Pół-: Różnice pomiędzy wersjami
(→Pół-) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Pół-== | ==Pół-== | ||
| − | Oprawa zwana we współczesnej nomenklaturze poligraficznej okładką kombinowaną, | + | Oprawa zwana we współczesnej nomenklaturze poligraficznej okładką kombinowaną. Jest to typ oprawy oszczędnej, charakteryzujący,e się zastosowaniem podstawowego, mocnego, a zarazem kosztowniejszego materiału obleczeniowego tylko na grzbiecie i przylegających do niego części okładek. Pozostała powierzchnia pozostaje odkryta lub obleczona innym materiałem. W zależności od rodzaju materiału, mamy do czynienia z półskórkiem, półpłótnem, półpergaminem lub półpapierem. |
| − | W pedantycznej klasyfikacji pół- ( | + | W pedantycznej klasyfikacji oprawą w pół- (skórę, płótno itp.) nazywana jest oprawa z rogami oklejonymi tym samym materiałem co grzbiet, lub innym, ale także mocniejszym niż obłóczka okładzin, zaś oprawa bez wzmacnianych rogów nazywana jest ćwierć- (skórkiem, płótnem itp.). |
===Półskórek=== | ===Półskórek=== | ||
| Linia 13: | Linia 13: | ||
===Półpłótno=== | ===Półpłótno=== | ||
| − | (niem. Halbleinen) Oprawa z grzbietem płóciennym. Oszczędny wariant oprawy bibliotecznej, upowszechniony w końcu XIX w. Może mieć płócienne rogi, lub przednią krawędź w całości zalaminowana płóciennym paskiem. Powierzchnia okładzin obleczona jest papierem, wzorzystym lub jednobarwnym. | + | (niem. Halbleinen) Oprawa z grzbietem płóciennym. Oszczędny wariant oprawy bibliotecznej, upowszechniony w końcu XIX w. Może mieć płócienne rogi, lub przednią krawędź w całości zalaminowana płóciennym paskiem. Powierzchnia okładzin obleczona jest papierem, wzorzystym lub jednobarwnym. W oprawach półpłóciennych stosowano płótna różnych gatunków i faktur, jednak starano się by płótno było mocne i wytrzymałe na pracę w przegubach, co spowodowało zastosowanie w oprawach bibliotecznych XX w. surowego płótna lnianego. |
Wśród opraw luksusowych i wydawniczych można spotkać rzadki wariant oprawy półpłóciennej z obłóczką z innego płótna, różniącego się barwą. Ten zabieg miał zapewne na celu uzyskanie odpowiedniego efektu estetycznego. | Wśród opraw luksusowych i wydawniczych można spotkać rzadki wariant oprawy półpłóciennej z obłóczką z innego płótna, różniącego się barwą. Ten zabieg miał zapewne na celu uzyskanie odpowiedniego efektu estetycznego. | ||
Wersja z 18:10, 28 gru 2018
Spis treści
Pół-
Oprawa zwana we współczesnej nomenklaturze poligraficznej okładką kombinowaną. Jest to typ oprawy oszczędnej, charakteryzujący,e się zastosowaniem podstawowego, mocnego, a zarazem kosztowniejszego materiału obleczeniowego tylko na grzbiecie i przylegających do niego części okładek. Pozostała powierzchnia pozostaje odkryta lub obleczona innym materiałem. W zależności od rodzaju materiału, mamy do czynienia z półskórkiem, półpłótnem, półpergaminem lub półpapierem. W pedantycznej klasyfikacji oprawą w pół- (skórę, płótno itp.) nazywana jest oprawa z rogami oklejonymi tym samym materiałem co grzbiet, lub innym, ale także mocniejszym niż obłóczka okładzin, zaś oprawa bez wzmacnianych rogów nazywana jest ćwierć- (skórkiem, płótnem itp.).
Półskórek
(niem. Halbleder) Oprawa z grzbietem skórzanym. Narożniki mogą być wykonane z tego samego rodzaju skóry, albo też z innej skóry, z pergaminu lub z płótna. Powierzchnia okładek zwykle jest obleczona wzorzystym papierem, czasem papierem barwnym jednolitym lub płótnem. Półskórek ze skóry safianowej bywa zwany półsafianem, rzadziej używano nazwy półmarokin na oprawę z grzbietem obleczonym marokinem. Oprawa półskórkowa była podstawowym typem użytkowej oprawy bibliotecznej w XIX wieku.
W średniowiecznych i renesansowych oprawach półskórkowych z drewnianymi okładzinami, powierzchnię desek pozostawiano odkrytą. Ten typ oprawy zwany jest oprawą mniszą.
Ze względu na szerokość pasa skóry nachodzącego na okładziny wyróżnienia się szerokie półskórki, w których skóra płata grzbietowego niemal styka się ze skórzanymi narożnikami; ten typ półskórka uznawany jest za oprawę luksusową, zwłaszcza że zwykle był wykonany z wysokogatunkowej skóry i dekorowany.
Na drugim marginesie znajdują się półskórki ze skrajnie wąskim paskiem skóry na okładzinie oraz małymi, krytymi rożkami, ten tym zwany jest duńską oprawą milimetrową.
Półpłótno
(niem. Halbleinen) Oprawa z grzbietem płóciennym. Oszczędny wariant oprawy bibliotecznej, upowszechniony w końcu XIX w. Może mieć płócienne rogi, lub przednią krawędź w całości zalaminowana płóciennym paskiem. Powierzchnia okładzin obleczona jest papierem, wzorzystym lub jednobarwnym. W oprawach półpłóciennych stosowano płótna różnych gatunków i faktur, jednak starano się by płótno było mocne i wytrzymałe na pracę w przegubach, co spowodowało zastosowanie w oprawach bibliotecznych XX w. surowego płótna lnianego.
Wśród opraw luksusowych i wydawniczych można spotkać rzadki wariant oprawy półpłóciennej z obłóczką z innego płótna, różniącego się barwą. Ten zabieg miał zapewne na celu uzyskanie odpowiedniego efektu estetycznego.
Półpergamin
Oprawa z grzbietem pergaminowym, najczęściej także z pergaminowymi rogami.
Na początku XX w. wyprodukowano materiał zwany sztucznym pergaminem - Igraf. Był to mocny biały papier. Stosowano go na dużą skalę tworząc fałszywe półpergaminy, zarówno w oprawie wydawniczej jak i w pracach indywidualnych.
Półpapier
(Półpapierek) najprostsza oprawa drobnych wydawnictw, ograniczająca się do połączenia kart lub składek (zszycie, sklejenie) oraz naklejenia na grzbiecie papierowego paska. Ten rodzaj oprawy stosowano do druków o krótkotrwałym przeznaczeniu, wydawnictw akcydensowych oraz nadbitek.
Zobacz też
Grafika
Obrazek 1
Obrazek 2
Obrazek 3
Obrazek 4
Przypisy
- Przypis 1
- Przypis 2
Autor: E.P.
