Główka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Zobacz też)
 
(Nie pokazano 4 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 4: Linia 4:
  
 
===Główka 2===
 
===Główka 2===
(głowa) (ang. head; niem. Kopf, Kapital; fr. coiffe)
+
(głowa, nagłównia) (ang. head; niem. Kopf, Kapital; fr. coiffe)
  
Górny kraniec grzbietu książki. Obejmuje stronę zewnętrzną, kant oraz wewnętrzne zawinięcie. Analogiczny kraniec dolny to nóżka. Pojęcia rzadko występujące w terminologii introligatorskiej. W piśmiennictwie polskim główkę czasem określano mianem kapitałki.
+
Górny kraniec grzbietu książki. Obejmuje stronę zewnętrzną, kant oraz wewnętrzne zawinięcie. Analogiczny kraniec dolny to stópka. Pojęcia rzadko występujące w terminologii introligatorskiej. W piśmiennictwie polskim główkę czasem określano mianem kapitałki.
  
 
Na stronie zewnętrznej główki często odciskano filetę, która zamykała kompozycję dekoracyjną grzbietu; niektóre typy filet, np. linia prosta z ornamentalną, były nawet określane mianem filety końcowej. W innych, nieklasycznych kompozycjach grzbietu do główki dosuwano pole tytułowe lub też szyldzik, choć raczej papierowy, czysty, przeznaczony do ręcznego wpisania tytułu.
 
Na stronie zewnętrznej główki często odciskano filetę, która zamykała kompozycję dekoracyjną grzbietu; niektóre typy filet, np. linia prosta z ornamentalną, były nawet określane mianem filety końcowej. W innych, nieklasycznych kompozycjach grzbietu do główki dosuwano pole tytułowe lub też szyldzik, choć raczej papierowy, czysty, przeznaczony do ręcznego wpisania tytułu.
Linia 24: Linia 24:
 
[[Pointillé ]] <br>
 
[[Pointillé ]] <br>
 
[[Daszek]] <br>
 
[[Daszek]] <br>
[[Nóżka]] <br>
+
[[Stópka]] <br>
 +
[[Ścięcie rogu]] <br>
  
 
==Grafika==
 
==Grafika==

Aktualna wersja na dzień 17:43, 20 lut 2022

Główka

Główka 1

(z fr.: "petite tête"), miniaturowy (ok. 7-10 mm wys.) motyw męskiej głowy ujętej z profilu, z falującymi włosami i zaakcentowanym lokiem nad czołem lub/i na policzku; wyciskany z tłoka w typie pointillé i przeważnie ukazywany w antytetycznym układzie w obrębie bogatszej dekoracji okładzin. Charakterystyczny dla dzieł francuskiego mistrza Florimond Badiera i introligatorów tworzących w jego manierze w XVII w.

Główka 2

(głowa, nagłównia) (ang. head; niem. Kopf, Kapital; fr. coiffe)

Górny kraniec grzbietu książki. Obejmuje stronę zewnętrzną, kant oraz wewnętrzne zawinięcie. Analogiczny kraniec dolny to stópka. Pojęcia rzadko występujące w terminologii introligatorskiej. W piśmiennictwie polskim główkę czasem określano mianem kapitałki.

Na stronie zewnętrznej główki często odciskano filetę, która zamykała kompozycję dekoracyjną grzbietu; niektóre typy filet, np. linia prosta z ornamentalną, były nawet określane mianem filety końcowej. W innych, nieklasycznych kompozycjach grzbietu do główki dosuwano pole tytułowe lub też szyldzik, choć raczej papierowy, czysty, przeznaczony do ręcznego wpisania tytułu.

Zawinięcie materiału obleczeniowego w główce było realizowane na różne sposoby:

  • główka płaska – materiał otacza skraj grzbietu i jest płasko przyklejony;
  • daszek – z materiału ukształtowana jest spłaszczona fałda, zakrywająca kapitałkę;
  • daszek z rdzeniem – podczas kształtowania daszka w zawijany materiał wprowadza się sznurek lub rzemień; daszek jest wówczas grubszy i zaokrąglony;
  • daszek typu lyońskiego – daszek z rdzeniem, z tym że rdzeń jest przesunięty nieco w dół i opiera się na grzbiecie bloku, zastępując kapitałkę.

Na kancie główki z daszkiem niekiedy znajduje się złocona dekoracja.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Antytetyczny układ dekoracyjny
Pointillé
Daszek
Stópka
Ścięcie rogu

Grafika

Przypisy

  1. M. Wolf-Lefranc, Ch. Vermuyse, La reliure, Paris 1957, s. 301.

Autor: A.W., E.P.