Modelowane oprawy: Różnice pomiędzy wersjami
(→Modelowane oprawy) |
|||
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Modelowane oprawy== | ==Modelowane oprawy== | ||
| − | + | (skóroplastyka) (ang. modeled-leather covers, fr. cuirs modelés, ciselés) | |
| + | |||
| + | Oprawy skórzane z dekoracją opracowaną techniką skóroplastyki. Dekoracja, zwykle wypukła, była formowana na wilgotnej skórze, od wewnętrznej strony przez wygniatanie, wybijanie, młotkowanie. Na stronie zewnętrznej rysunek podkreślano nacinaniem (rycowaniem), puncowaniem tła, niekiedy także barwieniem. Modelowaną dekorację można zaobserwować na książkach średniowiecznych, np. na pochodzącym z VII w. Ewangeliarzu św. Kutberta (Stonyhurst Gospel), oraz na oprawach koptyjskich z tego okresu. Później technika nie była używana aż do schyłku XIX w. | ||
===Artystyczne oprawy modelowane XIX/XX w.=== | ===Artystyczne oprawy modelowane XIX/XX w.=== | ||
Moda na przestrzenną dekorację opraw w XIX w. spowodowała opracowanie techniki reliefu (relievo) realizowanej maszynowo, zwykle do opraw seryjnych. W przeciwieństwie do niej, modelowanie wykonywano ręcznie, dla pojedynczych egzemplarzy, a prace mają charakter unikatów. | Moda na przestrzenną dekorację opraw w XIX w. spowodowała opracowanie techniki reliefu (relievo) realizowanej maszynowo, zwykle do opraw seryjnych. W przeciwieństwie do niej, modelowanie wykonywano ręcznie, dla pojedynczych egzemplarzy, a prace mają charakter unikatów. | ||
| + | W końcu XIX w. przypomniano średniowieczną technikę modelowania i nacinania w dekoracji skór, stosowaną w meblarstwie oraz introligatorstwie. Technika była szczególnie modna we Francji (Victor Prouvé, Camille Martin, René Wiener i in.) oraz w Niemczech (Georg Hulbe). Na ziemie polskie znajomość techniki modelowania skóry przywieźli introligatorzy-artyści, kształcący się we Francji: Ewa Lorentowiczowa oraz Jan Recmanik. Ewa Lorentowiczowa wykonała szereg opraw modelowanych, prezentowała je na wystawie w warszawskiej Zachęcie w 1910-1912. W "Tygodniku Mód i Powieści" (1912) opublikowała szereg artykułów instruktażowych. Jan Recmanik wykorzystywał technikę modelowania w dekoracji wyrobów galanteryjnych: okładek albumów, ramek do fotografii, pudełek. | ||
| + | ===Dekoracja z marszczonej skóry=== | ||
| + | (ang. decoration with leather slips; fr. décor en cuir rétrécis; niem. Lederschrumpfdekor) | ||
| + | Technika dekoracyjna uprawiana współcześnie, polegająca na kształtowaniu trójwymiarowej, reliefowej dekoracji ze skóry podanej w naddatku w stosunku do wymiaru okładki (lub innego obiektu). | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
[[Indeks alfabetyczny ]] <br> | [[Indeks alfabetyczny ]] <br> | ||
| − | [[ | + | [[Płaskorzeźbiona dekoracja]] <br> |
| − | [[ | + | [[Relief]] <br> |
| + | [[Reliefowe oprawy]] <br> | ||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| + | File:IMG 0774.jpg|Modelowanie skóry | ||
File:Stonyhurst Gospel.jpeg|Stonyhurst Gospel | File:Stonyhurst Gospel.jpeg|Stonyhurst Gospel | ||
| − | File: | + | File:Oprawa Ewy Lorentowiczowej.JPG|Oprawa Ewy Lorentowiczowej |
| − | + | ||
| − | + | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Aktualna wersja na dzień 10:16, 16 lut 2022
Spis treści
Modelowane oprawy
(skóroplastyka) (ang. modeled-leather covers, fr. cuirs modelés, ciselés)
Oprawy skórzane z dekoracją opracowaną techniką skóroplastyki. Dekoracja, zwykle wypukła, była formowana na wilgotnej skórze, od wewnętrznej strony przez wygniatanie, wybijanie, młotkowanie. Na stronie zewnętrznej rysunek podkreślano nacinaniem (rycowaniem), puncowaniem tła, niekiedy także barwieniem. Modelowaną dekorację można zaobserwować na książkach średniowiecznych, np. na pochodzącym z VII w. Ewangeliarzu św. Kutberta (Stonyhurst Gospel), oraz na oprawach koptyjskich z tego okresu. Później technika nie była używana aż do schyłku XIX w.
Artystyczne oprawy modelowane XIX/XX w.
Moda na przestrzenną dekorację opraw w XIX w. spowodowała opracowanie techniki reliefu (relievo) realizowanej maszynowo, zwykle do opraw seryjnych. W przeciwieństwie do niej, modelowanie wykonywano ręcznie, dla pojedynczych egzemplarzy, a prace mają charakter unikatów.
W końcu XIX w. przypomniano średniowieczną technikę modelowania i nacinania w dekoracji skór, stosowaną w meblarstwie oraz introligatorstwie. Technika była szczególnie modna we Francji (Victor Prouvé, Camille Martin, René Wiener i in.) oraz w Niemczech (Georg Hulbe). Na ziemie polskie znajomość techniki modelowania skóry przywieźli introligatorzy-artyści, kształcący się we Francji: Ewa Lorentowiczowa oraz Jan Recmanik. Ewa Lorentowiczowa wykonała szereg opraw modelowanych, prezentowała je na wystawie w warszawskiej Zachęcie w 1910-1912. W "Tygodniku Mód i Powieści" (1912) opublikowała szereg artykułów instruktażowych. Jan Recmanik wykorzystywał technikę modelowania w dekoracji wyrobów galanteryjnych: okładek albumów, ramek do fotografii, pudełek.
Dekoracja z marszczonej skóry
(ang. decoration with leather slips; fr. décor en cuir rétrécis; niem. Lederschrumpfdekor) Technika dekoracyjna uprawiana współcześnie, polegająca na kształtowaniu trójwymiarowej, reliefowej dekoracji ze skóry podanej w naddatku w stosunku do wymiaru okładki (lub innego obiektu).
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Płaskorzeźbiona dekoracja
Relief
Reliefowe oprawy
Grafika
Modelowanie skóry
Stonyhurst Gospel
Oprawa Ewy Lorentowiczowej
Przypisy
- Modeled-leather covers, w: Matt Roberts, Don Etherington, Bookbinding and the conservation of books: a dictionary of descriptive terminology, Washington 1982, http://cool.conservation-us.org/don/dt/dt2253.html
- Ewa Lorentowicz, Zdobnictwo skóry, „Nasz Dom. Tygodnik Mód i Powieści”, 1913, nr 3, 13, 14, 18, 21, 23, 24.
Autor: E.P.
