Tekst źródłowy strony Listek aldyński

==Listek aldyński==
(z wł. foglia aldina; ang. Aldine fleuron/leaf; fr. feuille aldine) 

Motyw drobnego listka o kształcie zbliżonym do l. powojnika, osadzonego na zagiętym ogonku. Znany w antyku greckim i rzymskim jako ozdobnik tablic inskrypcyjnych. Ponownie pojawił się w kon. XV w. wśród winiet drukarskich weneckiej oficyny Alda Manucjusza. Około 1520 r. przejęty przez introligatorów weneckich (aldyńskie oprawy), a następnie przez inne pracownie włoskie, jako jeden z motywów dekoracyjnych na okładzinach opraw. Pod wpływem włoskim l. a. stał się w ciągu 1 poł. XVI w. nie tylko jednym z najpopularniejszych ozdobników drukarskich na północ od Alp (hedera), ale też częstym motywem dekoracyjnym w introligatorstwie. W Polsce stosowany od lat 20. XVI w., najpierw a Krakowie, a potem w innych ośrodkach. Stopniowo zapominany w XVII i XVIII w., ponownie wprowadzony do dekoracji introligatorskiej w XIX w. Odtąd nieprzerwanie należy do kanonu klasycznych motywów zdobniczych na oprawach.

==Zobacz też==

[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
[[Aldyńskie oprawy]] <br>
[[Floralna dekoracja]] <br>
[[Hedera]] <br>
[[Liść]] <br>

==Grafika==
<gallery>
Plik:Img366.tif.jpg | Przykłady listków aldyńskich w typografii renesansowej, repr. wg: K. von Rabenau, Das Aldus-Blatt und sein botanisches Vorbild, „Einband Forschung“, H. 29, 2011, il. 1  
Plik:Listek aldyński 1.jpg | Listek aldyński na oprawie renesansowej, XVI w.
Plik:Listek aldyński 2.jpg | Listek aldyński na oprawie renesansowej, XVI w.
Plik:Listek aldyński 6.jpg | Listek aldyński na oprawie renesansowej, XVI w.
Plik:Listek aldyński 7.jpg | Listki aldyńskie jako dekoracja listwy oprawy renesansowej, XVI w.
Plik:Listek aldyński 4.jpg | Podwójny listek aldyński na oprawie renesansowej, XVI w. 
Plik:Listek aldyński 3.jpg | Podwójny listek aldyński na oprawie renesansowej, XVI w.
Plik:Listek aldyński 2b.jpg | Listek aldyński na oprawie renesansowej, XVI w. 
Plik:Listek aldyński 1b.jpg | Pojedyncze i podwójne listki aldyńskie w dekoracji listwy oprawy renesansowej, XVI w.


</gallery>

==Przypisy==

# Hobson 1989, s. 11-12; 
# Macchi F. i L. 2002, s. 188-189; 
# von Rabenau 2011, s. 59-61.
----
Autor: '''A.W.'''