Zamknięcia okręcane: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 15: | Linia 15: | ||
File:Kórpas1.jpgScholla 1s65.jpg|Obrazek 1 | File:Kórpas1.jpgScholla 1s65.jpg|Obrazek 1 | ||
File:Scholla 1s65.jpg|il. 3. Zamknięcie okręcane jednoelementowe pasowe, Atlas Homanna, XVIII w., Biblioteka PAN w Kórniku. (fot. M. Pronobis-Gajdzis) | File:Scholla 1s65.jpg|il. 3. Zamknięcie okręcane jednoelementowe pasowe, Atlas Homanna, XVIII w., Biblioteka PAN w Kórniku. (fot. M. Pronobis-Gajdzis) | ||
| + | File:Scholla2 s.65.jpg|il. 4. Zamknięcie kodeksu okręcane guzikowe. (rys. Scholla A.B., 1970, s. 65) | ||
File:Scholla 1s65.jpg|Obrazek 1 | File:Scholla 1s65.jpg|Obrazek 1 | ||
| − | File:Scholla 1s65.jpg|Obrazek | + | File:Scholla 1s65.jpg|Obrazek 1Zamknięcie kodeksu okręcane jednoelementowe. (rys. Scholla A.B., 1970, s. 65) |
| − | + | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Wersja z 12:29, 9 sie 2019
Zamknięcia okręcane (niem. Wickelverschluss) Ten rodzaj zamknięcia kodeksu tworzą różnego rodzaju pasy, rzemienie, taśmy lub sznurki, które okręcają się wokół samych siebie lub innego elementu. ze względu na ilość elementów i ich rodzaj wyróżnia się kilka podstawowych wariantów tych zamknięć.
Spis treści
Warianty zamknięć okręcanych
Zamknięcia okręcane jednoelementowe
Przymocowany do tylnej okładki pas, rzemień, taśma, sznur owija się wokół kodeksu i okręca na przedniej okładce wokół samego siebie (il. 1, 2, 3)(niem. Untergesteckter Wickelverschluss). Najstarsze tego rodzaju zamknięcia zidentyfikowano na kodeksach egipskich z III i IV w., przy czym funkcjonowały aż do XIX w., szczególnie popularne były w miękkich oprawach atlasów (il. 3).
Zamknięcia okręcane wieloelementowe
- Guzikowe (niem. Knopfverschluss) - najczęściej tego typu zamknięcia znajdują się na oprawach kopertowych (il.4). Końcówka przymocowanego do klapy takiej oprawy (przedłużenie tylnej okładki) rzemienia, sznurka owija się wokół guzika lub guzików mocowanych na powierzchni okładki (il. 5, 1-05) lub na grzbiecie (il. 5, 1-06)
Grafika
il. 1. Zamknięcie kodeksu okręcane jednoelementowe. (rys. Scholla A.B., 1970, s. 65)
il. 2. Przykłady zamknięć kodeksów okręcanych jednoelementowych. (rys. Adler G. , 2010, s. 7)
- Kórpas1.jpgScholla 1s65.jpg
Obrazek 1
il. 3. Zamknięcie okręcane jednoelementowe pasowe, Atlas Homanna, XVIII w., Biblioteka PAN w Kórniku. (fot. M. Pronobis-Gajdzis)
il. 4. Zamknięcie kodeksu okręcane guzikowe. (rys. Scholla A.B., 1970, s. 65)
Obrazek 1
Obrazek 1Zamknięcie kodeksu okręcane jednoelementowe. (rys. Scholla A.B., 1970, s. 65)
Przypisy
- Adler G., Handbuch Buchverschluss und Buchbeschlag, Wiesbaden, 2010.
- Luers H., Das Fachwissen des Buchbinders, Stuttgart 1941.
- Scholla A.B., Libri sine asseribus. Zur Einbandtechnik, Formund Inhalt mitteleuropeischer Koperte des 8. bis 14. Jahrhunderts, Braunschweig 1970.
- Szirmai J.A., *The Archeology of Medieval Bookbinding*. London -New York 1999.
Autor: MPG
