Krawędzie: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 17:37, 13 wrz 2020

Krawędzie

(krawędzie bloku książki, brzegi bloku książki, obcięcia kart0 (ang. bookblock edge, fr. tranche, coupe niem. Schnitt, Buchschnitt, wł. taglio)

Trzy boki bloku poza grzbietowym, czyli krawędź górna (ang. head-edges), dolna (ang. tail-edges) i przednia (ang. fore-edges). Krawędź przednią nazywa się także krawędzią żłobkową lub żłobkiem, nazwa ta może być jednak stosowana wyłącznie do bloków wyokrąglonych, których krawędź przednia układa się w kształt „żłobka”. W rękopisach spotyka się stosunkowo często krawędzie nieprzycięte, mają one wówczas krawędzie nierówne (ang. bolts), są to czerpy, czyli krawędzie papieru ręcznie czerpanego. W starych drukach, książkach bibliofilskich oraz broszurach spotyka się sporadycznie krawędzie nierozcięte (ang. uncut edges), są to krańce sfalcowanych arkuszy drukarskich. Najczęściej jednak krawędzie są przycięte (ang. cut edges patrz: obcięcia krawędzi bloku książki). Można zaobserwować na nich ślady cięcia, należą do nich ślady noża (ang. knife marks) lub ukośne ślady gilotyny (ang. plough marks). Aby ślady cięcia były niewidoczne, krawędzie poddawano szlifowaniu (ang. polished edges). Niekiedy krawędzie bloków cięte były wraz z okładzinami (ang. cut flush edges), takie oprawy noszą nazwę „kartony równo cięte”. Pojawiły się one w Europie pod koniec XVI w., ale szczególnie popularne były w wieku XVIII-XX.

Zobacz też

indeks alfabetyczny
Obcinanie krawędzi
Zdobienie krawędzi

Przypisy

1. Encyklopedia wiedzy o książce [red. Birkenmajer A., Kocowski B., Trzynadlowski J.], Wrocław, Warszawa, Kraków, 1971.
2. Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002.
3. Maywald C., Der Buchschmitt: ein beitragzu seiner Terminologie, Systematik und Geschichte [w:] Librarium: Zeitschrifft der Schweizerischen Bibliophillen - Gesellschaf [...], Band 50 (2007), Heft 1.

Autor: M.P-G.