Papiery drukowane walcowane: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzono nową stronę "==Papiery drukowane walcowane== (niem. Kattunpapiere, Wlzendruckpappiere) Mechaniczny sposób dekorowania papieru. Rozwinął się z Papiery klajstrowe narzędziowe|p...")
 
(Papiery drukowane walcowane)
 
(Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
==Papiery drukowane walcowane==
 
==Papiery drukowane walcowane==
(niem. Kattunpapiere, Wlzendruckpappiere)
+
(ang. decorative printed papers; niem. Kattunpapiere, Walzendruckpapiere, Rotationdruckpapiere)
  
Mechaniczny sposób dekorowania papieru. Rozwinął się z [[Papiery klajstrowe narzędziowe|papieru stemplowego]].
+
Papiery dekorowane drukiem z formy walcowej, najczęściej w ten sposób zadrukowywano papier z wstęgi. Początkowo technikę używano do drukowania na tekstyliach oraz druku papierowych tapet, później także do dekorowania papierów przeznaczonych do prac introligatorskich, zwłaszcza na wyklejki oraz oklejanie galanterii papierniczej.
Arkusz papieru pokrywano warstwą mieszaniny klajstru i farby, a następnie powierzchnię modyfikowano różnymi narzędziami. Przyłożenie narzędzia powodowało rugowanie z tego miejsca barwnej pasty, a w konsekwencji jaśniejsze partie papieru. Wzory wykonywano używając palców, patyczków, grzebyczków o różnym rozstawie płasko zakończonych ząbków lub stempelków i rolek.  
+
  
Sposób w jaki twórca prowadził swoje narzędzie zależał jedynie od jego wyobraźni. Do tej grupy papierów dekoracyjnych należy zaliczy tzw. papiery z Herrnhut.
+
Jako matryce służyły walce w różnych technikach druku i z różnych materiałów. Mogły to być:
 +
* wklęsłodrukowe walce metalowe grawerowane lub trawione 
 +
* walce do druku wypukłego:
 +
** drewniane lub gumowe z nabitym dekorem złożonym z pręcików, blaszek, a dla druku plam - naklejonych form z filcu
 +
** walce drewniane i gumowe z wyciętym wzorem
 +
** walce z tworzyw syntetycznych.
  
===Papier stemplowy===
+
Matryce mogły zarówno nanosić wzór jak i go wyciskać we wcześniej nałożonej warstwie. Do druku wypukłego używano mieszanki klajstru i farb.
Wzory na pokrytym zabarwionym klajstrem papierze odciskano stemplami, wykonywanymi w technice drzeworytu, linorytu, gumowej pieczątki, a nawet wycięte z kartofla. Szczególny charakter miały papiery z odciskiem stempla, sporządzonego specjalnie dla konkretnej książki, związanego z nim tematycznie. Na pocz. XX w. wykonanie takiego papieru było jednym z elementów koncepcji wystroju książki artystycznej, prace takie wykonywali np. Bonawentura Lenart, Zofia Dębicka i Stanisław Wilczek.
+
Do farb dodawano różne substancje, dla uzyskania odpowiedniej gęstości dodawano wodorotlenku glinu, szelaku, gumy traganckiej, kazeiny i in. Do produkcji maszynowej używano farb anilinowych; dodatek kaolinu, gliceryny, szelaku, wypełniaczy i innych dodatków pozwalał na uzyskanie papierów błyszczących.
 
+
W podobny sposób wytwarzano papiery walcowe, korzystając z gumowych wałków, przeznaczonych do malowania ścian. Wykonywano nimi wzorzyste pasy lub też wzorem pokrywano całą powierzchnię papieru.
+
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
  
 
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 +
[[Papier kartunowy]] <br>
 
[[Papiery klajstrowe]] <br>
 
[[Papiery klajstrowe]] <br>
  
Linia 20: Linia 23:
  
 
<gallery>
 
<gallery>
File:4 klaj.jpg|Papier klajstrowy narzędziowo – stemplowy, koniec XVIII w.
+
File:Maszyna do druku walcowego.jpg|Maszyna do druku walcowego z pocz. XX w.
File:3 klaj.jpg|Sposób wykonania dekoracji palcami na papierze klajstrowym.
+
File:Lito2.jpeg|Papier walcowany jednobarwnie
File:Norwid.jpg|Dekoracja okładki wykonana patykiem. Oprawa B. Lenart.
+
File: Lito1.jpeg|Papier walcowany dwubarwnie
File:Gryf.JPG|Papier wyklejkowy stemplowany. Oprawa Z. Dębicka
+
File:Wal1.jpg|Papier walcowany o wzorze zbudowanym z metalowych pręcików i blaszek
 +
File:Wal2.jpg|Druk walcowany na morze papierowej
 +
File:IMG 1004.JPG|Papier walcowany klajstrowy
 +
File:Kleisterpapier.jpg|Papier klajstrowy z wzorem wyciskanym
 +
 
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
# Loring R., Decorated Book Papers, Cambridge, 1973.
+
# Weichelt A., Buntpapierfabrikation, Berlin 1908, s. 240-246.
# Siemieniako E., Praca magisterska teoretyczno-badawcza: Dekoracyjne papiery ręcznie wykonywane stosowane w oprawach książek od XV do XVIII w. Katalog zbiorów papierów dekoracyjnych w oprawach książek Biblioteki Kórnickiej PAN, wydruk komputerowy,(promotor: M. Pronobis-Gajdzis), UMK, Toruń 2018.
+
# Krauze S., Rinck J., Buntpapier – ein Bestimmungsbuch, Decorated Papers – a Guidebook, Sierpapier – een Gids, Stuttgart, 2016, s. 50, 54, 82-83.
# Windyka T., Papiery wzorzyste. Katalog zbiorów Muzeum Papiernictwa w Dusznikach, Duszniki 2012, s. 162-172.
+
# Drukarskie techniki zdobienia papierów i tkanin, red. T. Windyka, Duszniki Zdrój 2008, s. 19-23.
 +
 
 
----
 
----
Autor: '''MPG, E.P.'''
+
Autor: '''E.P.'''

Aktualna wersja na dzień 10:38, 20 mar 2022

Papiery drukowane walcowane

(ang. decorative printed papers; niem. Kattunpapiere, Walzendruckpapiere, Rotationdruckpapiere)

Papiery dekorowane drukiem z formy walcowej, najczęściej w ten sposób zadrukowywano papier z wstęgi. Początkowo technikę używano do drukowania na tekstyliach oraz druku papierowych tapet, później także do dekorowania papierów przeznaczonych do prac introligatorskich, zwłaszcza na wyklejki oraz oklejanie galanterii papierniczej.

Jako matryce służyły walce w różnych technikach druku i z różnych materiałów. Mogły to być:

  • wklęsłodrukowe walce metalowe grawerowane lub trawione
  • walce do druku wypukłego:
    • drewniane lub gumowe z nabitym dekorem złożonym z pręcików, blaszek, a dla druku plam - naklejonych form z filcu
    • walce drewniane i gumowe z wyciętym wzorem
    • walce z tworzyw syntetycznych.

Matryce mogły zarówno nanosić wzór jak i go wyciskać we wcześniej nałożonej warstwie. Do druku wypukłego używano mieszanki klajstru i farb. Do farb dodawano różne substancje, dla uzyskania odpowiedniej gęstości dodawano wodorotlenku glinu, szelaku, gumy traganckiej, kazeiny i in. Do produkcji maszynowej używano farb anilinowych; dodatek kaolinu, gliceryny, szelaku, wypełniaczy i innych dodatków pozwalał na uzyskanie papierów błyszczących.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Papier kartunowy
Papiery klajstrowe

Grafika

Przypisy

  1. Weichelt A., Buntpapierfabrikation, Berlin 1908, s. 240-246.
  2. Krauze S., Rinck J., Buntpapier – ein Bestimmungsbuch, Decorated Papers – a Guidebook, Sierpapier – een Gids, Stuttgart, 2016, s. 50, 54, 82-83.
  3. Drukarskie techniki zdobienia papierów i tkanin, red. T. Windyka, Duszniki Zdrój 2008, s. 19-23.

Autor: E.P.