Oporek: Różnice pomiędzy wersjami
(→Przypisy) |
(→Grafika) |
||
| (Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Oporek== | ==Oporek== | ||
| − | (kaszerowany grzbiet) (niem. | + | (kaszerowany grzbiet) (ang. shoulders; niem. Abpressfalz, tiefer Falz; wł. indossare) |
| − | Rozszerzony profil grzbietu książki, przypominający przekrój grzybka | + | Rozszerzony profil grzbietu książki, z odgiętymi skrajnymi składkami, przypominający przekrój grzybka. |
| − | + | W dawnych oprawach oporek powstawał samoczynnie, był konsekwencją szycia składek nićmi, których obecność automatycznie poszerzała grubość grzbietu (tzw. naszycie grzbietu). Po zamocowaniu okładzin grzbiet ulegał rozchyleniu. W XIX w. zaczęto celowo opracowywać grzbiet przez obijanie go młotkiem, tak by powstał wydatny oporek. Był on wymaganym elementem w oprawach z przegubem zwartym (w technice francuskiej), gdzie zagięcie wynosi 90°. Okładziny podczas montażu są dosuwane do samego oporka i całkowicie wchodzą w zagłębienie. W innych oprawach oporek bywa płytszy - 45°. Czasami jego wykonanie nie wymaga obijania młotkiem, w przypadku mocno naszytych grzbietów, w których nici powodują zgrubienie grzbietu, wystarcza utrwalenie tego profilu przez zaklejenie. | |
| − | + | W technologii oprawy przemysłowej zarzucono wykonywanie oporka. Bywał on czasami wykonywany w oprawie ciężkich tomów, którym grozi deformacja (zapadanie się) bloku. W introligatorstwie angielskim także w oprawie przemysłowej przetrwał oporek. Dla przyspieszenia oporkowania skonstruowano specjalną →maszynę do oporkowania. | |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
[[Indeks alfabetyczny ]] <br> | [[Indeks alfabetyczny ]] <br> | ||
| + | [[Oporkowanie]] <br> | ||
| + | [[Naszycie grzbietu]] <br> | ||
| + | [[Francuska oprawa ]] <br> | ||
| + | [[Maszyna do oporkowania]] <br> | ||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | File: | + | File:Oporek 2.jpg|Oporek 45°. |
| + | File:Oporek z okładzinami.jpg|Oporek z okładzinami. | ||
| + | File:Oporek 45 st okładka z odsadką1.jpg|Oporek z odsadką. | ||
File:OPOREK.jpg|Oporek 90°. | File:OPOREK.jpg|Oporek 90°. | ||
| − | File:Oporek | + | File:Oporek zwarty1.jpg|Oporek z okładzinami w oprawie francuskiej. |
| + | |||
</gallery> | </gallery> | ||
Aktualna wersja na dzień 22:41, 5 maj 2022
Spis treści
Oporek
(kaszerowany grzbiet) (ang. shoulders; niem. Abpressfalz, tiefer Falz; wł. indossare)
Rozszerzony profil grzbietu książki, z odgiętymi skrajnymi składkami, przypominający przekrój grzybka.
W dawnych oprawach oporek powstawał samoczynnie, był konsekwencją szycia składek nićmi, których obecność automatycznie poszerzała grubość grzbietu (tzw. naszycie grzbietu). Po zamocowaniu okładzin grzbiet ulegał rozchyleniu. W XIX w. zaczęto celowo opracowywać grzbiet przez obijanie go młotkiem, tak by powstał wydatny oporek. Był on wymaganym elementem w oprawach z przegubem zwartym (w technice francuskiej), gdzie zagięcie wynosi 90°. Okładziny podczas montażu są dosuwane do samego oporka i całkowicie wchodzą w zagłębienie. W innych oprawach oporek bywa płytszy - 45°. Czasami jego wykonanie nie wymaga obijania młotkiem, w przypadku mocno naszytych grzbietów, w których nici powodują zgrubienie grzbietu, wystarcza utrwalenie tego profilu przez zaklejenie.
W technologii oprawy przemysłowej zarzucono wykonywanie oporka. Bywał on czasami wykonywany w oprawie ciężkich tomów, którym grozi deformacja (zapadanie się) bloku. W introligatorstwie angielskim także w oprawie przemysłowej przetrwał oporek. Dla przyspieszenia oporkowania skonstruowano specjalną →maszynę do oporkowania.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Oporkowanie
Naszycie grzbietu
Francuska oprawa
Maszyna do oporkowania
Grafika
Oporek 45°.
Oporek z okładzinami.
Oporek z odsadką.
Oporek 90°.
Oporek z okładzinami w oprawie francuskiej.
Przypisy
- Z. Zjawiński, Introligatorstwo, Warszawa 1965, s. 182-184.
Autor: E.P.
