Arkada: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 23:35, 15 sty 2021

Arkada

(ang. arcade; fr. arcade)

Element budowli złożony z dwóch podpór tektonicznych (kolumn, filarów, słupów) i wspartego na nich łuku. W introligatorstwie motyw a. zdobył ogromną popularność w renesansie, głównie jako element radełkowań z wizerunkami całopostaciowymi, pod którym często znajdują się tabliczki z napisami; powszechnie ukazywana na prostokątnych plakietach jako dekoracyjne obramienie przedstawień personifikacji (np. Sprawiedliwości), portretów (np. Lutra, Melanchtona, elektorów niemieckich, cesarzy z dynastii Habsburskiej), herbów (zwłaszcza w superekslibrisach) oraz scen i wizerunków postaci biblijnych. Na oprawach XVII-XVIII motyw ten niemal zupełnie zanikł, by odrodzić się w XIX w. na oprawach à la cathédrale. Ze względu na częstą silną stylizację lub uproszczenie, często zaciera się granica między przedstawieniem a. oraz renesansowego okna z parapetem bądź ediculi, nakrytych łukiem. Odnosi się to zwłaszcza do niezwykle częstych, renesansowych radełkowań oraz plakiet z popiersiami (np. personifikacji, postaci biblijnych, władców m.in. na radełkach jagiellońskich).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Fryz arkadkowy
Portal
Okno z parapetem
Radełko jagiellońskie
A la cathedrale oprawy

Grafika

• 

  Wizerunki świętych w arkadach na francuskiej oprawie plakietowej z pocz. XVI w., Pierpont Morgan Library, Nowy Jork

• 

  Wizerunek świętej stojącej w arkadzie, plakieta z 1 ćw. XVI w.

• 

  Wizerunek Chrystusa Salwatora stojącego w arkadzie, na radełku renesansowym, XVI w.

• 

  Wizerunek Chrystusa Dobrego Pasterza stojącego w arkadzie, na radełku renesansowym, XVI w., wg: Czapnik 2015, il. 3b

• 

  Scena Rzezi niewiniątek w arkadzie, na plakiecie renesansowej, XVI w.

• 

  Wizerunek Chrystusa Dobrego Pasterza w arkadzie, na plakiecie renesansowej, XVI w.

• 

  Personifikacja Sprawiedliwości stojąca w arkadzie, plakieta renesansowa, 2 poł. XVI w.

• 

  Superekslibris renesansowy z motywem herbu w arkadzie, XVI w.

Autor: A.W.