Zestawianie okładki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzono nową stronę "==Wklejane oprawy== (montowanie okładki) Oprawa twarda wykonywana w ten sposób, że okładka jest sporządzana oddzielnie od bloku książki i łączona z nim poprze...")
 
Linia 1: Linia 1:
==Wklejane oprawy==
+
==Zestawianie okładki==
 
(montowanie okładki)  
 
(montowanie okładki)  
  
Oprawa twarda wykonywana w ten sposób, że okładka jest sporządzana oddzielnie od bloku książki i łączona z nim poprzez przyklejenie wyklejek i materiałów wzmacniających w końcowej fazie procesu oprawiania.
+
W technice oprawy wklejanej proces wykonywania okładki niezależnie od bloku książki. Materiały okladkowe łączone są poprzez sklejenie, podwinięcie brzegów i dociśnięcie, albo przez przytarcie kostką albo przez sprasowanie. Może być wykonywane ręcznie dla jednej lub oprawianej jednocześnie większej ilości książek, w oprawie przemysłowej wykonywane seryjnie dla dużej ilości egzemplarzy.  
  
===Historia===
+
Wykonanie okładek polega na przycięciu odpowiedniej wielkości okładzinówek oraz grzbietówki oraz materiałów obleczeniowych.
Prekursorem oprawy wklejanej był francuski introligator Alexis Pierre Bradel, który w końcu XVIII w. (pomiędzy 1772 a 1809) skonstruował oprawę uproszczoną, nazwaną następnie od jego imienia [[Bradel|oprawą à la Bradel]]. Pierwotnie Bradel całą okładkę wykonywał z jednego użytku cienkiej tektury, którą przełamywał w przegubie, a następnie oklejał papierową obłóczką. Z czasem w miejsce jednej tekturki zaczęto stosować dwie odrębne tekturowe okładzinówki oraz kartonową grzbietówkę, które montowano na pasku papieru, a następnie oklejano materiałem obłóczkowym.
+
W oprawie ręcznej tekturki okładzinowe oraz grzbietówka mogą zostać połączone na pomocniczym papierowym pasku, montaż może też nastąpić bezpośrednio na obłóczce, tak jak w oprawie wykonywanej maszynowo.
 +
W przypadku okładek jednolitych łączenie materiałów usztywniających okładkę następuje na płóciennej, papierowej czy skórzanej obłóczce. W przypadku okładek kombinowanych - montaż następuje na materiale występującym na grzbiecie (w oprawie półpłóciennej na pasku płótna, półskórkowej - na pasku skóry), a następnie oklejone zostają pozostałe powierzchnie okładzin.
  
Pomysł Bradela został upowszechniony w XIX w. w procesie w oprawie masowej, fabrycznej, gdyż nie połączona z blokiem okładka była wygodnym półfabrykatem do maszynowego tłoczenia dekoracji.
+
Maszynowe zestawianie okładek
  
Współcześnie w technice wklejanej są wykonywane nie tylko wszystkie oprawy maszynowe, ale także zdecydowana większość opraw rzemieślniczych, wykonywanych ręcznie.
 
  
===Technologia===
 
W oprawie wklejanej blok może być połączony na różne sposoby - ręcznie szyty nićmi na sznurki (wcięte, nie uwypuklone zwięzy) lub tasiemki, zszyty maszynowo na paski merli a nawet połączony bezszyciowo (klejony), z tym że musi posiadać wyklejki, wskazane są także skrzydełka merli lub scezura. Blok podlega zwykłej obróbce: obcięciu krawędzi, wyokrągleniu grzbietu. Może zostać zaopatrzony w woreczek.
 
 
Wykonanie okładek polega na przycięciu odpowiedniej wielkości okładzinówek oraz grzbietówki oraz materiałów obleczeniowych. Tekturki okładzinowe oraz grzbietówka mogą zostać połączone na papierowym pasku, montaż może też nastąpić bezpośrednio na obłóczce: w przypadku okładek jednolitych - na płóciennej, papierowej czy skórzanej obłóczce. W przypadku okładek kombinowanych - montaż następuje na materiale występującym na grzbiecie (w oprawie półpłóciennej na pasku płótna, półskórkowej - na pasku skóry), a następnie oklejone zostają pozostałe powierzchnie okładzin.
 
 
Przygotowane okładki mogą zostać poddane dekoracji, w szczególności wytłaczaniu maszynowemu, zarówno na obu okładzinach jak i na grzbiecie.
 
 
Gotowe okładki są [[zawieszanie okładki|zawieszane]] na bloki, w drodze przyklejenia wyklejek oraz materiałów wzmacniających (woreczek, wąsy, scezura) do wewnętrznej strony okładek.
 
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
Linia 24: Linia 16:
 
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 
[[Bradel]] <br>
 
[[Bradel]] <br>
 +
[[Wklejane oprawy]] <br>
 
[[Zawieszanie okładki]] <br>
 
[[Zawieszanie okładki]] <br>
  
Linia 35: Linia 28:
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
# Z. Zjawiński, Introligatorstwo, Warszawa 1965, s. 164-178.
+
# Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo. Mały słownik encyklopedyczny, pod red. J. Celma-Panek, Wrocław 1986, s. 84-89.
 
# Przypis 2
 
# Przypis 2
  
 
----
 
----
 
Autor: '''E.P.'''
 
Autor: '''E.P.'''

Wersja z 12:17, 29 cze 2019

Zestawianie okładki

(montowanie okładki)

W technice oprawy wklejanej proces wykonywania okładki niezależnie od bloku książki. Materiały okladkowe łączone są poprzez sklejenie, podwinięcie brzegów i dociśnięcie, albo przez przytarcie kostką albo przez sprasowanie. Może być wykonywane ręcznie dla jednej lub oprawianej jednocześnie większej ilości książek, w oprawie przemysłowej wykonywane seryjnie dla dużej ilości egzemplarzy.

Wykonanie okładek polega na przycięciu odpowiedniej wielkości okładzinówek oraz grzbietówki oraz materiałów obleczeniowych. W oprawie ręcznej tekturki okładzinowe oraz grzbietówka mogą zostać połączone na pomocniczym papierowym pasku, montaż może też nastąpić bezpośrednio na obłóczce, tak jak w oprawie wykonywanej maszynowo. W przypadku okładek jednolitych łączenie materiałów usztywniających okładkę następuje na płóciennej, papierowej czy skórzanej obłóczce. W przypadku okładek kombinowanych - montaż następuje na materiale występującym na grzbiecie (w oprawie półpłóciennej na pasku płótna, półskórkowej - na pasku skóry), a następnie oklejone zostają pozostałe powierzchnie okładzin.

Maszynowe zestawianie okładek


Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Bradel
Wklejane oprawy
Zawieszanie okładki

Grafika

Przypisy

  1. Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo. Mały słownik encyklopedyczny, pod red. J. Celma-Panek, Wrocław 1986, s. 84-89.
  2. Przypis 2

Autor: E.P.