Papiery z Herrnhut: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 3: | Linia 3: | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | W 1765 roku grupa sióstr należąca do wspólnoty religijnej Braci Morawskich w Herrnhut (Saksonia) utworzyła manufakturę wytwarzającą papiery dekoracyjne w technice klajstrowej. Przypuszcza się, że inicjatorem założenia manufaktury był introligator David Hans, który dołączył do wspólnoty w 1731 roku. Siostry stworzyły tak charakterystyczny indywidualny styl, że nie sposób pomylić tych papierów z innymi. Charakterystyczna była nie tylko kolorystyka ale także wzornictwo. | + | W 1765 roku grupa sióstr należąca do wspólnoty religijnej Braci Morawskich w Herrnhut (Saksonia) utworzyła manufakturę wytwarzającą papiery dekoracyjne w technice klajstrowej. Przypuszcza się, że inicjatorem założenia manufaktury był introligator David Hans, który dołączył do wspólnoty w 1731 roku. Siostry stworzyły tak charakterystyczny indywidualny styl, że nie sposób pomylić tych papierów z innymi. Charakterystyczna była nie tylko ich kolorystyka (kompozycje barwne na bazie błękitu pruskiego, jasnego i ciemnego karminu oraz oliwkowej zieleni) ale także wzornictwo uzyskane przy pomocy specjalnych grzebieni (il. 1). |
| − | + | Początkowo papiery z Herrnhut zyskały dużą popularność we wschodnich i centralnych Niemczech, z czasem rozprzestrzeniły się na terenie całej Europy. Od 1766 r. manufaktura, za sprawą brata Andreasa Schloezera, została przeniesiona do Fulneck w Wielkiej Brytanii. W statucie założenia manufaktury istniał zapis zobowiązujący do zachowania tajemnicy wytwarzania tych papierów. Przez pierwsze trzy lata istnienia manufaktury papiery z Fulneck (il. 2) mogły być sprzedawane jedynie w sklepie należącym do zgromadzenia, potem były eksportowane do wielu innych miejsc na terenie Wielkiej Brytanii. Około 1780 produkcja papierów w Fulneck znacznie zmalała, a w 1799 roku całkowicie zaniechano tam ich wytwarzania. Natomiast wraz z emigrującymi do USA Braćmi Morawskimi powstały manufaktury przy wspólnotach w Pensylwanii i Karolinie Północnej. | |
| − | Początkowo papiery z Herrnhut zyskały dużą popularność we wschodnich i centralnych Niemczech, | + | |
| − | + | ||
==Technika wykonania== | ==Technika wykonania== | ||
| − | + | Na papier nakłada się jedną po drugiej warstwę "czystego" i następnie zabarwionego klajstru. Następnie wybrane narzędzie, tj. grzebień, wałek, matrycę, gąbeczki przeciąga się po powierzchni papieru tak, aby uzyskać zaplanowany wzór. W ten sposób kolorowa warstwa klajstru zostaje zdjęta i ukazuje się biały wzór: wijący się, ząbkowany lub w kratkę. W przestrzeniach między liniami można odbić drewniane stemple, które "zabiorą" kolorowy klajster lub można posmarować je klajstrem w innym kolorze. | |
===Lista=== | ===Lista=== | ||
| Linia 26: | Linia 24: | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | File:Bookbinders_2.jpg| | + | File:Bookbinders_2.jpg|il. 1. Obleczenie książki z papieru z Herrnhut. |
| − | File:Bookbinders_3.jpg| | + | File:Bookbinders_3.jpg|il. 2. Papier klajstrowy z Fulneck (1766?) |
</gallery> | </gallery> | ||
| Linia 33: | Linia 31: | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| − | # Cloonan | + | # Cloonan M. V. Early bindings in Paper a Brief History of Hand-Made Paper-Covered Books with Multilingual Glossary, 1990. |
| − | # Schmoller, | + | # Schmoller T., To Brighten Things Up: the Schmoller Collection of Decorated Papers, Manchester, 2008. |
| − | # Sutter, | + | # Sutter S., Wrapped in Color: A Survey of Paste Paper Bookbindings, Chicago, 1994. |
| − | # Wolfe, | + | # Wolfe R. J., Marbled Papers: Its History, Techniques and Patterns, Filadelfia, 1990. |
| − | + | ||
---- | ---- | ||
| − | Autor: '''E. | + | Autor: '''MPG E.S.''' |
Wersja z 10:29, 5 kwi 2019
papier z Herrnhut, ang. Herrnhut paper, niem. Herrnhuter Kleisterpapier, Herrenhüter Papier
Historia
W 1765 roku grupa sióstr należąca do wspólnoty religijnej Braci Morawskich w Herrnhut (Saksonia) utworzyła manufakturę wytwarzającą papiery dekoracyjne w technice klajstrowej. Przypuszcza się, że inicjatorem założenia manufaktury był introligator David Hans, który dołączył do wspólnoty w 1731 roku. Siostry stworzyły tak charakterystyczny indywidualny styl, że nie sposób pomylić tych papierów z innymi. Charakterystyczna była nie tylko ich kolorystyka (kompozycje barwne na bazie błękitu pruskiego, jasnego i ciemnego karminu oraz oliwkowej zieleni) ale także wzornictwo uzyskane przy pomocy specjalnych grzebieni (il. 1). Początkowo papiery z Herrnhut zyskały dużą popularność we wschodnich i centralnych Niemczech, z czasem rozprzestrzeniły się na terenie całej Europy. Od 1766 r. manufaktura, za sprawą brata Andreasa Schloezera, została przeniesiona do Fulneck w Wielkiej Brytanii. W statucie założenia manufaktury istniał zapis zobowiązujący do zachowania tajemnicy wytwarzania tych papierów. Przez pierwsze trzy lata istnienia manufaktury papiery z Fulneck (il. 2) mogły być sprzedawane jedynie w sklepie należącym do zgromadzenia, potem były eksportowane do wielu innych miejsc na terenie Wielkiej Brytanii. Około 1780 produkcja papierów w Fulneck znacznie zmalała, a w 1799 roku całkowicie zaniechano tam ich wytwarzania. Natomiast wraz z emigrującymi do USA Braćmi Morawskimi powstały manufaktury przy wspólnotach w Pensylwanii i Karolinie Północnej.
Technika wykonania
Na papier nakłada się jedną po drugiej warstwę "czystego" i następnie zabarwionego klajstru. Następnie wybrane narzędzie, tj. grzebień, wałek, matrycę, gąbeczki przeciąga się po powierzchni papieru tak, aby uzyskać zaplanowany wzór. W ten sposób kolorowa warstwa klajstru zostaje zdjęta i ukazuje się biały wzór: wijący się, ząbkowany lub w kratkę. W przestrzeniach między liniami można odbić drewniane stemple, które "zabiorą" kolorowy klajster lub można posmarować je klajstrem w innym kolorze.
Lista
- Punkt 1
- Punkt 2
- Punkt 2.1
- Punkt 2.2
- Punkt 2
Zobacz też
Grafika
il. 1. Obleczenie książki z papieru z Herrnhut.
il. 2. Papier klajstrowy z Fulneck (1766?)
Przypisy
- Cloonan M. V. Early bindings in Paper a Brief History of Hand-Made Paper-Covered Books with Multilingual Glossary, 1990.
- Schmoller T., To Brighten Things Up: the Schmoller Collection of Decorated Papers, Manchester, 2008.
- Sutter S., Wrapped in Color: A Survey of Paste Paper Bookbindings, Chicago, 1994.
- Wolfe R. J., Marbled Papers: Its History, Techniques and Patterns, Filadelfia, 1990.
Autor: MPG E.S.
