Tekst źródłowy strony Kompozytowa dekoracja

===Kompozytowa dekoracja===

(także: kompozytowy styl) 

Pojęcie stosowane niekiedy względem charakterystycznej grupy barokowych opraw z kręgu niemieckiego od 4 ćw. XVII do 3 ćw. XVIII w. (wyjątkowo nawet do kon. XVIII w.). K. d. okładzin składa się z regularnie zakomponowanych, wielobocznych, owalnych i okrągłych pól, obwiedzionych ramkami o innej barwie niż tło (uzyskiwanej farbami) i ze złoconymi krawędziami. Wnętrze każdego z pól wypełnione jest bogatą, złoconą ornamentyką ''pointillé'', złożoną m.in. z nerek, spiral, wolut filigranowych, jak również bardziej realistyczną floralną dekoracją, w tym kwiatów bukietami w wazonach i rozetami. Rozwiązania te reprezentują późną fazę ewolucji ''à la fanfare'' opraw, bezpośrednio wywodząc się z siedemnastowiecznych, francuskich dzieł w tym stylu o przejrzystym układzie geometrycznych wstęg i pól z dekoracją ''pointillé''. Na rozpowszechnienie się k. u. w wyrobach introligatorskich w Niemczech duży wpływ wywarły ilustrowane podręczniki, jak ''Buchbinder und Futtermacher'' Christopha E. Predigera (różne wydania z lat 40-50 XVIII w.). Podobne zjawisko w zdobnictwie obejmowało też inne dziedziny rzemiosła XVIII w. w Niemczech, jak markieteria w meblarstwie, na co wpływ wywarły m.in. charakterystyczne dekoracje regencyjne (wstęgowo-cęgowy ornament).

==Zobacz też==

[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
[[à la fanfare oprawy]] <br>
[[Floralna dekoracja]] <br>
[[Kwiat]] <br>
[[Nerka]]<br>
[[Pointillé]] <br>
[[Spirala]] <br>
[[Woluta filigranowa]] <br>
[[Wstęgowo-cęgowy ornament]] <br>

==Grafika==

<gallery>
Plik:Kompozytowy układ, Tab z wz dek intro. w dziele Predigera, Der Buchbinder und Futtermacher, t. 1, Frankf i Leipzig, 1741, fot. wg Foot 2006.jpg | Kompozytowa dekoracja: tablica z wzornika dekoracji introligatorskich w dziele Ch. E. Predigera, ''Der Buchbinder und Futtermacher'', t. 1, Frankfurt i Leipzig, 1741, fot. wg: Foot 2006
Plik:Kompozytowy układ, Tablica z wzorem dekoracji introligat. w dziele Predigera, Der Buchbinder und Futtermacher, t. 1, Frankf i Leipzig, 1741, fot. wg Foot 2006.jpg | Kompozytowa dekoracja: tablica z wzornika dekoracji introligatorskich w dziele Ch. E. Predigera, ''Der Buchbinder und Futtermacher'', t. 1, Frankfurt i Leipzig, 1741, fot. wg: Foot 2006
Plik:Kompozytowy układ, Oprawa barokowa z dekoracją w późnym stylu fanfare w układzie kompozytowym, Niemcy, ok. 1702, fot. wg Foot 2006.jpg | Oprawa barokowa z dekoracją w późnym stylu ''fanfare'' w układzie kompozytowym, Niemcy, ok. 1702, fot. wg: Foot 2006
Plik:Kompozytowy układ, Oprawa barokowa z dekoracją w późnym stylu fanfare w układzie kompozytowym, krąg niemiecki, może Śląsk, ok. 1738, Bracz.jpg | Oprawa barokowa z dekoracją w późnym stylu ''fanfare'' w układzie kompozytowym, krąg niemiecki (Dolny Śląsk?), ok. 1738, Biblioteka Raczyńskich, Poznań, fot. A. Wagner
Plik:Kompozyt. uk., Strona tyt. sztambucha introlg. stylizowana na oprawę z k. u. d., Niemcy, 1754, fot. wg Foot, Limper.Herz 2015.jpg | Strona tytułowa sztambucha introlgatorskiego stylizowana na oprawę z kompozytową dekoracją, Niemcy, 1754, fot. wg: Foot, Limper.Herz 2015
Plik:Kompozyt. ukł., Oprawy pergaminowe z k. u. d. wyc. i mal,, Niemcy, 4 ćw. XVIII w., fot. wg Wasilewska 2008.jpg | Oprawy pergaminowe z kompozytową dekoracją, wyciskaną i malowaną, Niemcy, 4 ćw. XVIII w., fot. wg: Wasilewska 2008
Plik:Kompozyt, Późny przykład opr. z k. u. d., Carl Lehmann st., praca mistrzowska, Niemcy, 1799, fot. wg Sonnenburg 1986.jpg | Późny przykład oprawy z kompozytową dekoracją, Carl Lehmann st., praca mistrzowska, Niemcy, 1799, fot. wg: Sonnenburg 1986

</gallery>

==Przypisy==

# Loubier 1926, s. 247-248; 
# Hobson 1970, s. 69; 
# Sonnenburg 1986, il. 23; 
# Mazal 1990 il. 196-197; 
# von Arnim 1992, kat. 94, 102; 
# Foot 2006, s. 97-100; 
# Foot, Limper-Herz 2015, il. 2, 4.    

----
Autor: '''A.W.'''