Nakładane okładki: Różnice pomiędzy wersjami
(→Przypisy) |
(→Oprawa "na bloku") |
||
| (Nie pokazano 9 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Nakładane okładki== | ==Nakładane okładki== | ||
| − | (ang. simplified binding, niem. aufgesetzte Dekeln) | + | (ang. simplified binding, binding with set-on boards, niem. aufgesetzte Dekeln) |
| − | Okładki w których każda część, tj. grzbiet, okładka przednia i okładka tylna są oblekane odrębnie. Zwykle jest to oprawa półskórkowa, charakteryzująca się tym, że skóra z grzbietu nie nachodzi na okładki, lecz jest wklejona pod okładkę, a | + | Okładki w których każda część, tj. grzbiet, okładka przednia i okładka tylna są oblekane odrębnie. Zwykle jest to oprawa półskórkowa, charakteryzująca się tym, że skóra z grzbietu nie nachodzi na okładki, lecz jest wklejona pod okładkę, a materiał obleczeniowy okładek jest podwinięty także od strony grzbietowej. Technika była często wykorzystywana w oprawach dekorowanych reliefem oraz dla książek |
| − | + | w dużych formatach, w których można było zastosować trzy odrębne użytki do obleczenia okładki. W przypadku okładek oblekanych płótnem zaletą było ukrycie skraju płótna, który był chroniony przed strzępieniem się. | |
| − | w dużych formatach, w których można było zastosować trzy odrębne użytki do obleczenia okładki. W przypadku okładek oblekanych płótnem | + | |
===Technika wykonania=== | ===Technika wykonania=== | ||
Technika wykonania okładki jest bardzo odmienna od wykonywania zwykłej okładki wklejanej. | Technika wykonania okładki jest bardzo odmienna od wykonywania zwykłej okładki wklejanej. | ||
| − | * Pierwszą czynnością jest wykonanie grzbietu. Na materiał oblekający grzbiet naklejana jest grzbietówka, a materiał z góry i dołu podwijany i podklejany. W przypadku skóry konieczne jest uprzednie zszarfowanie podwinięć; po bokach grzbietówki muszą wystawać 4-centymetrowe pasy materiału obłóczkowego. | + | * Pierwszą czynnością jest wykonanie grzbietu. Na materiał oblekający grzbiet naklejana jest grzbietówka, a materiał z góry i dołu podwijany i podklejany. W przypadku skóry konieczne jest uprzednie zszarfowanie podwinięć; po bokach grzbietówki muszą wystawać 3-4-centymetrowe pasy materiału obłóczkowego. |
| − | * Następnie przygotowywane są okładzinówki. Są one sklejane z dwóch warstw, przy czym warstwa wewnętrzna | + | * Następnie przygotowywane są okładzinówki. Są one sklejane z dwóch warstw, przy czym warstwa wewnętrzna tworzy schodek, od strony grzbietu jest krótsza (miejsce na wklejenie materiału z grzbietu). Okładzinówki są oblekane, brzeg materiału obleczeniowego jest podwijany tylko od strony grzbietowej; podwinięcie powinno dojść do brzegu wewnętrznej, węższej tekturki. |
| − | ** Jeśli okładka jest zdobiona wypukłym (reliefowym) | + | ** Jeśli okładka jest zdobiona tłoczeniem wypukłym (reliefowym), to następuje ono na obleczonej, pojedynczej warstwie tektury. Następnie zagłębienie od tyłu jest wypełniane i dopiero wówczas obie warstwy tektury okładkowej są sklejane. |
| − | * Grzbiet jest montowany z okładkami w ten sposób, że | + | * Grzbiet jest montowany z okładkami w ten sposób, że materiał po brzegach grzbietu jest przyklejany do spodu okładki, w zagłębienie aż do skraju schodka. Następnie podwijany jest materiał na wszystkich pozostałych krawędziach. |
| + | * Blok jest wklejany w gotową okładkę. | ||
| + | |||
| + | ===Oprawa "na bloku"=== | ||
| + | Możliwa jest także metoda zestawienia okładki na bloku. Najprostszą metodę stosowano przy wykonywaniu kartonażu. Półpłócienny lub półskórkowy grzbiet usztywniony grzbietówką naciągano na blok grzbietu i przyklejano do skrzydełek (scezury). Osobno przygotowywano okładkę przednią i tylną, oblekano je, podwijając ze wszystkich stron, a następnie naklejano na wierzch, tj. przyklejano do skrajów płótna z grzbietu oraz wyklejek. Oprawa jest niezbyt estetyczna, okładki w części przygrzbietowej są grubsze, a pod wyklejką widoczne jest zgrubienie pochodzące z materiału grzbietowego. Dlatego dominuje wariant okładki dwuwarstwowej, okładzinówki sklejone z dwóch tektur z przesunięciem (schodkowo), obleczone z podwinięciem tylko od strony grzbietowej, są naklejane na scezurę zmontowaną z grzbietem. Następnie podwijany jest materiał obleczeniowy na pozostałych krawędziach i przyklejana wyklejka. | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| Linia 17: | Linia 20: | ||
[[Indeks alfabetyczny ]] <br> | [[Indeks alfabetyczny ]] <br> | ||
[[Wklejane oprawy]] <br> | [[Wklejane oprawy]] <br> | ||
| + | [[Bradel]] <br> | ||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
Aktualna wersja na dzień 00:02, 4 mar 2022
Spis treści
Nakładane okładki
(ang. simplified binding, binding with set-on boards, niem. aufgesetzte Dekeln)
Okładki w których każda część, tj. grzbiet, okładka przednia i okładka tylna są oblekane odrębnie. Zwykle jest to oprawa półskórkowa, charakteryzująca się tym, że skóra z grzbietu nie nachodzi na okładki, lecz jest wklejona pod okładkę, a materiał obleczeniowy okładek jest podwinięty także od strony grzbietowej. Technika była często wykorzystywana w oprawach dekorowanych reliefem oraz dla książek w dużych formatach, w których można było zastosować trzy odrębne użytki do obleczenia okładki. W przypadku okładek oblekanych płótnem zaletą było ukrycie skraju płótna, który był chroniony przed strzępieniem się.
Technika wykonania
Technika wykonania okładki jest bardzo odmienna od wykonywania zwykłej okładki wklejanej.
- Pierwszą czynnością jest wykonanie grzbietu. Na materiał oblekający grzbiet naklejana jest grzbietówka, a materiał z góry i dołu podwijany i podklejany. W przypadku skóry konieczne jest uprzednie zszarfowanie podwinięć; po bokach grzbietówki muszą wystawać 3-4-centymetrowe pasy materiału obłóczkowego.
- Następnie przygotowywane są okładzinówki. Są one sklejane z dwóch warstw, przy czym warstwa wewnętrzna tworzy schodek, od strony grzbietu jest krótsza (miejsce na wklejenie materiału z grzbietu). Okładzinówki są oblekane, brzeg materiału obleczeniowego jest podwijany tylko od strony grzbietowej; podwinięcie powinno dojść do brzegu wewnętrznej, węższej tekturki.
- Jeśli okładka jest zdobiona tłoczeniem wypukłym (reliefowym), to następuje ono na obleczonej, pojedynczej warstwie tektury. Następnie zagłębienie od tyłu jest wypełniane i dopiero wówczas obie warstwy tektury okładkowej są sklejane.
- Grzbiet jest montowany z okładkami w ten sposób, że materiał po brzegach grzbietu jest przyklejany do spodu okładki, w zagłębienie aż do skraju schodka. Następnie podwijany jest materiał na wszystkich pozostałych krawędziach.
- Blok jest wklejany w gotową okładkę.
Oprawa "na bloku"
Możliwa jest także metoda zestawienia okładki na bloku. Najprostszą metodę stosowano przy wykonywaniu kartonażu. Półpłócienny lub półskórkowy grzbiet usztywniony grzbietówką naciągano na blok grzbietu i przyklejano do skrzydełek (scezury). Osobno przygotowywano okładkę przednią i tylną, oblekano je, podwijając ze wszystkich stron, a następnie naklejano na wierzch, tj. przyklejano do skrajów płótna z grzbietu oraz wyklejek. Oprawa jest niezbyt estetyczna, okładki w części przygrzbietowej są grubsze, a pod wyklejką widoczne jest zgrubienie pochodzące z materiału grzbietowego. Dlatego dominuje wariant okładki dwuwarstwowej, okładzinówki sklejone z dwóch tektur z przesunięciem (schodkowo), obleczone z podwinięciem tylko od strony grzbietowej, są naklejane na scezurę zmontowaną z grzbietem. Następnie podwijany jest materiał obleczeniowy na pozostałych krawędziach i przyklejana wyklejka.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Wklejane oprawy
Bradel
Grafika
Przekrój okładek nakładanych. Rys. K. Komsta-Sławińska
Oprawa Jacka Tylkowskiego z nakładanymi okładkami.
Przypisy
- Z. Zjawiński, Introligatorstwo, Warszawa 1967, s.132.
- https://slidex.tips/download/abb-9-halbledereinband
Autor: E.P.
