Krawędzie: Różnice pomiędzy wersjami
m (1 wersja) |
(→Zobacz też) |
||
| (Nie pokazano 48 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | Krawędzie bloku książki | + | ==Krawędzie== |
| − | + | (krawędzie bloku książki, brzegi bloku książki, obcięcia kart) (ang. bookblock/textblock edges, fr. tranches, coupes; niem. Schnitt, Buchschnitt, wł. taglio) | |
| + | |||
| + | Trzy boki bloku poza grzbietowym, czyli krawędź górna (ang. head-edge), dolna (ang. tail-edge) i przednia (ang. fore-edge). Krawędź przednią nazywa się także krawędzią żłobkową lub żłobkiem, nazwa ta może być jednak stosowana wyłącznie do bloków wyokrąglonych, których krawędź przednia układa się w kształt „żłobka”. W rękopisach spotyka się stosunkowo często krawędzie nieprzycięte, mają one wówczas krawędzie nierówne, są to czerpy (ang. deckle edges), czyli krawędzie papieru ręcznie czerpanego. W starych drukach, książkach bibliofilskich oraz broszurach spotyka się sporadycznie krawędzie nierozcięte (ang. uncut edges), są to krańce sfalcowanych arkuszy drukarskich. Najczęściej jednak krawędzie są przycięte (ang. cut edges, patrz: obcięcia krawędzi bloku książki). Można zaobserwować na nich ślady cięcia, należą do nich ślady noża (ang. knife/plough/blade marks) lub ukośne ślady gilotyny. Aby ślady cięcia były niewidoczne, krawędzie poddawano szlifowaniu. Niekiedy krawędzie bloków cięte były wraz z okładzinami, takie oprawy noszą nazwę „kartony równo cięte” (ang. cut flush boards). Pojawiły się one w Europie pod koniec XVI w., ale szczególnie popularne były w wieku XVIII-XX. | ||
| + | |||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | |||
| + | [[Indeks alfabetyczny ]] <br> | ||
| + | [[Obcinanie krawędzi]] <br /> | ||
| + | [[Zdobienie krawędzi]] <br /> | ||
| + | [[Nieobcięte krawędzie]] <br /> | ||
| + | [[Czerpy]] <br /> | ||
| + | |||
| + | ==Przypisy== | ||
| + | # Encyklopedia wiedzy o książce [red. Birkenmajer A., Kocowski B., Trzynadlowski J.], Wrocław, Warszawa, Kraków, 1971, szp. 343-345. | ||
| + | # Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002, s. 454-457. | ||
| + | # Maywald C., Der Buchschnitt: ein beitragzu seiner Terminologie, Systematik und Geschichte [w:] Librarium: Zeitschrifft der Schweizerischen Bibliophillen - Gesellschaf [...], Band 50 (2007), Heft 1. | ||
| + | |||
| + | ---- | ||
| + | Autor: '''M.P.B.''' | ||
Aktualna wersja na dzień 12:28, 24 kwi 2022
Krawędzie
(krawędzie bloku książki, brzegi bloku książki, obcięcia kart) (ang. bookblock/textblock edges, fr. tranches, coupes; niem. Schnitt, Buchschnitt, wł. taglio)
Trzy boki bloku poza grzbietowym, czyli krawędź górna (ang. head-edge), dolna (ang. tail-edge) i przednia (ang. fore-edge). Krawędź przednią nazywa się także krawędzią żłobkową lub żłobkiem, nazwa ta może być jednak stosowana wyłącznie do bloków wyokrąglonych, których krawędź przednia układa się w kształt „żłobka”. W rękopisach spotyka się stosunkowo często krawędzie nieprzycięte, mają one wówczas krawędzie nierówne, są to czerpy (ang. deckle edges), czyli krawędzie papieru ręcznie czerpanego. W starych drukach, książkach bibliofilskich oraz broszurach spotyka się sporadycznie krawędzie nierozcięte (ang. uncut edges), są to krańce sfalcowanych arkuszy drukarskich. Najczęściej jednak krawędzie są przycięte (ang. cut edges, patrz: obcięcia krawędzi bloku książki). Można zaobserwować na nich ślady cięcia, należą do nich ślady noża (ang. knife/plough/blade marks) lub ukośne ślady gilotyny. Aby ślady cięcia były niewidoczne, krawędzie poddawano szlifowaniu. Niekiedy krawędzie bloków cięte były wraz z okładzinami, takie oprawy noszą nazwę „kartony równo cięte” (ang. cut flush boards). Pojawiły się one w Europie pod koniec XVI w., ale szczególnie popularne były w wieku XVIII-XX.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Obcinanie krawędzi
Zdobienie krawędzi
Nieobcięte krawędzie
Czerpy
Przypisy
- Encyklopedia wiedzy o książce [red. Birkenmajer A., Kocowski B., Trzynadlowski J.], Wrocław, Warszawa, Kraków, 1971, szp. 343-345.
- Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002, s. 454-457.
- Maywald C., Der Buchschnitt: ein beitragzu seiner Terminologie, Systematik und Geschichte [w:] Librarium: Zeitschrifft der Schweizerischen Bibliophillen - Gesellschaf [...], Band 50 (2007), Heft 1.
Autor: M.P.B.
