Papiery natryskowe: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzono nową stronę " ==Papiery natryskowe== (niem. Spritzpapier) Wzór marmurku o charakterystycznych strużkach wyżłobionych w barwnym tle. Barwne tło był uzyskiwane przez nakrapiani...")
 
(Papiery natryskowe szablonowe)
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 3: Linia 3:
 
(niem. Spritzpapier)
 
(niem. Spritzpapier)
  
Wzór marmurku o charakterystycznych strużkach wyżłobionych w barwnym tle.
+
Papiery barwione i zdobione poprzez rozpylenie farby.  
  
Barwne tło był uzyskiwane przez nakrapianie lub nałożenie farby zmieszanej z klajstrem. Na pionowo stawione arkusze nakrapiano wodę lub substancję odbarwiającą, np. kwas konopny, który spływając tworzył wzór.
+
Technika wykonania polega na pokryciu powierzchni papieru farbą przez rozpylenie jej ręczne lub mechaniczne przy użyciu urządzenia zwanego pulweryzatorem, a współcześnie - aerografem. Do natryskiwania używane są głównie farby wodne (tusze, akwarele, gwasze, akryle), zwykle z dodatkiem alkoholu lub specjalistycznego rozpuszczalnika, przeciwdziałającego zatykaniu się dyszy aerografu.
  
Sposób barwienia używany od początku XX w., w Polsce stosował go Franciszek Joachim Radziszewski, który w ten sposób barwił nie tylko papiery, ale też płótna stosowane na obłóczki.
+
Technika powstała ok. 1850 roku, na początku XX w. produkowano w Lipsku w firmie Tangier-Werk urządzenia do rozpylania, które umożliwiały seryjną produkcję papierów i ich upowszechnienie.
 +
 
 +
Technika natryskowa jest wykorzystywana także w dekorowaniu innych elementów oprawy, w szczególności krawędzi.
 +
 
 +
W Polsce wytwarzaniem papierów natryskowych zajmował się Stefan Szczerbiński, który w l. 30. XX w. tworzył je w różnych technikach zdobniczych: gniecione, szablonowe, warstwowe.
 +
 
 +
===Papiery natryskowe gniecione===
 +
 
 +
Technika polega na zgnieceniu papieru, a następnie napylaniu farb pod różnymi kątami nachylenia podłoża papierowego. Powstają dzięki temu fantazyjne, przestrzenne efekty. S. Szczerbiński nazywał takie papiery "księżycowymi".
 +
 
 +
===Papiery natryskowe szablonowe===
 +
 
 +
Zdobienie przebiega przy użyciu szablonu wyciętego z kartonu lub blachy. Szablony zasłaniają fragmenty powierzchni, chroniąc je przed zabarwieniem. Nieosłonięte partie papieru sa barwione przez rozpylenie farby, następnie szablon jest przekładany na dalsze pole pracy i operacja jest wielokrotnie powtarzana, także z różnymi kolorami farb.
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
  
 
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
[[Papiery nakrapiane]] <br>
+
[[Papier szablonowy]] <br>
  
 
==Grafika==
 
==Grafika==
  
 
<gallery>
 
<gallery>
File: Radziszewski1.JPG|Oprawa F.J. Radziszewskiego z obłóczką papierową z marmurkiem ściekającym. Fot. B. Mazurek
+
File:Szablonowy.jpeg|Reklama firmy Szczerbińskiego na papierze szablonowym
File: Radziszewski2.JPG|Oprawa F.J. Radziszewskiego z obłóczką płócienną z marmurkiem ściekającym. Fot. B. Mazurek
+
  
 
</gallery>
 
</gallery>
Linia 24: Linia 35:
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
# J. Tomaszewski, K. Dudek, Ręcznie zdobione papiery introligatorskie, Kraków 2002, s. 23, 35.
+
# T. Windyka, Papiery wzorzyste. Katalog zbiorów Muzeum Papiernictwa w Dusznikach, Duszniki 2012, s. 212-279.
# Rieselpapier, http://www.buntpapier.org/techniken/rieselpapier.html
+
# Schabloniertes Papier, http://www.buntpapier.org/techniken/schabloniertes-papier.html
 
----
 
----
 
Autor: '''E.P.'''
 
Autor: '''E.P.'''

Aktualna wersja na dzień 23:42, 19 mar 2022

Papiery natryskowe

(niem. Spritzpapier)

Papiery barwione i zdobione poprzez rozpylenie farby.

Technika wykonania polega na pokryciu powierzchni papieru farbą przez rozpylenie jej ręczne lub mechaniczne przy użyciu urządzenia zwanego pulweryzatorem, a współcześnie - aerografem. Do natryskiwania używane są głównie farby wodne (tusze, akwarele, gwasze, akryle), zwykle z dodatkiem alkoholu lub specjalistycznego rozpuszczalnika, przeciwdziałającego zatykaniu się dyszy aerografu.

Technika powstała ok. 1850 roku, na początku XX w. produkowano w Lipsku w firmie Tangier-Werk urządzenia do rozpylania, które umożliwiały seryjną produkcję papierów i ich upowszechnienie.

Technika natryskowa jest wykorzystywana także w dekorowaniu innych elementów oprawy, w szczególności krawędzi.

W Polsce wytwarzaniem papierów natryskowych zajmował się Stefan Szczerbiński, który w l. 30. XX w. tworzył je w różnych technikach zdobniczych: gniecione, szablonowe, warstwowe.

Papiery natryskowe gniecione

Technika polega na zgnieceniu papieru, a następnie napylaniu farb pod różnymi kątami nachylenia podłoża papierowego. Powstają dzięki temu fantazyjne, przestrzenne efekty. S. Szczerbiński nazywał takie papiery "księżycowymi".

Papiery natryskowe szablonowe

Zdobienie przebiega przy użyciu szablonu wyciętego z kartonu lub blachy. Szablony zasłaniają fragmenty powierzchni, chroniąc je przed zabarwieniem. Nieosłonięte partie papieru sa barwione przez rozpylenie farby, następnie szablon jest przekładany na dalsze pole pracy i operacja jest wielokrotnie powtarzana, także z różnymi kolorami farb.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Papier szablonowy

Grafika

Przypisy

  1. T. Windyka, Papiery wzorzyste. Katalog zbiorów Muzeum Papiernictwa w Dusznikach, Duszniki 2012, s. 212-279.
  2. Schabloniertes Papier, http://www.buntpapier.org/techniken/schabloniertes-papier.html

Autor: E.P.