||
+ | # Günther 1921, tabl. I/2, 5; II/27; | ||
+ | # Colombo 1952, il. 134, 140; | ||
+ | # Ziesche, Becker 1977, s. 56-57; | ||
+ | # Schwenke, Schunke 1979, tabl. 299-300; | ||
+ | # Mazal 1990, il. 182, 189, 219 i in.; | ||
+ | # von Arnim 1992, tabl. 69, 131, 139 i in.; | ||
+ | # Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 40-41; | ||
+ | # Macchi F. i L. 2002, s. 447; | ||
+ | # Foot 2006, il. 41, 49, | ||
+ | |||
+ | ---- | ||
+ | Autor: '''A.W.''' |
Wersja z 20:54, 1 paź 2021
Gwiazda
(ang. star; fr. étoile)
motyw dekoracyjny rozpowszechniony w sztuce całego świata, ukazywany pojedynczo lub jako gwiazdkowy ornament. W introligatorstwie średniowiecznym wyciskany z tłoków o najczęściej okrągłym kształcie i niewielkich rozmiarach (ok. 7-20 mm śr.), z pięcioma lub sześcioma ramionami, pomiędzy którymi nierzadko kropki lub perełkowania; rzadziej jako pentagram lub heksagram (Gwiazda Dawida). W Polsce motywy g. o różnej formie stosował do dekoracji okładzin m.in. gdański Introligator Smoka – starszy (na przecięciu linii →wzoru rombowego i w ramach zwierciadła). W XVI w. za pomocą miniaturowych tłoków z g. tworzono złocone tło w typie →fond pointillé oraz →semé (przykłady znane również z introligatorstwa polskiego 2 poł. XVI w.). Motywy g. o heraldycznych konotacjach widnieją na oprawach rzymskich kon. XVI-XVII w., związanych z papieżem Klemensem VIII (Aldobrandinim) i Aleksandrem VII (Chigi). Jako drobne i zazwyczaj licznie rozsiane motywy g-y są częstym elementem dekoracji teł na oprawach w rozmaitym stylu XVII-XVIII w.: →à la fanfare, →wachlarzowych, →koronkowych, →rokokowych. W analogicznej roli występują w oprawach z kon. XVIII-1 poł. XIX w. (np. jako décor à mille points). W XVI-XVIII w. g-y bywały też uszeregowane w ornament (np. wzdłuż grzbietu oprawy). Dekoracyjny walor geometrycznego kształtu g. wykorzystywany jest do dziś w introligatorstwie artystycznym.
Grafika
Przypisy
- Günther 1921, tabl. I/2, 5; II/27;
- Colombo 1952, il. 134, 140;
- Ziesche, Becker 1977, s. 56-57;
- Schwenke, Schunke 1979, tabl. 299-300;
- Mazal 1990, il. 182, 189, 219 i in.;
- von Arnim 1992, tabl. 69, 131, 139 i in.;
- Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 40-41;
- Macchi F. i L. 2002, s. 447;
- Foot 2006, il. 41, 49,
Autor: A.W.