Tekst źródłowy strony Grawerowana dekoracja

==Grawerowana dekoracja==
(rytowana dekoracja); (ang. engraved decoration; fr. décor gravé)

Stosunkowo prosta technika dekoracji złotniczej, polegająca na grawerowaniu (rytowaniu) kompozycji na powierzchni metalu (złota, srebra itp.) za pomocą stalowych rylców (sztychli grawerskich) W dawnych epokach tym sposobem pokrywano dekoracją całe blachy okładzin książkowych, lub ich mniejsze detale (np. okucia), wyjątkowo również metalowe grzbiety. G. d. mogła być jedyną, jaką posłużono się do ozdoby oprawy, częściej jednak wzbogacano ją ażurową d., kameryzowaniem oraz elementami odlewanymi. W ten sposób zdobiono już wczesnośredniowieczne (np. Liber Aureus z Prüm, pocz. XII w.) i gotyckie (np. dolna okładzina Ewangeliarza z Niederalteich; 1496) oprawy ksiąg liturgicznych. G. d. często pokrywano mosiężne okucia i zapięcia opraw skórzanych (większość wyrobów tego rodzaju ma jednak dekorację wybitą ze sztanc). Praktyka tworzenia grawerowanej, prostej, linearnej dekoracji przetrwała na seryjnie wytwarzanych, mosiężnych zapięciach XVI-XVII w., jak również na okuciach i zapięciach złotniczych (inskrypcje, ornamenty, wizerunki i sceny figuralne itp.). Przykładem dominacji g. d. na złotniczych oprawach z XVI w. jest Srebrna Biblioteka ks. Albrechta Pruskiego. Przez całą epokę nowożytną chętnie dopełniano nią dekoracje opraw złotniczych, sporządzoną w innych technikach. W XIX-XXI w. stosowana najczęściej na okuciach luksusowych opraw (monogramy, herby, inskrypcje, ornamenty).

==Zobacz też==
[[Indeks alfabetyczny]] <br>
[[Ażurowa dekoracja]] <br> 
[[Kameryzowanie]] <br>
[[Odlewana dekoracja]] <br>
[[Srebrna Biblioteka ]] <br>

==Grafika==
<gallery>
Plik:Grawerowana dekoracja, tzw. Złota księga z Prum, XII w., repr. wg Nolden 2013, il. na s. 4.jpg | Grawerowana dekoracja na okładzinie tzw. Złotej Księgi z Prüm, XII w., repr. wg: Nolden 2013
Plik:Grawerowanie 1.jpg | Grawerowana litera "m[aria?]" na blaszce mocującej pasek zapięcia oprawy gotyckiej, XIV-XV w., Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, fot. A. Wagner
Plik:Img363.tif.jpg | Grawerowana dekoracja późnogotyckiego zapięcia mosiężnego, pocz. XVI w., repr. wg: G. Adler, Gravuren von Heiligen..., „Einband Forschung“, H. 28, 2011, il. 3 
Plik:Grawerowanie 3.jpg | Grawerowana i ązurowa dekoracja zapięcia na gdańskiej oprawie barokowej, XVII w., PAN BG, fot. A. Wagner 
Plik:Grawerowanie 1b.jpg | Grawerowany w srebrze medalion, okucia narożne i zapięcia na oprawie z 1714 r., WBP - Książnica Kopernikańska w Toruniu, fot. T. Dorawa 
Plik:Grawerowanie 4.jpg | Grawerowane okucie centralne na luksusowej oprawie z XIX w., Biblioteka Polska w Payżu, fot. A. Wagner
Plik:Grawerowanie 6.jpg | Detal grawerowanego okucia narożnego na luksusowej oprawie z XIX w., Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner 
Plik:Grawerowanie 7.jpg | Detal superekslibrisu wyciśniętego w skórze z grawerowanej plakiety, kon. XVII w., Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner

</gallery>

==Przypisy==

# 

----
Autor: '''A.W.'''