Tekst źródłowy strony Klasztorne oprawy

===Klasztorne oprawy===
(fr. reliure monastique, niem. Klostereinband)

Pojęcie obejmujące oprawy średniowieczne wykonywane w introligatorniach klasztornych i mające charakterystyczny wygląd. Do typowych cech k. o. należy ogólna skromność, tak w sferze materiałowej (mnisze oprawy), jak dekoracyjnej. W przypadku dzieł wczesnogotyckich z XIII-XIV w., k. o. są często wyzbyte jakiejkolwiek dekoracji, choć jednocześnie zaopatrzone w okazałe guzy i okucia oraz zapięcia z elementami odlewanymi w brązie lub mosiądzu. Generalnie zatem pojęcie to upraszcza obraz dorobku introligatorów monastycznych. Z jednej bowiem strony wśród k. o. występują dzieła o wysokich walorach artystycznych w sferze techniczno-formalnej (np. bogate dekoracje nacinanych opraw z klasztoru cystersów w Rudach na Śląsku oraz klasztorów południowoniemieckich w XV w.), z drugiej zaś oszczędnościowa praktyka oblekania skórą tylko grzbietu i fragmentów okładzin występowała często wśród introligatorów akademickich (np. liczne dzieła tego rodzaju sporządzone w XV-pocz. XVI w. dla profesury i studentów Akademii Krakowskiej). Uprawniałoby to wręcz do uznania znacznego procenta późnogotyckich k. o. raczej za „akademickie oprawy”, których skromność i taniość wpisywała się w oczekiwania niezamożnych kręgów uczelnianych. Ponadto, na fali pogłębiającego się kryzysu w kulturze monastycznej XV-pocz. XVI w., zlecenia na prace introligatorskie dla klasztorów często (lub wręcz powszechnie) realizowano poza nimi, co dodatkowo zmusza do ostrożności w formułowaniu poglądów o specyfice k. o.    

==Zobacz też==

[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
[[Mnisza oprawa]] <br>
[[Nacinane oprawy]] <br>

==Grafika==

<gallery>


</gallery>

==Przypisy==

# Loubier 1926, s. 79-82; 
# Schreiber 1948, szp. 1368-1369; 
# Goldschmidt 1967, t. 1, s. 12-16, 27-28; 
# EWOK 1971, szp. 1702; 
# Rybandt 1977, s. 581-592; 
# Mazal 1990, kat. 15, 22, 33-38; 
# Wagner, Madajewska, Mazerska 2018, kat. 11.

----
Autor: '''A.W.'''