Serce: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 2: | Linia 2: | ||
(fr. coeur) | (fr. coeur) | ||
| − | Motyw stosowany w zdobnictwie introligatorskim od średniowiecza | + | Motyw stosowany w zdobnictwie introligatorskim od późnego średniowiecza, w związku z rozwijającym się wówczas kultu świętych ran Chrystusa. Na oprawach tłoczonych z XV-pocz. XVI w. ukazywano serce przebite (pionowo lub po skosie) bełtem kuszy lub stylizowaną strzałą i otoczone drobniejszymi motywami (stylizowane krople krwi, rozetki). Motyw s. pojawia się w dekoracji opraw włoskich 1 poł. XVI w. W Polsce 2 poł. XVI i 1 poł. XVII w. posługiwano się różnymi wersjami złoconego, owalnego medalionu ukazywanego w centrum okładzin, z s. w tle Ukrzyżowanego Chrystusa adorowanego przez anioły. Od ery kontrreformacji gorejące s. jest stałym, choć nieczęsto stosowanym, elementem dekoracji introligatorskich kręgu katolickiego, m.in. jako element kompozycji z chrystogramem oraz godłem zakonu jezuitów (serce z trzema gwoździami). Drobny motyw gorejącego s. z dwoma strzałami należy do charakterystycznych detali na oprawach Antoine-Michel Padeloupa (XVIII w.). |
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
[[Indeks alfabetyczny ]] <br> | [[Indeks alfabetyczny ]] <br> | ||
| + | [[Chrystogram]] <br> | ||
[[Jezus Chrystus]] <br> | [[Jezus Chrystus]] <br> | ||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | Plik:Serce 2.jpg | + | Plik:Serce 2.jpg | Tłok z motywem serca przebitego bełtem kuszy na oprawie gotyckiej, 2 poł. XV w. |
| − | Plik:Serce 1.jpg | + | Plik:Serce 1.jpg | Tłok z motywem serca przebitego bełtem kuszy na oprawie gotyckiej, 2 poł. XV w. |
| − | + | Plik:Serce, Tondel 2007, il. na s. 167.jpg | Tłok z motywem serca przebitego bełtem kuszy na oprawie gotyckiej, 2 poł. XV w. | |
| + | Plik:Serce, Motyw Serca Jezusowego na plakiecie medalionowej, Polska, 1 poł. XVII w..jpg | Motyw Serca Jezusowego na plakiecie medalionowej, Polska, 1 poł. XVII w. | ||
| + | Plik:Serce z trzema gwoździami pod chrystogramem w medalionie na oprawie polskiej z XVII w., BWSD Włocławek, fot. P. Kurek.jpg | Serce z trzema gwoździami pod chrystogramem w medalionie na oprawie polskiej z XVII w., BWSD Włocławek, fot. P. Kurek | ||
| + | |||
</gallery> | </gallery> | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| − | # | + | # Lewicka-Kamińska 1956, tabl. 10/il. 24; |
| + | # Laucevičius 1976, il. 244, 255-256, 268 i in.; | ||
| + | # Schwenke, Schunke 1979, tabl. 134-138; | ||
| + | # von Arnim 1992, tabl. 108; | ||
| + | # Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 17. | ||
---- | ---- | ||
Autor: '''A.W.''' | Autor: '''A.W.''' | ||
Wersja z 17:17, 12 lut 2021
Spis treści
Serce
(fr. coeur)
Motyw stosowany w zdobnictwie introligatorskim od późnego średniowiecza, w związku z rozwijającym się wówczas kultu świętych ran Chrystusa. Na oprawach tłoczonych z XV-pocz. XVI w. ukazywano serce przebite (pionowo lub po skosie) bełtem kuszy lub stylizowaną strzałą i otoczone drobniejszymi motywami (stylizowane krople krwi, rozetki). Motyw s. pojawia się w dekoracji opraw włoskich 1 poł. XVI w. W Polsce 2 poł. XVI i 1 poł. XVII w. posługiwano się różnymi wersjami złoconego, owalnego medalionu ukazywanego w centrum okładzin, z s. w tle Ukrzyżowanego Chrystusa adorowanego przez anioły. Od ery kontrreformacji gorejące s. jest stałym, choć nieczęsto stosowanym, elementem dekoracji introligatorskich kręgu katolickiego, m.in. jako element kompozycji z chrystogramem oraz godłem zakonu jezuitów (serce z trzema gwoździami). Drobny motyw gorejącego s. z dwoma strzałami należy do charakterystycznych detali na oprawach Antoine-Michel Padeloupa (XVIII w.).
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Chrystogram
Jezus Chrystus
Grafika
Tłok z motywem serca przebitego bełtem kuszy na oprawie gotyckiej, 2 poł. XV w.
Tłok z motywem serca przebitego bełtem kuszy na oprawie gotyckiej, 2 poł. XV w.
Tłok z motywem serca przebitego bełtem kuszy na oprawie gotyckiej, 2 poł. XV w.
Motyw Serca Jezusowego na plakiecie medalionowej, Polska, 1 poł. XVII w.
Serce z trzema gwoździami pod chrystogramem w medalionie na oprawie polskiej z XVII w., BWSD Włocławek, fot. P. Kurek
Przypisy
- Lewicka-Kamińska 1956, tabl. 10/il. 24;
- Laucevičius 1976, il. 244, 255-256, 268 i in.;
- Schwenke, Schunke 1979, tabl. 134-138;
- von Arnim 1992, tabl. 108;
- Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 17.
Autor: A.W.
