Dublura: Różnice pomiędzy wersjami
(→Grafika) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Dublura== | ==Dublura== | ||
| − | (podwójna oprawa) (ang. niem. Ledervorsatz, wł. | + | (podwójna oprawa) (ang. doublure, liners fr. doublure, niem. Innerspiegel, Ledervorsatz, wł. doublure, guardia foderata) |
Szczególny, bardzo ozdobny rodzaj wyklejki, czyli wyklejenia wewnętrznej strony okładziny (zob. wyklejka), a także strony recto karty przybyszowej (ochronnej, antefolium i postfolium). Klasyczna dublura „dubluje” zewnętrzną stronę okładziny, czyli najczęściej jest wykonana z cienkiej i delikatnej skórki i ozdobiona złoconym tłoczeniem powtarzającym motywy zdobnicze z zewnętrznej strony okładki. Ten rodzaj dekoracji wywodzi się z oprawy islamskiej, a zwłaszcza perskiej, stosowano ją tam już w XIV w., ale najbardziej popularna była w XV – XVIII w. Stosowali ją introligatorzy europejscy już w XV w. (Włochy). Znane są oprawy angielskie z XVI w., w których stosowano dublurę, przy czym najczęściej używano tam białego pergaminu ozdabianego tłoczeniem złotem. We Francji spopularyzowali ją introligatorzy za czasów panowania Ludwika XIV (1643 – 1715) - Le Gascon zastosował ją po raz pierwszy w 1642 r. Stosowano ją tam w oprawach bibliofilskich aż do połowy XVIII w. W żadnym kraju dublura nie osiągnęła takiego artyzmu jak we Francji. Część wewnętrzną okładki wyklejano skórą najwyższej jakości, zdobiono tłoczeniem złotem, a także techniką mozaiki. W XVIII i XIX w. dublura została zmodernizowana. [[Lustro]] i sąsiadującą z okładką kartę przybyszową oklejano jedwabiem lub ozdobnym papierem, przy czym lustro otaczano ze wszystkich stron (w tym przegub wewnętrzny) skórzaną bordiurą zdobioną tłoczeniem złotem. W okresie późniejszym dublura została jeszcze bardziej uproszczona. Obecnie nazwę tę stosuje się do ozdobnej wyklejki wyklejającej wewnętrzną stronę okładziny i sąsiadującą z nią kartę przybyszową. | Szczególny, bardzo ozdobny rodzaj wyklejki, czyli wyklejenia wewnętrznej strony okładziny (zob. wyklejka), a także strony recto karty przybyszowej (ochronnej, antefolium i postfolium). Klasyczna dublura „dubluje” zewnętrzną stronę okładziny, czyli najczęściej jest wykonana z cienkiej i delikatnej skórki i ozdobiona złoconym tłoczeniem powtarzającym motywy zdobnicze z zewnętrznej strony okładki. Ten rodzaj dekoracji wywodzi się z oprawy islamskiej, a zwłaszcza perskiej, stosowano ją tam już w XIV w., ale najbardziej popularna była w XV – XVIII w. Stosowali ją introligatorzy europejscy już w XV w. (Włochy). Znane są oprawy angielskie z XVI w., w których stosowano dublurę, przy czym najczęściej używano tam białego pergaminu ozdabianego tłoczeniem złotem. We Francji spopularyzowali ją introligatorzy za czasów panowania Ludwika XIV (1643 – 1715) - Le Gascon zastosował ją po raz pierwszy w 1642 r. Stosowano ją tam w oprawach bibliofilskich aż do połowy XVIII w. W żadnym kraju dublura nie osiągnęła takiego artyzmu jak we Francji. Część wewnętrzną okładki wyklejano skórą najwyższej jakości, zdobiono tłoczeniem złotem, a także techniką mozaiki. W XVIII i XIX w. dublura została zmodernizowana. [[Lustro]] i sąsiadującą z okładką kartę przybyszową oklejano jedwabiem lub ozdobnym papierem, przy czym lustro otaczano ze wszystkich stron (w tym przegub wewnętrzny) skórzaną bordiurą zdobioną tłoczeniem złotem. W okresie późniejszym dublura została jeszcze bardziej uproszczona. Obecnie nazwę tę stosuje się do ozdobnej wyklejki wyklejającej wewnętrzną stronę okładziny i sąsiadującą z nią kartę przybyszową. | ||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| − | [[ | + | [[wyklejka ]] <br> |
| − | [[ | + | [[karty przybyszowe]] <br> |
==Grafika== | ==Grafika== | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| − | + | # Bielawski J., książka w świecie islamu, Ossolineum 1961. | |
| − | # | + | # Encyklopedia wiedzy o książce [red. Birkenmajer A., Kocowski B., Trzynadlowski J.], Wrocław, Warszawa, Kraków, 1971. |
| + | # Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002 | ||
---- | ---- | ||
Autor: '''M.P.G.''' | Autor: '''M.P.G.''' | ||
Wersja z 12:53, 3 gru 2019
Spis treści
[ukryj]Dublura
(podwójna oprawa) (ang. doublure, liners fr. doublure, niem. Innerspiegel, Ledervorsatz, wł. doublure, guardia foderata)
Szczególny, bardzo ozdobny rodzaj wyklejki, czyli wyklejenia wewnętrznej strony okładziny (zob. wyklejka), a także strony recto karty przybyszowej (ochronnej, antefolium i postfolium). Klasyczna dublura „dubluje” zewnętrzną stronę okładziny, czyli najczęściej jest wykonana z cienkiej i delikatnej skórki i ozdobiona złoconym tłoczeniem powtarzającym motywy zdobnicze z zewnętrznej strony okładki. Ten rodzaj dekoracji wywodzi się z oprawy islamskiej, a zwłaszcza perskiej, stosowano ją tam już w XIV w., ale najbardziej popularna była w XV – XVIII w. Stosowali ją introligatorzy europejscy już w XV w. (Włochy). Znane są oprawy angielskie z XVI w., w których stosowano dublurę, przy czym najczęściej używano tam białego pergaminu ozdabianego tłoczeniem złotem. We Francji spopularyzowali ją introligatorzy za czasów panowania Ludwika XIV (1643 – 1715) - Le Gascon zastosował ją po raz pierwszy w 1642 r. Stosowano ją tam w oprawach bibliofilskich aż do połowy XVIII w. W żadnym kraju dublura nie osiągnęła takiego artyzmu jak we Francji. Część wewnętrzną okładki wyklejano skórą najwyższej jakości, zdobiono tłoczeniem złotem, a także techniką mozaiki. W XVIII i XIX w. dublura została zmodernizowana. Lustro i sąsiadującą z okładką kartę przybyszową oklejano jedwabiem lub ozdobnym papierem, przy czym lustro otaczano ze wszystkich stron (w tym przegub wewnętrzny) skórzaną bordiurą zdobioną tłoczeniem złotem. W okresie późniejszym dublura została jeszcze bardziej uproszczona. Obecnie nazwę tę stosuje się do ozdobnej wyklejki wyklejającej wewnętrzną stronę okładziny i sąsiadującą z nią kartę przybyszową.
Zobacz też
Grafika
Dublura w oprawie Jana Recmanika
Dublura w oprawie Stefana Radziszewskiego
XIX-wieczna dublura w oprawie starego druku, fot. A.W.
Dublura w oprawie paryskiej Wincentego Kisiela, fot. A.W.
Dublura w paryskiej oprawie z XIX w., fot. A.W.
Dublura w oprawie paryskiej Władysława Dąbrowskiego, fot. A.W.
Przypisy
- Bielawski J., książka w świecie islamu, Ossolineum 1961.
- Encyklopedia wiedzy o książce [red. Birkenmajer A., Kocowski B., Trzynadlowski J.], Wrocław, Warszawa, Kraków, 1971.
- Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002
Autor: M.P.G.
