Grzbiet wolny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
==Grzbiet wolny==
 
==Grzbiet wolny==
(grzbiet odpadający) (niem. hohler Rücken, fr. dos creux)  
+
(grzbiet odpadający) (ang. hollow back; niem. Hohlrücken; fr. faux dos, dos brisé, dos creux; wł. dorso staccato)  
  
Technika oprawy, w której grzbietowa partia okładki nie jest integralnie połączona z grzbietem bloku, lecz odseparowana od niej grzbietówką i ew. woreczkiem.
+
Technika oprawy, w której grzbietowa partia okładki nie jest integralnie połączona z grzbietem bloku, często też odseparowana od niej grzbietówką i materiałami wzmacniającymi grzbiet. Początkowo stosowana w oprawach pergaminowych, naklejanie pergaminu na grzbiet zastąpiono przewlekaniem zwięzów w przegubach. Dla opraw skórzanych modyfikację tę wprowadzono w XVIII w. w miejsce dotychczas stosowanego grzbietu zwartego. Zmiana miała na celu poprawienie otwieralności książki oraz przeciwdziałanie powstawaniu zmarszczek na skórze grzbietu.  
  
Ok. 1800 r. zmodyfikowano technikę oprawy, wprowadzając grzbiet wolny w miejsce dotychczas stosowanego grzbietu zwartego. Modyfikacja miała na celu poprawienie otwieralności książki oraz przeciwdziałanie powstawaniu zmarszczek na skórze grzbietu.
+
Oddzieleniu grzbietu od bloku towarzyszyło wprowadzenie elementu usztywniającego grzbiet - grzbietówki wykonanej z cienkiej tektury, kartonu lub kompaturki z kilku warstw papieru; oprawa bez wzmocnionego grzbietu znajduje się głównie w oprawach pergaminowych. Wolny grzbiet występuje w technice łamanego grzbietu, w którym grzbietówka jest montowana na dodatkowym użytku kartonowym, łączącym ją z okładzinówkami oraz w oprawie z woreczkiem.
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
Linia 11: Linia 11:
 
[[Grzbiet zwarty]] <br>
 
[[Grzbiet zwarty]] <br>
 
[[Grzbietówka]] <br>
 
[[Grzbietówka]] <br>
 +
[[Grzbiet łamany]] <br>
 +
[[Woreczek]] <br>
  
 
==Grafika==
 
==Grafika==
Linia 16: Linia 18:
 
<gallery>
 
<gallery>
 
File:Img016.jpg|Grzbiet wolny
 
File:Img016.jpg|Grzbiet wolny
 +
File:Kneep1.PNG|Grzbiet wolny bez usztywnienia
 +
File:Kneep2.PNG|Grzbiet wolny z grzbietówką
 +
File:Kneep3.PNG|Grzbiet w technice łamanego grzbietu
 +
File:Kneep4.PNG|Grzbiet wolny z woreczkiem
  
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
 
+
# Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002, s. 140-141.
# Przypis 1
+
# Gnirrep W. Kees., Gumbert J. P., Szirmai Janos A., Kneep en Binding: een terminologie voor de beschrijving van de constructies can oude boekbanden, Den Haag 1992, s. 55.
  
 
----
 
----
 
Autor: '''E.P.'''
 
Autor: '''E.P.'''

Aktualna wersja na dzień 07:36, 30 sie 2022

Grzbiet wolny

(grzbiet odpadający) (ang. hollow back; niem. Hohlrücken; fr. faux dos, dos brisé, dos creux; wł. dorso staccato)

Technika oprawy, w której grzbietowa partia okładki nie jest integralnie połączona z grzbietem bloku, często też odseparowana od niej grzbietówką i materiałami wzmacniającymi grzbiet. Początkowo stosowana w oprawach pergaminowych, naklejanie pergaminu na grzbiet zastąpiono przewlekaniem zwięzów w przegubach. Dla opraw skórzanych modyfikację tę wprowadzono w XVIII w. w miejsce dotychczas stosowanego grzbietu zwartego. Zmiana miała na celu poprawienie otwieralności książki oraz przeciwdziałanie powstawaniu zmarszczek na skórze grzbietu.

Oddzieleniu grzbietu od bloku towarzyszyło wprowadzenie elementu usztywniającego grzbiet - grzbietówki wykonanej z cienkiej tektury, kartonu lub kompaturki z kilku warstw papieru; oprawa bez wzmocnionego grzbietu znajduje się głównie w oprawach pergaminowych. Wolny grzbiet występuje w technice łamanego grzbietu, w którym grzbietówka jest montowana na dodatkowym użytku kartonowym, łączącym ją z okładzinówkami oraz w oprawie z woreczkiem.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Grzbiet zwarty
Grzbietówka
Grzbiet łamany
Woreczek

Grafika

Przypisy

  1. Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002, s. 140-141.
  2. Gnirrep W. Kees., Gumbert J. P., Szirmai Janos A., Kneep en Binding: een terminologie voor de beschrijving van de constructies can oude boekbanden, Den Haag 1992, s. 55.

Autor: E.P.