Tekst źródłowy strony Sznurek introligatorski

==Sznurek introligatorski==
(ang. cord, niem. die Schnur, Kordel, wł. spago)
Wyczeski. 

Włóknisty, luźno skręcony sznurek najczęściej z włókien konopi używany na zwięzy, ale także na rdzenie kapitałek oraz tzw. daszki, przy ręcznym szyciu książek. Introligatorzy krakowscy XVII i XVIII w. stosowali wyłącznie sznurki konopne, przy czym grubsze kupowali "na łokcie", cieńsze "na kamienie", często też introligator skręcał sobie sam sznurek potrzebnej grubości z konopnych wyczesków. 

Przy dużych formatach książek daje się grubsze sznurki lub bierze się je podwójnie. Koniec sznurka roztrzepany nożem na trzepaczce powinien tworzyć dość długą i mocną wiązkę włókien. 
Znaczenie dla wytrzymałości zwięzów sznurkowych ma, z jakiej przędzy sznurki zostały wykonane, z ilu nitek i jaki jest sposób skręcenia sznurka. Najbardziej wytrzymałe są sznurki z włókien lnu, stosowano również sznurki z włókien konopi i mieszanych. Oczywiście im sznurek grubszy, tym mocniejszy. Jeżeli sznurki wykonane były z włókien lnianych lub mieszanych z domieszką lnu oraz skręcone z wielu nitek, to wówczas uszkodzenie zwięzów w przegubach jest sporadyczne. Jeżeli składki były szyte na podwójne sznurki, to prawie nigdy nie zdarza się by uległy one pęknięciu, przewyższają one wytrzymałością i elastycznością rzemienie skórzane  i pergaminowe. Nawet przy bardzo narażonych na zniszczenie książkach, zwięzy sznurkowe są nienaruszone (Il. 1) 

Istotne znaczenie przy szyciu książki na sznurkowe zwięzy miało roztrzepanie ich końcówek (il. 2) i staranne opracowanie zwięzów w przegubie. Niektórzy introligatorzy zawieszali przy bloku okładziny na nierozwłóknionych sznurkach, powodowało to, że w przegubie powstawały wysokie garby wystające ponad powierzchnię okładzin. Książka opierała się na nich, co przy jej użytkowaniu, tj. szuraniu, przesuwaniu powodowało przecieranie w tych miejscach materiału obleczeniowego, aż do powstania niejednokrotnie całkowitych ubytków. Zniszczenie to jest w książkach dość popularne i charakterystyczne dla zwięzów sznurkowych (il. 3).

==Zobacz też==

[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
[[Daszek]] <br>
[[Garby]] <br>
[[Rdzeń kapitałki]] <br> 
[[Szywnica]] <br>
[[Zwięzy]] <br>

==Grafika==

<gallery>
File:Sznur3.jpg|il. 1. Bardzo zniszczona książka, przyktórej zwięzy sznurkowe zachowały się w znakomitym stanie, stary druk, XVII w. (fot. archiwum KK-RPiS UMK w Toruniu)
File:Sznur1.jpg|il. 2. Roztrzepane końcówki zwięzów i przyklejone do scezury; stary druk, XVII w. (fot. M. Pronobis-Gajdzis)
File:Sznur2.jpg|il. 3. Stare druki z nieopracowanymi w przegubach zewnętrznych zwięzami, co spowodowało pogłebiajace się w tych miejscach ubytki; stare druki, XVI w. i XVII w. (fot. archiwum KK-RPiS UMK w Toruniu)

</gallery>

==Przypisy==
# Pachoński Jan, Zmierzch sławetnych. Z życia mieszczan w Krakowie w XVII i XVIII wieku, Kraków 1956, s. 206.
# Pronobis-Bobowska M., Wpływ elementów i rozwiązań konstrukcyjnych książek na ich trwałość, praca doktorka, promotor: prof. dr hab. Strzelczyk A., Toruń, UMK 2005, wydruk komputerowy s. 63-64.
# Zjawiński Z., Introligatorstwo, Warszawa 1965, s. 24, 26. 

----
Autor: '''M.P.B.'''