Tekst źródłowy strony Ramowa kompozycja

==Ramowa kompozycja==
(ang. composition with concentric rectangular frames)

Kompozycja okładziny oprawy oparta na pojedynczej lub zwielokrotnionej ramie otaczającej zwierciadło. Na wytworzenie się r. k. na średniowiecznych (zwłaszcza gotyckich) oprawach introligatorskich wpłynęły wzorce z innych kosztowniejszych i dostojniejszych dzieł rzemiosła artystycznego jak złotnicze oprawy relikwiarzy i ksiąg liturgicznych czy złocone i kameryzowane oprawy obrazów religijnych. Przypuszczalne współzależności między r. k. na oprawach ksiąg a – nierzadko bogato zdobionymi – ramami obrazów dostrzegalne są przynajmniej do XVII w. Wzajemne proporcje r-m i zwierciadła oraz ornamenty i motywy zdobnicze, składające się na ich dekorację, wynikają z szeregu czynników, jak aktualny styl w zdobnictwie opraw, zasób narzędzi zdobniczych, umiejętności i inwencja introligatora oraz charakter zlecenia od jego klienta. Z tych względów wyodrębnić można niezliczone odmiany i warianty r. k., wśród których najprostsza składa się z pojedynczej ramy i czworobocznego (najczęściej prostokątnego) pola zwierciadła. Proces komplikowania r. k. może przebiegać w kierunku multiplikacji ram o jednakowej lub odmiennej formie, bądź rozbudowywania ich struktury – z wydzielonymi, narożnymi polami (pustymi lub z motywami zdobniczymi). Często spotykanym zabiegiem (zwłaszcza na oprawach średniowiecznych) jest nadawanie odmiennej dekoracji poziomym i pionowym pasom ramy. Na radełkowych oprawach renesansowych wyodrębniano pojedyncze, poziome listwy (puste lub zdobione bądź zapełnione napisami), które przełamują koncentryczność sąsiadujących z nimi ram. W definicji r. k. mieszczą się też kompozycje oparte na romboidalnej ramie (lub kilku ramach) otaczającej zwierciadło oraz narożnych, trójkątnych polach.

==Zobacz też==

[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
[[Bordiura]] <br>
[[Listwa]] <br>
[[Motyw zdobniczy]] <br>
[[Ornament]] <br>
[[Ośrodkowy układ dekoracji]] <br>
[[Radełkowe oprawy]] <br>
[[Rama]] <br>
[[System dekoracyjny]] <br>
[[Zwierciadło oprawy]] <br>
[[Cambridge panel ]] <br>

==Grafika==

<gallery>
Plik:Ramowa kompozycja, Czterolistwowa rama jako dekoracja strony tytułowej rękopisu z XVI w., fot. wg polona.jpg | Czterolistwowa rama jako dekoracja strony tytułowej rękopisu z XVI w., fot. wg: www.polona.pl
Plik:Ramowa kompozycja, Obraz w drewnianej ramie pokrytej skórą i bogato zdobionej, Hiszpania, 2 poł. XVII w., fot. wg Mühlbächer 1988.jpg | Obraz w drewnianej ramie pokrytej skórą i bogato zdobionej, Hiszpania, 2 poł. XVII w., fot. wg Mühlbächer 1988
Plik:Ramowa kompozycja, oprawaa bizantyńska, wg Federici, Houlis, s. 122.jpg | Ramowa kompozycja dekoracji oprawy bizantyńskiej, wg Federici, Houlis 1988
Plik:Ramowa kompozycja oprawy gotyckiej, POLONA.jpg | Ramowa kompozycja oprawy gotyckiej, 4 ćw. XV w., BJ Kraków, fot. wg: www.polona.pl
Plik:Ramowa kompozycja, z listwami,.jpg | Ramowa kompozycja dekoracji oprawy renesansowej, 2 poł. XVI w., WBP Książnica Kopernikańska, Toruń, fot. A. Wagner
Plik:Ramowa kompozycja, oprawa renesansowa, 2 poł. XVI w., BWP Książnica Kopernikańska, Toruń, fot. A. Wagner.jpg | Ramowa kompozycja dekoracji oprawy renesansowej, 2 poł. XVI w., WBP Książnica Kopernikańska, Toruń, fot. A. Wagner
Plik:Img391, Kompozycja ramowa, Czechy lub Dolny Śląsk, 1584, wg 111 Masterpieces2.jpg | Ramowa kompozycja oprawy renesansowej, Czechy lub Dolny Śląsk, 1584, repr. wg: ''111 Masterpieces'', 2000
Plik:Ramowa kompozycja, Nietypowy rzykład ramowej kompozycji z przecinającą się rama prostokątną i romboidalną, XVI w. WBP KK, Toruń, fot. A. Wagner.jpg | Nietypowy przykład ramowej kompozycji z przecinającą się ramą prostokątną i romboidalną, XVI w. WBP Książnica Kopernikańska, Toruń, fot. A. Wagner
</gallery>

==Przypisy==

# Loubier 1926, s. 90; 
# Goldsmith 1967, tabl. XXIII; 
# Ziesche, Backer 1977, s. 4-16; 
# Mühlbächer 1988, nr kat. 78.

----
Autor: '''A.W.'''