Przegub wolny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Zobacz też)
 
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
==Przegub wolny==
 
==Przegub wolny==
  
(big, przegub francuski, łamany, odsunięty) (ang. spaced joint)
+
(big, przegub francuski, łamany, odsunięty) (ang. French joint, open joint, spaced joint)
  
Określenie dot. przegubu zewnętrznego, tj. widocznego od strony zewnętrznej okładki. Okładka jest odsunięta od oporka (zob. oporek) lub krawędzi grzbietówki (zob. grzbietówka), w ten sposób pomiędzy grzbietem oprawy a okładką (zob. okładka) powstaje przerwa, najczęściej szerokości dwóch grubości okładziny (zob. okładzina). Przerwa ta jest precyzyjnie wyklejona materiałem obleczeniowym (zob. materiały obleczeniowe opraw). W trakcie prac introligatorskich, kostką opracowuje się miejsce zagłębienia pomiędzy grzbietem a okładką. Tak opracowany „rowek” nosi nazwę „big”, a czynność nazywa się „bigowanie”. Przegub wolny z punktu widzenia konstrukcji książki umożliwia łatwe i szerokie otwieranie książki. Konstrukcję te stosuje się przy grzbietach obleczonych pergaminem, płótnem i papierem, w książkach obleczonych skórą niemalże nie występuje. Przy tej konstrukcji, okładziny (na ogół tekturowe mogą być zawieszone poprzez przyklejenie roztrzepanych końcówek zwięzów do wewnętrznej strony okładziny lub przez wklejenie ich pomiędzy dwie tektury (o. uproszczone), sporadycznie mogą być zastosowane inne techniki zawieszenia oprawy. W oprawach obleczonych w pergamin zwięzy pergaminowe są przewleczone w wolnym przegubie przez system otworów (wpustowe i wypustowe).
+
Określenie dot. przegubu zewnętrznego, tj. widocznego od strony zewnętrznej okładki. Okładzinówka jest odsunięta od oporka lub krawędzi grzbietówki, w ten sposób pomiędzy grzbietem oprawy a okładziną powstaje przerwa, najczęściej szerokości dwóch grubości okładziny. Przerwa ta jest precyzyjnie wyklejona materiałem obleczeniowym (oklejką). W trakcie prac introligatorskich, kostką opracowuje się miejsce zagłębienia pomiędzy grzbietem a okładziną. Tak opracowany rowek zwany też odsadką nosi też dawną nazwę „big”.  
 +
 
 +
Przegub wolny z punktu widzenia konstrukcji książki umożliwia łatwe i szerokie otwieranie książki. Konstrukcję stosuje się przy grzbietach obleczonych pergaminem, płótnem i papierem, w książkach obleczonych skórą występuje rzadziej, gdyż wymaga bardzo cienkiego zszarfowania skóry w partii odsadki. Przy tej konstrukcji, okładziny (na ogół tekturowe) mogą być zawieszone poprzez przyklejenie roztrzepanych końcówek zwięzów do wewnętrznej strony okładziny lub przez wklejenie ich pomiędzy dwie tektury w oprawie półorganicznej, tzw. uproszczonej, lub też w oprawach wklejanych.  
 +
 
 +
W oprawach obleczonych pergaminem zwięzy pergaminowe są przewleczone w wolnym przegubie przez system otworów (wpustowe i wypustowe).
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
Linia 9: Linia 13:
 
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 
[[Przegub zewnętrzny]] <br>
 
[[Przegub zewnętrzny]] <br>
 +
[[Odsadka]] <br>
 +
[[Rowek]] <br>
 
[[Przegub zwarty]] <br>
 
[[Przegub zwarty]] <br>
[[Biblioteczna oprawa]] <br>
+
[[Półorganiczna oprawa]] <br>
 
[[Bradel]] <br>
 
[[Bradel]] <br>
  
Linia 16: Linia 22:
  
 
<gallery>
 
<gallery>
File:Oporek z okładzinami.jpg|Oporek 45° z przegubem zwartym. Rys. K. Komsta-Sławińska  
+
File:Oporek 45 st okładka z odsadką1.jpg|il. 1. Oporek 45° z przegubem wolnym(rys. K. Komsta-Sławińska)
File:Oporek zwarty1.jpg|Oporek 90° z przegubem zwartym. Rys. K. Komsta-Sławińska
+
File:Przegub wolny.jpg|Il. 2. Przegub wolny (rys. M. Dorębska)
 
+
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
# Closed joint, w: M. Roberts, D. Etherington, Bookbinding and the Conservation of Books. A Dictionary of Descriptive Terminology, http://cool.conservation-us.org/don/dt/dt0722.html
+
# French joint, w: M. Roberts, D. Etherington, Bookbinding and the Conservation of Books. A Dictionary of Descriptive Terminology, http://cool.conservation-us.org/don/dt/dt1450.html
  
 
----
 
----
 
Autor: '''M.P.-G.''' '''E.P.'''
 
Autor: '''M.P.-G.''' '''E.P.'''

Aktualna wersja na dzień 14:24, 29 lis 2021

Przegub wolny

(big, przegub francuski, łamany, odsunięty) (ang. French joint, open joint, spaced joint)

Określenie dot. przegubu zewnętrznego, tj. widocznego od strony zewnętrznej okładki. Okładzinówka jest odsunięta od oporka lub krawędzi grzbietówki, w ten sposób pomiędzy grzbietem oprawy a okładziną powstaje przerwa, najczęściej szerokości dwóch grubości okładziny. Przerwa ta jest precyzyjnie wyklejona materiałem obleczeniowym (oklejką). W trakcie prac introligatorskich, kostką opracowuje się miejsce zagłębienia pomiędzy grzbietem a okładziną. Tak opracowany rowek zwany też odsadką nosi też dawną nazwę „big”.

Przegub wolny z punktu widzenia konstrukcji książki umożliwia łatwe i szerokie otwieranie książki. Konstrukcję tę stosuje się przy grzbietach obleczonych pergaminem, płótnem i papierem, w książkach obleczonych skórą występuje rzadziej, gdyż wymaga bardzo cienkiego zszarfowania skóry w partii odsadki. Przy tej konstrukcji, okładziny (na ogół tekturowe) mogą być zawieszone poprzez przyklejenie roztrzepanych końcówek zwięzów do wewnętrznej strony okładziny lub przez wklejenie ich pomiędzy dwie tektury w oprawie półorganicznej, tzw. uproszczonej, lub też w oprawach wklejanych.

W oprawach obleczonych pergaminem zwięzy pergaminowe są przewleczone w wolnym przegubie przez system otworów (wpustowe i wypustowe).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Przegub zewnętrzny
Odsadka
Rowek
Przegub zwarty
Półorganiczna oprawa
Bradel

Grafika

Przypisy

  1. French joint, w: M. Roberts, D. Etherington, Bookbinding and the Conservation of Books. A Dictionary of Descriptive Terminology, http://cool.conservation-us.org/don/dt/dt1450.html

Autor: M.P.-G. E.P.