Sztancowanie: Różnice pomiędzy wersjami
(→Grafika) |
(→Sztancowanie) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Sztancowanie== | ==Sztancowanie== | ||
| − | (wykrawanie, wycinanie) | + | (wykrawanie, wycinanie) (niem. stanzen, ausstanzen) |
Rodzaj krojenia wykonywany przy użyciu sztancy (wykrojnika). | Rodzaj krojenia wykonywany przy użyciu sztancy (wykrojnika). | ||
Wersja z 14:28, 29 lut 2020
Spis treści
Sztancowanie
(wykrawanie, wycinanie) (niem. stanzen, ausstanzen)
Rodzaj krojenia wykonywany przy użyciu sztancy (wykrojnika).
Wykrojnik to forma o żądanym kształcie uformowana z blachy zaostrzonej po jednej stronie. Sztancowanie przepbiega poprzez przyłożenie wykrojnika do materiału i poddanie silnemu naciskowi, który może być realizowany ręcznie (uderzenie mlotka) lub maszynowo. W introligatorstwie sztancowanie zwykle ma charakter seryjny, wykrawana jest jednocześnie większa liczba użytków (stos), a proces wykrawania wykonywany jest przy użyciu prasy np. prasy do złocenia, maszyny drukarskiej dociskowej (sztanctygiel) lub maszyny drukarskiej płaskiej.
Wykrawanie stosowane jest do wykonywania papierowych produktów o skomplikowanych kształtach, np. etykiety. W drodze sztancowania produkowane są kartonowe i tekturowe opakowania, przez sztancowanie uzyskiwano skorowidze (registry) oraz otwory (dziurki) np. dla oprawy spiralnej lub grzebieniowej.
Sztancowanie miało także zastosowanie w pracach artystycznych. Znane są np. książki o nietypowych kształtach, uzyskanych w drodze wykrawania. Sztancowanie miało też zastosowanie w dekoracji okładek. Uzyskiwano w ten sposób otwory w wierzchniej części obłóczki, przez które widoczne były elementy umieszczone pod spodem lub elementy traktowane następnie jako aplikacje.
Zobacz też
Grafika
Nalepki introligatorskie o fantazyjnym kształcie uzyskanym w drodze sztancowania
Przypisy
- Wykrawanie, w: Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo. Mały słownik encyklopedyczny, pod red. J. Celma-Panek, Wrocław 1986, s. 175.
Autor: E.P.
