Tekst źródłowy strony Maureskowo-wstęgowy ornament


(fr. motif des mauresques combiné avec des motifs de rubans)

charakterystyczna odmiana maureski, w której silnie stylizowane wici roślinne widnieją pomiędzy wstęgami o zawijających się, załamujących pod różnymi kątami i prostych odcinkach, tworzących rozbudowane, zgeometryzowane układy. Nieznany w kręgu islamskim, pojawił się w Europie Zachodniej w 2 ćw. XVI w. pod wpływem wzorców graficznych (wzorniki introligatorskie) oraz poszukiwań nowych form dekoracyjnych w introligatorstwie. W l. 40. XVI w. spopularyzowany na oprawach francuskich m.in. z kręgu Fontainebleau, na których występował obok wstęgowego ornamentu (''entrelacs''), wyzbytego elementów floralnych. Na ok. poł. XVI w. przypada rozpowszechnianie się w europejskim introligatorstwie medalionów w typie ''pellegrino'' o owalnym bądź okrągłym (rzadziej czworobocznym) kształcie, wypełnionych rozmaitymi formami m.-w. o. Wyjątkowy w skali europejskiej zespół rytowanych dekoracji z m.-w. o. znajduje się na oprawach Srebrnej Biblioteki ks. Albrechta Pruskiego (ok. poł. XVI w.). W 2 poł. XVI i pocz. XVII w. ogromną popularność zdobyły orientalizujące oprawy z centralnymi medalionami i narożnymi ćwierćmedalionami z m.-w. o., który wzbogacano szrafowaniem tła, a niekiedy nawet malowaniem wstęg. W Polsce od lat 70. XVI w. dużym zainteresowaniem cieszyły się także odmiany centralnych i narożnych medalionów dopełnione rollwerkiem lub motywem główki anielskiej. W kręgu niderlandzkim i niemieckim, jak również w Rzeczypospolitej, wieloboczne, centralne medaliony z m.-w. o. (jako ślepe, złocone lub srebrzone wyciski) chętnie ukazywano na oprawach pergaminowych przez całą 1 poł. XVII w. Stopniowo jednak wypełniające je, anachroniczne ornamenty wypierały dekoracje barokowe o bardziej realistycznej, floralnej formie.        


==Zobacz też==

[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
[[Arabeska]] <br>
[[Kartuszowa kompozycja]] <br>
[[Maureska]] <br>
[[Orientalizujące oprawy]] <br>
[[Pellegrino]] <br>
[[Rollwerk]] <br>
[[Srebrna Biblioteka]] <br>
[[Szrafowanie]] <br>
[[Wstęgowy ornament]] <br>
[[Wzorniki introligatorskie]] <br>

==Grafika==
<gallery>
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 7.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 4.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 9.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 15.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 19.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 17.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 3.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 8.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 14.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 16.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 2.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 11.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 13.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 10.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 1.jpg
Plik:1 maureskowo-wstęgowy medalion 17.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 6.jpg
Plik:1 maureskowo-wstęgowy medalion 34.jpg
Plik:1 maureskowo-wstęgowy medalion 28.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 18.jpg
Plik:1 maureskowo-wstęgowy medalion 27.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 20.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 2b.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 6b.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 9b.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 21.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 5b.jpg
Plik:Pellegrino 2.jpg
Plik:Pellegrino 4.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 7b.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 8b.jpg
Plik:Maureskowo-wstęgowy ornament 4b.jpg

</gallery>

==Przypisy==

# Schunke 1954, s. 290–303; 
# Burnatowa 1964, s. 25, 200-221; 
# Laucevičius 1976, il. 126–127, 138–153 i in.; 
# Krynicka 1980, il. 32b,h; 
# Lindberg 1985 II, il. 35-37, 40; 
# Hohl 1989, s. 324–329; 
# Ogonowska 1993, il. 23, 27, 28; 
# Gruber 1994, s. 23–111; 
# Pearson 1994, s. 1–17; 
# Wagner 2011, s. 163–171, 188–194; 
# Kłysz-Hackbarth 2014, s. 37-38, il. 227; 
# Wagner 2016 II, s. 60-65; 
# Tondel, Wagner 2019.   
----
Autor: '''A.W.'''