Tekst źródłowy strony Inskrypcja

===Inskrypcja===
(także: epigraf) (ang. inscription; fr. inscription; niem. Inschrift)

Napis ryty/grawerowany w twardym materiale, jak metal, drewno czy kamień. W zdobnictwie opraw i-e sensu stricto wstępują na złotniczych oprawach (w tym srebrnych oprawach) oraz na płaskorzeźbionych oprawach z drewna lub kości słoniowej. Nierzadko stanowią ważny element kompozycji takich dzieł, dopełniając treść wizerunków i scen, rzadko zaś mają autonomiczny charakter, występując bez innych składników dekoracji. W gatunku liternictwa reprezentowanym przez i. ujawnia się ewolucja pisma od późnoantycznych i wczesnośredniowiecznych mutacji kapitały rzymskiej po współczesne kroje antykwy. Ze względu na najczęściej uroczystą i reprezentacyjną funkcję opraw z i-mi, nadaje się im formy majuskułowe. Przeważnie też liternictwo i. odznacza się wystudiowanymi proporcjami i szlachetnymi technikami opracowania (oprócz najczęstszego grawerowania wyzbytego dodatkowych zabiegów dekoracyjnych, także emaliowanie i niellowanie). W definicji pojęcia i. mieszczą się też napisy wyryte na plakietach (np. niderlandzkich plakietach z XV-XVI w., renesansowych plakietach środkowoeuropejskich z XVI w.) i tworzące wypukły relief na skórze. Na pograniczu techniki rytowania i puncowania w metalu sytuują się zaś napisy często umieszczane na radełkach oraz plakietach i dużych tłokach (np. i-e dookolne bądź widniejące u dołu prostokątnej kompozycji).  Specyficzną, ale pokrewną rytowaniu, techniką wykonania cechują się i-e na skórzanych, nacinanych oprawach. W szerszym rozumieniu pojęcie i. odnosi się do: napisów, których forma naśladuje rycie/grawerowanie (np. sztancowane napisy na mosiężnych okuciach i zapięciach opraw z XV-XVI w.), ponadto do napisów wyciskanych z tłoków – zwłaszcza w technice złocenia lub srebrzenia – na skórze lub pergaminie, co niekiedy przypominać miało tablicę inskrypcyjną (w tym tzw. ''tabula ansata'').

==Zobacz też==

[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
[[Emaliowana dekoracja]] <br>
[[Grawerowana dekoracja]] <br>
[[Nacinane oprawy]] <br>
[[Napis]] <br>
[[Niellowana dekoracja]] <br>
[[Płaskorzeźbiona dekoracja]] <br>
[[Srebrne oprawy]] <br> 
[[Sztancowanie]] <br>
[[Tablica inskrypcyjna]] <br>
[[Tabula ansata oprawy]] <br>
[[Złotnicze oprawy]] <br>

==Grafika==

<gallery>
Plik:Inskrypcje na oprawie z kości słoniowej, Graduał z Monzy, VI w., Museo e Tresoro del Duomo di Monza, fot. wg Ganz 2015.jpg | Inskrypcje na oprawie z kości słoniowej, Graduał z Monzy, VI w., Museo e Tresoro del Duomo di Monza, fot. wg Ganz 2015
Plik:Inskrypcje na złotniczej oprawie Liber Aureus z Prüm, prawdopodobnie 1106.1106, Trewir, Stadtbibliothek fot. wg Nolden 2013.jpg | Inskrypcje na złotniczej oprawie ''Liber Aureus'' z Prüm, prawdopodobnie 1106-1106, Trewir, Stadtbibliothek fot. wg: Nolden 2013
Plik:Inskrypcje na złotniczej oprawie Ewangeliarza Bernwarda, pocz. XI i kon. XII w., Hildesheim, skarbiec katedralny, fot. wg Ganz 2015.jpg | Inskrypcje na złotniczej oprawie Ewangeliarza Bernwarda, pocz. XI i kon. XII w., Hildesheim, skarbiec katedralny, fot. wg: Ganz 2015
Plik:Inskrypcje na oprawie ze Srebrnej Biblioteki ks. Albrechta i jego żony Anny Marii, po 1545.ok. 1550, fot. wg Tondel, Wagner 2019.jpg | Inskrypcje na oprawie ze Srebrnej Biblioteki ks. Albrechta i jego żony Anny Marii, po 1545-ok. 1550, fot. wg: Tondel, Wagner 2019


</gallery>

==Przypisy==

# Steenbock 1965; 
# Schmidt-Künsemüller 1980; 
# Fogelmark 1990; 
# Kozakiewicz 1996, s. 104; 
# Petrucci Nardelli 2007; 
# Ganz 2015; 
# Adler 2019, s. 34-47; 
# Tondel, Wagner 2019, tabl. 1-4, 9-10, 13-14 i in.   

----
Autor: '''A.W.'''