Tralkowy ornament: Różnice pomiędzy wersjami
(→Tralkowy ornament) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
Ornament tworzony ze stykających się na osi, lub znacznie rzadziej – stojących obok siebie, tralek. Pojawił się na pocz. XVI w. w renesansowym introligatorstwie włoskim jako element architektonicznych opraw (np. bolońskie dzieło Introligatora Marescoti z ok. 1520 r., zbiory Biblioteca Vaticana), w których dwulalkowe t. stojące w rzędzie imitują fryz lub balustradę; generalnie jednak w Italii nie był szerzej stosowany. Dużą popularność zyskał zaś od l. 20. XVI w. na płn. od Alp. Jednym z pierwszych ośrodków, w którym się pojawił był Kraków (np. architektoniczne oprawy Macieja z Przasnysza vel Mistrza Główek Anielskich z t.-mi imitującymi kolumny oraz wypełniającymi otoki ornamentalne naśladujące wieńce laurowe; dzieła anonimowego mistrza z l. 30. XVI w., w których sprymitywizowane t.-ki ustawione w 2 rzędach ujmują zwierciadło). Szczególną i długą popularność zyskał w Niemczech od ok. poł. XVI w. w dekoracji opraw wittenberskiego stylu: wąskie, radełkowe ramy z t. o. często wprowadzane są między szersze radełkowania figuralne i floralne bądź jako bezpośrednie obramienie centralnej plakiety; t. o. jako składnik obficie złoconych dekoracji opraw manierystycznych widnieje na licznych dziełach Jakoba Krausego i introligatorów z jego kręgu, powstałych w 3-4 ćw. XVI w. Około poł. XVI w. radełkowania z tym wzorem zaczęły zdobić renesansowe oprawy polskie, jako złocone lub ślepo wyciskane ramy zwierciadła (prostokątne bądź romboidalne – wpisane w zwierciadło). Stosowany do ok. poł. XVII w. (sporadycznie również później) na oprawach o konserwatywnej, radełkowej dekoracji; jednakże w introligatorskim zdobnictwie barokowym zupełnie zanikł. | Ornament tworzony ze stykających się na osi, lub znacznie rzadziej – stojących obok siebie, tralek. Pojawił się na pocz. XVI w. w renesansowym introligatorstwie włoskim jako element architektonicznych opraw (np. bolońskie dzieło Introligatora Marescoti z ok. 1520 r., zbiory Biblioteca Vaticana), w których dwulalkowe t. stojące w rzędzie imitują fryz lub balustradę; generalnie jednak w Italii nie był szerzej stosowany. Dużą popularność zyskał zaś od l. 20. XVI w. na płn. od Alp. Jednym z pierwszych ośrodków, w którym się pojawił był Kraków (np. architektoniczne oprawy Macieja z Przasnysza vel Mistrza Główek Anielskich z t.-mi imitującymi kolumny oraz wypełniającymi otoki ornamentalne naśladujące wieńce laurowe; dzieła anonimowego mistrza z l. 30. XVI w., w których sprymitywizowane t.-ki ustawione w 2 rzędach ujmują zwierciadło). Szczególną i długą popularność zyskał w Niemczech od ok. poł. XVI w. w dekoracji opraw wittenberskiego stylu: wąskie, radełkowe ramy z t. o. często wprowadzane są między szersze radełkowania figuralne i floralne bądź jako bezpośrednie obramienie centralnej plakiety; t. o. jako składnik obficie złoconych dekoracji opraw manierystycznych widnieje na licznych dziełach Jakoba Krausego i introligatorów z jego kręgu, powstałych w 3-4 ćw. XVI w. Około poł. XVI w. radełkowania z tym wzorem zaczęły zdobić renesansowe oprawy polskie, jako złocone lub ślepo wyciskane ramy zwierciadła (prostokątne bądź romboidalne – wpisane w zwierciadło). Stosowany do ok. poł. XVII w. (sporadycznie również później) na oprawach o konserwatywnej, radełkowej dekoracji; jednakże w introligatorskim zdobnictwie barokowym zupełnie zanikł. | ||
| + | |||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
[[Architektoniczne oprawy]] <br> | [[Architektoniczne oprawy]] <br> | ||
Wersja z 22:04, 16 lis 2020
Ornament tworzony ze stykających się na osi, lub znacznie rzadziej – stojących obok siebie, tralek. Pojawił się na pocz. XVI w. w renesansowym introligatorstwie włoskim jako element architektonicznych opraw (np. bolońskie dzieło Introligatora Marescoti z ok. 1520 r., zbiory Biblioteca Vaticana), w których dwulalkowe t. stojące w rzędzie imitują fryz lub balustradę; generalnie jednak w Italii nie był szerzej stosowany. Dużą popularność zyskał zaś od l. 20. XVI w. na płn. od Alp. Jednym z pierwszych ośrodków, w którym się pojawił był Kraków (np. architektoniczne oprawy Macieja z Przasnysza vel Mistrza Główek Anielskich z t.-mi imitującymi kolumny oraz wypełniającymi otoki ornamentalne naśladujące wieńce laurowe; dzieła anonimowego mistrza z l. 30. XVI w., w których sprymitywizowane t.-ki ustawione w 2 rzędach ujmują zwierciadło). Szczególną i długą popularność zyskał w Niemczech od ok. poł. XVI w. w dekoracji opraw wittenberskiego stylu: wąskie, radełkowe ramy z t. o. często wprowadzane są między szersze radełkowania figuralne i floralne bądź jako bezpośrednie obramienie centralnej plakiety; t. o. jako składnik obficie złoconych dekoracji opraw manierystycznych widnieje na licznych dziełach Jakoba Krausego i introligatorów z jego kręgu, powstałych w 3-4 ćw. XVI w. Około poł. XVI w. radełkowania z tym wzorem zaczęły zdobić renesansowe oprawy polskie, jako złocone lub ślepo wyciskane ramy zwierciadła (prostokątne bądź romboidalne – wpisane w zwierciadło). Stosowany do ok. poł. XVII w. (sporadycznie również później) na oprawach o konserwatywnej, radełkowej dekoracji; jednakże w introligatorskim zdobnictwie barokowym zupełnie zanikł.
Zobacz też
Architektoniczne oprawy
Tralka (balas, balaska)
Wittenberski styl
Grafika
Przypisy
Autor: A.W.
